Η απελθούσα κυβέρνηση είχε την πρόκληση αλλά και παράλληλα την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα προεκλογικό πρόγραμμα που μεταφέρθηκε και προσαρμόστηκε στο σύνολο στα δεδομένα του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάκαμψης 2023-2026 το οποίο θα έπρεπε να καταθέσει μέχρι και το τέλος Απριλίου. Ως εκ τούτου, το πακέτο των εξαγγελιών της Ν.Δ. ήταν υποχρεωτικό να είναι και κοστολογημένο και συμβατό με τον συνολικό δημοσιονομικό χώρο που μπορεί να παράγει η οικονομία τα επόμενα χρόνια.
Αυξήσεις συντάξεων
Τα μέτρα που περιλήφθηκαν και αποτυπώθηκαν χρονικά ανάλογα με το δημοσιονομικό κόστος κατ’ έτος αφορούν ελαφρύνσεις και ενισχύσεις κυρίως για τη μεσαία τάξη και τους οικονομικά ευάλωτους. Συγκεκριμένα στο Πρόγραμμα Σταθερότητας ενσωματώθηκαν η συνέχιση των αυξήσεων στις συντάξεις, το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων και του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1%.
Ειδικότερα, το Πρόγραμμα Σταθερότητας περιλαμβάνει στο βασικό σενάριο το κόστος της αύξησης των συντάξεων κάθε έτος με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό (που υπολογίζεται σε 450 εκατ. το πρώτο έτος και βαίνει αυξανόμενο, ώστε να φτάσει σωρευτικά τα 800 εκατ. ευρώ το 2025, το 1,1 δισ. ευρώ το 2026 και το 1,5 δισ. ευρώ το 2027), καθώς και την εξαγγελθείσα από τη ΔΕΘ αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων από 1/1/2024 (κατά 500 εκατ. ευρώ), όπως και την αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων (κατά 95 εκατ. ευρώ) που ισχύει από τον Απρίλιο.
Εννέα ελαφρύνσεις για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα έως το 2026
Στο τέλος Απριλίου, που υποβλήθηκε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2023-2026, προστέθηκαν εξαγγελίες του πρωθυπουργού για μέτρα, το κόστος των οποίων ξεκινά από τα 220 εκατ. ευρώ το 2024 και αυξάνεται στα 660 εκατ. ευρώ το 2025 και το 2026, τα οποία επίσης καλύπτονται από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει λόγω της θετικής ανάπτυξης της οικονομίας τα επόμενα χρόνια. Συνολικά στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2023-2026 συμπεριλήφθηκαν 9 μέτρα που αφορούν:
1 Την αναμόρφωση του ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο με έμφαση στους χαμηλόμισθους και στις θέσεις ευθύνης.
2 Την αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά με κόστος 77 εκατ. ευρώ ετησίως.
3 Την αύξηση κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με κόστος 49 εκατ. ευρώ ετησίως.
4 Τη σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος με κόστος 89 εκατ. ευρώ το 2025, 222 εκατ. ευρώ το 2026 και 443 εκατ. ευρώ το 2027.
5 Τη σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών με κόστος 230 εκατ. ευρώ το 2025 και το 2026 και 509 εκατ. το 2027.
6 Την αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες με κόστος 40 εκατ. ευρώ ετησίως.
7 Τη μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη με κόστος 38 εκατ. ευρώ ετησίως.
8 Το επίδομα των 150 ευρώ για νέους (youth pass) για τους νέους που ενηλικιώνονται με κόστος 30 εκατ. ευρώ ετησίως.
9 Τη μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 10% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με κόστος περί τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το συνολικό κόστος των ανωτέρω μέτρων ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ το 2024, 2 δισ. ευρώ το 2025, 2,5 δισ. ευρώ το 2026 και 3,3 δισ. ευρώ το 2027.
Η επενδυτική βαθμίδα φέρνει μείωση ΦΠΑ και τεκμηρίων διαβίωσης
Στα μέτρα που δεν κοστολογήθηκαν και δεν εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης αλλά προωθούνται σε εφαρμογή για τα μέσα της τετραετίας (υπό την προϋπόθεση ότι θα επανεκλεγεί η Ν.Δ.) είναι η οριζόντια μείωση των συντελεστών ΦΠΑ και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης.
Ο πρωθυπουργός τα εξήγγειλε μεν στις περιοδείες που έκανε μέσα στον Μάιο αλλά βρίσκονται ακόμη εν αναμονή καθώς θα πρέπει να εξασφαλιστεί απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος. Δεν είναι απίθανο πάντως να τα δούμε να εμφανίζονται στο επόμενο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που θα καταθέσει η Ελλάδα σε ένα χρόνο από τώρα, όταν πλέον θα έχει ανακτήσει πλέον την επενδυτική βαθμίδα και επιπλέον θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με τους νέους δημοσιονομικούς κανονισμούς από την πλευρά της Ε.Ε.