Πηγές του υπ. Οικονομικών παραδέχονταν ότι το ποσό αυτό θα διατηρηθεί, αποτελώντας το «κεφάλαιο» για την κυβέρνηση, με το οποίο, αν επανεκλεγεί, θα προωθήσει νέες θετικές παρεμβάσεις μέχρι και το τέλος του χρόνου, με δεδομένο ότι η κοινωνία ακόμη πιέζεται από υψηλές τιμές στα τρόφιμα.
Δεν είναι διαθέσιμα ακόμα
Αρχικά, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι τα χρήματα αυτά δεν είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμα. Προκύπτουν από τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2023-2026, όπου αναφέρεται ότι στο βασικό σενάριο η Ελλάδα θα επιτύχει μέχρι το τέλος του χρόνου πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ. Ξεκαθαρίζεται, όμως, ότι ο επίσημος στόχος θα παραμείνει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ, χωρίς βέβαια να αναφέρεται το γιατί είναι απαραίτητο να μείνουν στο ταμείο περίπου 890 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 0,4% του ΑΕΠ.
Ο υπ. Οικονομικών έχει παραδεχθεί ότι τα χρήματα αυτά θα αποδοθούν στην κοινωνία, με τον τρόπο που γίνεται μέχρι τώρα. Δηλαδή όσα από αυτά είναι μη επαναλαμβανόμενα θα καλύψουν έκτακτες ανάγκες, ενώ όσα είναι μόνιμα θα καλύψουν μονιμότερες παρεμβάσεις.
Με δεδομένο ότι δεν θα έχουμε κάποια απότομη ανατροπή από την πλευρά των τιμών της ενέργειας και η πορεία των εσόδων θα έχει την καλή πορεία των τριών πρώτων μηνών του χρόνου, οι σκέψεις για τη σταδιακή διάθεση θα ξεκινήσουν μετά τον δεύτερο κύκλο των εκλογών μέσα στο καλοκαίρι. Αν η σημερινή κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει ένα νέο πακέτο μέτρων, αναμένεται να το ακούσουμε μάλλον στην Εκθεση Θεσσαλονίκης.
ΠΙΘΑΝΑ ΜΕΤΡΑ
Επίδομα 200-350 ευρώ στους συνταξιούχους και αντικατάσταση market pass
Σε ό,τι αφορά τα πιθανά μέτρα μέσω των οποίων θα διατεθεί ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, το οικονομικό επιτελείο κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Ωστόσο, υπάρχει ένα «απόθεμα» μέτρων, τα οποία, αν και συζητήθηκαν, δεν υλοποιήθηκαν λόγω των εκλογών και κάποια άλλα τα οποία χρήζουν επανάληψης αφού στηρίζουν ακόμη και σήμερα ευάλωτες κοινωνικές ομάδες απέναντι στην ακρίβεια.
Στα τελευταία, περιλαμβάνεται η επανάληψη του επιδόματος των 200-350 ευρώ που δόθηκε τον Μάρτιο στους συνταξιούχους που δεν πήραν αύξηση, λόγω του ότι είχαν προσωπική διαφορά. Η επανάληψη του επιδόματος θα πρέπει να αναμένεται κοντά στα Χριστούγεννα.
Το δεύτερο θέμα που θα βρει μπροστά της η νέα κυβέρνηση είναι η αντικατάσταση του market pass, δηλαδή της επιδότησης του 10% των μηναίων αγορών του 80% των ελληνικών νοικοκυριών, η οποία λήγει στο τέλος Ιουλίου. Με βάση τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα συνεχίζονται και μάλλον θα συνεχίζονται μέχρι και το τέλος του χρόνου. Από την άλλη, το market pass μπλοκάρει στους περιορισμούς που θέτουν τον τελευταίο καιρό οι Βρυξέλλες, αφού αποτελεί σχεδόν οριζόντιο μέτρο έστω και αν χρηματοδοτείται από έκτακτα έσοδα. Είναι δεδομένο ότι δεν μπορεί να επαναληφθεί ως έχει. Θα πρέπει λοιπόν να σχεδιαστεί ένα νέο μέτρο, που θα καλύπτει κυρίως τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες από τις ανατιμήσεις των τροφίμων.
ΜΟΝΙΜΑ ΜΕΤΡΑ
Σκέψεις για οριστική διευθέτηση των αναδρομικών
Η υιοθέτηση μόνιμων μέτρων θα εξαρτηθεί από το ύψος εσόδων που θα χαρακτηριστούν ως «επαναλαμβανόμενα». Στα μέτρα που εξετάστηκαν πολλές φόρες αλλά απορρίφθηκαν λόγω κόστους έχει μείνει η διευθέτηση των αναδρομικών των συνταξιούχων από τις περικοπές σε δώρα και άδειες μετά από σχετική απόφαση του ΣτΕ. Η σκέψη που συζητήθηκε κάποια στιγμή προς το τέλος του 2022 ήταν να δοθούν σε 3 ή 4 ετήσιες δόσεις, με δεδομένο ότι το σύνολο του ποσού ήταν υπερβολικά υψηλό αφού υπολογίζεται ότι φτάνει τα 2,4 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα μόνιμο μέτρο που λύνει ένα έκτακτο πρόβλημα, το οποίο η Κομισιόν έχει επισημάνει ως έναν από τους δημοσιονομικούς κινδύνους για τους ελληνικούς προϋπολογισμούς. Αν υπάρξει ικανό περιθώριο το οποίο θα επιβεβαιωθεί κοντά στο τέλος του χρόνου, είναι πιθανό να υπάρξει κάποιο νέο μέτρο-έκπληξη που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τις αρχές του επόμενου χρόνου.