Οπως επεσήμανε χθες, η Κομισιόν θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη με στόχο τη μείωση της τιμής χονδρικής στην ηλεκτρική ενέργεια. Ο οδικός χάρτης θα συζητηθεί την Παρασκευή στην Πράγα, στη συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι μέχρι τότε θα έχουν λάβει και σχετική επιστολή της κ. Φον ντερ Λάιεν. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσουν νομικές προτάσεις, ενώ στις Βρυξέλλες θεωρούν πιθανή τη λήψη πολιτικών αποφάσεων στην τακτική συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών, στις 20-21 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες.
Κάνοντας έναν απολογισμό των όσων έγιναν το τελευταίο διάστημα, είπε ότι έχει μειωθεί η κατανάλωση φυσικού αερίου κατά περίπου 10%, ενώ οι προμήθειες από τη Ρωσία μειώθηκαν 40%. Η μείωση από τη Ρωσία αντισταθμίστηκε με αυξημένες εισαγωγές LNG και φυσικού αερίου αγωγών, κυρίως από αξιόπιστους προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και η Νορβηγία. Η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ε.Ε. είναι τώρα στο 90% των δυνατοτήτων, 15% ψηλότερα από ό,τι την ίδια ημέρα πέρυσι.
Μαζί με τα άλλα μέτρα που αποφασίστηκαν, έχουμε στη διάθεσή μας, όπως είπε, τα μέσα:
– να περάσουμε το χειμώνα (αποθήκευση και εξοικονόμηση),
– να αγοράζουμε από κοινού φυσικό αέριο (μέσω της ευρωπαϊκής πλατφόρμας),
– να αναδιανείμουμε τα μεγάλα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με μικρό κόστος (Ανανεώσιμες Πηγές, λιγνίτης, πυρηνικά) στα νοικοκυριά και τις ΜμΕ.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής, τώρα πρέπει να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο μέσω του οδικού χάρτη που θα παρουσιαστεί στους Ευρωπαίους ηγέτες.
Το πρώτο μέτρο του οδικού χάρτη είναι η μείωση των τιμών φυσικού αερίου από τους παραδοσιακούς προμηθευτές πλην της Ρωσίας. Εχουν ενταθεί, ανέφερε, οι διαπραγματεύσεις με αξιόπιστους προμηθευτές, όπως, για παράδειγμα, με τη Νορβηγία. «Εχουμε σημαντική ισχύ διαπραγματευόμενοι συλλογικά ως Ε.Ε. με τους προμηθευτές, οι οποίοι θέλουν επίσης επωφελείς συμφωνίες μαζί μας», τόνισε.
Αναφορικά με το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αφού ανέφερε ότι οι υψηλές τιμές του οδηγούν στα ύψη τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, υπογράμμισε ότι πρέπει να περιορίσουμε αυτή την πληθωριστική επίδραση. Για το λόγο αυτό, συνέχισε, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε ένα ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό το ανώτατο όριο θα ήταν επίσης ένα πρώτο βήμα στην πορεία προς μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την κ. Φον ντερ Λάιεν, σήμερα τα περισσότερα κράτη-μέλη είναι ανοιχτά στην επιβολή πλαφόν, αλλά θα πρέπει να σχεδιαστεί κατάλληλα προκειμένου να μην επηρεαστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού. Οπως διευκρίνισε, θα πρόκειται για μια προσωρινή λύση μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση του δείκτη που χρησιμοποιείται σήμερα για τον υπολογισμό της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Στο δείκτη βρίσκονται όλες οι μορφές ενέργειας (Ανανεώσιμες, φυσικό αέριο, λινγίτης-κάρβουνο, πυρηνικά), ωστόσο το φυσικό αέριο έχει μεγάλη στάθμιση, με αποτέλεσμα όταν αυξάνεται η τιμή του να παρασύρει προς το πάνω τη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν, κάνοντας έμμεση αναφορά στις τριβές που προκάλεσε εντός της Ε.Ε. η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να δράσει μόνη της πριμοδοτώντας με 200 δισ. ευρώ την κατανάλωση φυσικού αερίου στη Γερμανία, στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη ενότητας και αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, διαφορετικά, όπως είπε, «κινδυνεύουμε να κατακερματίσουμε το μεγαλύτερο επίτευγμα της Ε.Ε., την ενιαία αγορά».
Τέλος, με αφορμή την έκρηξη στους αγωγούς φυσικού αερίου στη Βαλτική Θάλασσα, ανέφερε ότι η Κομισιόν θα παρουσιάσει ένα σχέδιο πέντε σημείων: 1) την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών, 2) την πραγματοποίηση τεστ αντοχής στις ενεργειακές υποδομές, 3) την αύξηση της ικανότητας παρέμβασης μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ε.Ε., 4) την αξιοποίηση της ικανότητας δορυφορικής επιτήρησης των υποδομών για τον εντοπισμό πιθανών απειλών και 5) την ενίσχυση της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ και βασικούς εταίρους όπως οι ΗΠΑ σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ECΟFIN
Σχέδιο για απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα
Περαιτέρω χρηματοδότηση μέσω πρόσθετου δανεισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης για τη σταδιακή κατάργηση της εξάρτησης της Ε.Ε. από τα ρωσικά καύσιμα προβλέπει η αρχική συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο ΕCOFIN, στο Λουξεμβούργο. Το Συμβούλιο συμφώνησε στη θέση του (γενική προσέγγιση) σχετικά με την πρόταση REPowerEU, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ενωσης, διαφοροποιώντας τον ενεργειακό εφοδιασμό και ενισχύοντας την ανεξαρτησία και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της.
Το λεπτομερές σχέδιο REPowerEU αποτελεί την απάντηση της Ε.Ε. στις δυσκολίες και τη διαταραχή της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας, αλλά και την επίτευξη των στόχων στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Προβλέπει μαζικές επενδύσεις για το «πρασίνισμα» της ενέργειας, φορολογικά κίνητρα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά για την προώθηση της ηλιακής ενέργειας σε στέγες κτιρίων, καθώς και αδειοδοτήσεις fast track για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Πρακτικά, επιδιώκει να προσθέσει ένα νέο κεφάλαιο REPowerEU στα εθνικά σχέδια των κρατών-μελών, που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.
Η επίτευξη των στόχων του REPowerEU απαιτεί πρόσθετη επένδυση 210 δισεκατομμυρίων ευρώ από τώρα έως το 2027. Οι επενδύσεις αυτές πρέπει να καλύπτονται από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, καθώς και από την Ε.Ε.