Ο ΕΦΚΑ -όπως αναφέρει χθεσινή εγκύκλιος- θέτει σε εφαρμογή αυτοματοποιημένους ελέγχους για να εντοπίσει μέσα από δύο μητρώα (συνταξιούχων και ελεύθερων επαγγελματιών) τους συνταξιούχους που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα και υποχρεούνται να καταβάλουν μαζί με τις τρέχουσες εισφορές την προσαύξηση (ειδικό πόσο) υπέρ ΕΦΚΑ με 50% ή 40% επί της εισφοράς του κλάδου σύνταξης.

Ποιους αφορά

Ο έλεγχος αφορά όσους λαμβάνουν κύρια σύνταξη γήρατος και από 1ης/1/2024 εμφανίζονται και στους εν ενεργεία ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς και όσους έχουν υποβάλει αίτηση απονομής κύριας σύνταξης γήρατος η οποία εκκρεμεί και ταυτόχρονα συνεχίζουν να απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες.

Στις δύο παραπάνω κατηγορίες συνταξιούχων θα αποσταλούν εντός της ερχόμενης εβδομάδας τα πρώτα ειδοποιητήρια εισφορών για το 2024, στα οποία θα περιλαμβάνεται και ο ειδικός πόρος λόγω απασχόλησης.

Από εκεί και πέρα μέσα στις επόμενες μέρες θα ανοίξει και η πλατφόρμα του ΕΦΚΑ, όπου όλοι οι συνταξιούχοι που εργάζονται θα πρέπει να δηλώσουν το είδος της απασχόλησής τους (μισθωτοί ή μη μισθωτοί), προκειμένου να καταβάλουν τις ανάλογες κρατήσεις.

Βασικά σημεία

Στον μίνι οδηγό που δημοσιεύει σήμερα ο «Ελεύθερος Τύπος» δίδονται όλες οι πληροφορίες για τις αλλαγές στην απασχόληση των συνταξιούχων που ισχύουν από 1ης/1/2024. Με το νέο καθεστώς:

1 Η σύνταξη για τους συνταξιούχους που εργάζονται μένει απείραχτη και θα καταβάλλεται στο 100% ενώ πριν κοβόταν κατά 30%.

2 Διατηρείται η αναστολή σύνταξης για απασχόληση συνταξιούχων στο Δημόσιο κάτω των 62 ετών. Μετά το 62ο έτος η σύνταξη χορηγείται στο 100% και τότε αρχίζει και η παρακράτηση του πόρου υπέρ ΕΦΚΑ.

3 Οι συνταξιούχοι που ανέλαβαν εργασία από 1ης/1/2024 ή συνεχίζουν απασχόληση που είχαν ως το 2023 θα το δηλώνουν στον ΕΦΚΑ. Οι δηλώσεις αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα εντός των επόμενων ημερών, με την υπογραφή σχετικής υπουργικής απόφασης. Παράλειψη δήλωσης και παράνομη απασχόληση έχει ποινή ίση με την επιστροφή 12 συντάξεων στον ΕΦΚΑ.

4 Για την απασχόλησή τους ως μισθωτοί, θα καταβάλλουν 10% του μισθού τους υπέρ ΕΦΚΑ, πέραν των ασφαλιστικών τους εισφορών. Η κράτηση θα γίνεται από τον εργοδότη. Αν απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή ως αγρότες (που δεν υπάγονται σε εξαιρέσεις), θα καταβάλλουν την τρέχουσα εισφορά κλάδου σύνταξης με προσαύξηση 50% (μιάμιση εισφορά σύνταξης). Αν λόγω επαγγέλματος έχουν και επικουρική ασφάλιση (δικηγόροι, μηχανικοί), τότε θα καταβάλλουν τις τρέχουσες εισφορές για κύρια και επικουρική σύνταξη με προσαύξηση 40%.

5 Υπάρχει πλαφόν στις κρατήσεις για παράλληλη απασχόληση (μισθωτός και μη μισθωτός) που είναι όσο η εθνική σύνταξη, δηλαδή 426,17 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ένας συνταξιούχος που απασχολείται σε δύο δουλειές -μία ως μισθωτός και μία ως ελεύθερος επαγγελματίας (π.χ. συνταξιούχος δικηγόρος σε εταιρία και στο δικό του γραφείο ή συνταξιούχος λογιστής σε γραφείο και ως ελεύθερος επαγγελματίας) θα έχει κρατήσεις μισθωτού και ελεύθερου επαγγελματία οι οποίες όμως δεν θα ξεπερνούν στο σύνολο τα 426,17 ευρώ, ακόμα και αν είναι υψηλότερες.

Ποιες κατηγορίες εξαιρούνται

Οι εξαιρέσεις είναι δύο ειδών, από την καταβολή της πρόσθετης κράτησης και από την πληρωμή κράτησης και τρέχουσας εισφοράς.

Εξαιρούνται από την πρόσθετη κράτηση οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι με αναπηρία (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο) και οι πολύτεκνοι με τέκνο ανήλικο ή που σπουδάζει ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία. Επίσης, δεν καταβάλουν τον πόρο υπέρ ΕΦΚΑ οι συνταξιούχοι κάτω των 62 ετών που αναλαμβάνουν απασχόληση σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, γιατί αναστέλλεται η σύνταξή τους.

Εξαιρούνται από την καταβολή εισφορών και από την πρόσθετη κράτηση οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ εφόσον συνεχίζουν την αγροτική απασχόληση, οι συνταξιούχοι άλλων Ταμείων που ασκούν αγροτική δραστηριότητα και εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ και ειδικές κατηγορίες (συγγραφείς) που αμείβονται με Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης).