Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ

Η μεταβατική περίοδος που προβλέφθηκε για τους παλαιούς συνταξιούχους, ώστε να συνεχίσουν την απασχόλησή τους με τις παλαιές ποινές μείωσης της σύνταξης, λήγει στις 28 Φεβρουαρίου 2022 και πλέον, όπως έχει προβλεφθεί σε σχετική εγκύκλιο βάσει του νόμου 4670/2020, από 1/3/2022 θα έχουν τις ίδιες ποινές με τους νεότερους συνταξιούχους που εργάζονται, δηλαδή θα έχουν περικοπή σύνταξης (κύριας και επικουρικής) κατά 30%. Σημειωτέον, δε, ότι δεν θα τους επιβληθεί η παλαιά μείωση που ήταν 60% για απασχόληση από Μάιο 2016 μέχρι Φεβρουάριο του 2020, ενώ η μικρότερη ποινή 30% δεν θα τους επιβληθεί αναδρομικά από Μάρτιο του 2020, αλλά από εδώ και πέρα.

Στην κατηγορία των παλαιών συνταξιούχων με εργασία ανήκουν χιλιάδες ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτήθηκαν με τα παλαιά και μικρότερα όρια ηλικίας είτε του Δημοσίου είτε του ΙΚΑ είτε και των Ειδικών Ταμείων. Οι πιο μικροί από τις κατηγορίες αυτές είναι οι απόστρατοι που αποχωρούν σε ηλικίες κάτω των 58 ετών και πριν από 6-7 χρόνια μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ακόμη και από τα 48.

Οι δε ασφαλισμένοι του ΙΚΑ, του Δημοσίου και των Ειδικών Ταμείων είχαν, επίσης, χαμηλότερα από τα σημερινά όρια ηλικίας (κάτω από τα 60) και επέλεγαν, όπως προκύπτει από χιλιάδες περιπτώσεις, να έχουν τη σύνταξη και ένα συμπληρωματικό εισόδημα είτε από έναρξη δραστηριότητας ελεύθερου επαγγελματία είτε από ενασχόληση με δραστηριότητες αγροτουρισμού είτε ως εργαζόμενοι σε δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.

Το παλαιό καθεστώς

Με το παλαιό καθεστώς και υπό την προϋπόθεση ότι δήλωναν την απασχόλησή τους οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι είχαν περικοπή όλης της σύνταξης αν ήταν κάτω των 55, ενώ μετά το 55ο έτος η μείωση ήταν 70%, αλλά μόνο για το τμήμα σύνταξης που ξεπερνούσε τα 30 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη. Με τα σημερινά δεδομένα δηλαδή η περικοπή ξεκινά μετά τα 871 ευρώ (ημερομίσθιο 29 ευρώ Χ 30=871). Ουσιαστικά, ένας συνταξιούχος του 2015 με 1.400 ευρώ σύνταξη, που συνέχισε να απασχολείται, έχει την παλαιά ποινή 70% με μείωση στο ποσό σύνταξης πάνω από τα 871, οπότε στα 1.400 ευρώ σύνταξης θα έχει μείωση 377 ευρώ. Αν έχει σύνταξη στα 990 ευρώ, θα έχει μείωση 84 ευρώ.

Με το που ήρθε ο νόμος 4387/2016 οι ποινές για την απασχόληση συνταξιούχων υπερδιπλασιάστηκαν και πήγαν στο 60% της κύριας και της επικουρικής, ανεξαρτήτως ποσού! Ο νόμος εξαίρεσε όμως τους παλαιούς συνταξιούχους, υπό την προϋπόθεση ότι είχαν αναλάβει εργασία πριν από τον Μάιο του 2016 και τη συνέχισαν χωρίς διακοπή και μετά. Οσοι παλαιοί συνταξιούχοι όμως έτυχε να διακόψουν την απασχόληση μετά τον Μάιο του 2016 και να αναλάβουν εκ νέου εργασία κάποια στιγμή αργότερα (π.χ., το 2018) θεωρήθηκαν βάσει νόμου ότι ανήκουν στην κατηγορία των συνταξιούχων που ανέλαβαν εργασία μετά τον Μάιο του 2016 και τους επιβλήθηκε η νέα ποινή κατά 60%. Με τον νόμο Βρούτση (4670/2020) από τον Μάρτιο του 2020 η ποινή κατέβηκε στο 30% για όλους όσοι είχαν αναλάβει εργασία μετά τον Μάιο του 2016 (ανεξάρτητα από το αν συνταξιοδοτήθηκαν πριν ή μετά τον Μάιο του 2016).

Και στον έναν και στον άλλο νόμο, εξαιρέθηκαν των ποινών (αρχικά του 60% και μετέπειτα του 30%) οι συνταξιούχοι με εργασία πριν από τον Μάιο του 2016, την οποία συνέχισαν χωρίς διακοπή και μετά τον Μάιο του 2016.

Η εξαίρεση αυτή θα έληγε τον Μάρτιο του 2021, αλλά δόθηκε παράταση έως τον Μάρτιο του 2022.

Επομένως, με βάση το χρονοδιάγραμμα, η μεταβατική περίοδος λήγει στο τέλος Φεβρουαρίου και κανονικά από 1/3/2022 ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να ψάξει να βρει πόσοι συνταξιούχοι με εργασία δεν έχουν ποινή 30% επειδή ανήκουν στην «παλαιά κατηγορία» προ του Μαΐου του 2016.

Σιωπηρή παράταση (;)

Αξιόπιστες πληροφορίες και πηγές του «Ε.Τ» της Κυριακής αναφέρουν, πάντως, ότι είναι πιθανή μια σιωπηρή παράταση, δηλαδή να μην εφαρμοστεί από 1/3/2022 το πέναλτι 30% στις συντάξεις για τους παλαιούς συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται, με το σκεπτικό, αφενός, ότι θα πρέπει να γίνει ειδικός έλεγχος σε πολλά μητρώα (ΕΦΚΑ, ΑΑΔΕ, Ενιαία Αρχή Πληρωμών, Εργάνη κ.λπ.) και, αφετέρου, επειδή μπορεί να αποφασιστεί η μέθοδος της οικειοθελούς δήλωσης της απασχόλησης από τους ίδιους στο προσεχές διάστημα.

Οι συνταξιούχοι, λοιπόν, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν από τον νόμο 4387, δηλαδή πριν από τις 13/5/2016, και συνεχίζουν και σήμερα δεν θα έχουν καμία περικοπή στην περίπτωση που διακόψουν την απασχόλησή τους μέχρι 28/2/2022. Αν όμως συνεχίσουν την απασχόληση από 1/3/2022 ή αν αναλάβουν εκ νέου απασχόληση, τότε θα έχουν περικοπή 30%.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος ο οποίος ανέλαβε όμως εργασία την 1/3/2016 (δηλαδή πριν από την ισχύ των διατάξεων του Ν. 4387/2016) και ο οποίος συνεχίζει εργαζόμενος και μετά την 28/2/2020 θα έχει μείωση σύνταξης 30% από 1/3/2022, εφόσον εξακολουθεί να εργάζεται ή να αυτοαπασχολείται και μετά την ημερομηνία αυτή.

Οι εξαιρέσεις που θεσπίστηκαν από τις περικοπές σύνταξης κατά 30% λόγω απασχόλησης, όπως των συνταξιούχων αγροτών που συνεχίζουν να απασχολούνται ως αγρότες ή των συνταξιούχων με αναπηρία άνω του 67% κ.ά., εξακολουθούν να παραμένουν σε ισχύ και μετά την 1/3/2022.