Η βασική προϋπόθεση για να υποβάλουν αίτηση και να κρατήσουν αυτές τις ηλικίες συνταξιοδότησης είναι να είχαν έως το 2012 συμπληρωμένα 18,3 έτη ασφάλισης μαζί με το ανήλικο τέκνο.
Η σύνταξη που θα πάρουν θα είναι πλήρης, ενώ με τις ίδιες προϋποθέσεις (ανήλικο και 18,3 έτη έως το 2012) βγαίνουν οποτεδήποτε με μειωμένη.

Αν έχουν την ηλικία και λείπουν τα έτη, μπορούν να τα εξαγοράσουν με πλασματικούς χρόνους (σπουδών, ανεργίας, κενών ασφάλισης, διαστήματος ασθένειας).
Στο ΙΚΑ οι διατάξεις για σύνταξη με ανήλικο ισχύουν μόνο για μητέρες. Αξιοποιούνται όμως και από τους άνδρες σε περίπτωση χηρείας με τις ίδιες προϋποθέσεις, δηλαδή να είχαν έως το 2012 ανήλικο και 18,3 έτη.

Για όσες έχουν έναρξη ασφάλισης από 1/1/1993 και μετά, ο νόμος προβλέπει μεν την έξοδο με ανήλικο, αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, καθώς θα πρέπει να έχουν 20 έτη ασφάλισης το 2012 (δηλαδή χωρίς να χαθεί ούτε μία μέρα εργασίας από την 1η/1/1993), ενώ για την 20ετία δεν επιτρέπεται η αναγνώριση πλασματικών ετών. Ταυτόχρονα όμως το 2012 για να ασκήσουν το δικαίωμα εξόδου με χαμηλότερα όρια ηλικίας οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν συμπληρωμένο και το 50ό έτος για μειωμένη ή το 55ο έτος για πλήρη σύνταξη και φυσικά να έχουν ανήλικο τέκνο. Ζητούνται δηλαδή και οι τρεις προϋποθέσεις ταυτόχρονα: 20ετία από 1/1/1993 έως 31/12/2012, ανήλικο παιδί και συμπληρωμένη η ηλικία των 50 ή 55 έως το 2012. Αν λείπει μία από τις τρεις προϋποθέσεις, το δικαίωμα χάνεται και τα όρια ανεβαίνουν ακαριαία, χωρίς καμία μεταβατική περίοδο στα 67 για πλήρη, στα 62 για μειωμένη ή στα 62 πλήρη αλλά με 40 χρόνια συνολικό χρόνο ασφάλισης.

Τα όρια ηλικίας για πλήρη και μειωμένη σύνταξη μητέρων από το ΙΚΑ

Αν οι 5.500 ημέρες και το ανήλικο υπάρχουν το 2010, κατοχυρώνουν πλήρη σύνταξη στα 55 και μειωμένη στα 50, εφόσον η κατά περίπτωση ηλικία συμπληρώθηκε έως τις 18/8/2015. Αν η ηλικία των 50 για μειωμένη συμπληρωθεί από 19/8/2015 και μετά, τότε το όριο ανεβαίνει στα 55 για το 2015, στα 56,9 για το 2016, στα 58,5 για το 2018 και στα 62 από το 2019 και μετά. Αντίστοιχα, αν τα 55 συμπληρώνονται έως 31/12/2015, το όριο για πλήρη σύνταξη πάει στα 56,6, αν τα 55 συμπληρώνονται το 2016, το όριο ανεβαίνει στα 58 κ.ο.κ. (βλ. σχετικό πίνακα).

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη που έκλεισε τα 55 το 2017 μπορεί να πάρει πλήρη σύνταξη στα 59,6 αν είχε ανήλικο παιδί το 2010 και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Μπορεί όμως να αποχωρήσει οποτεδήποτε με μειωμένη γιατί έκλεισε τα 50 πριν από τις 19/8/2015 και έχει θεμελιωμένο δικαίωμα. Αν έκλεισε τα 55 από 19/8 μέχρι 31/12/2015, τότε αποχωρεί το 2017 που συμπληρώνει το νέο όριο ηλικίας των 56,6 ετών.

Αν οι 5.500 με ανήλικο συμπληρώνονται (και με πλασματικούς χρόνους) το 2011, κατοχυρώνουν τα 52 για μειωμένη και τα 57 για πλήρη και εφόσον έπιασαν την ηλικία μέχρι 18/8/2015 έχουν και θεμελιωμένο δικαίωμα για υποβολή αίτησης. Με ηλικία 52 από 19/8/2015 και μετά, μειωμένη στα 55, με ηλικία 52 το 2016, μειωμένη στα 56,9, με ηλικία 52 το 2019, μειωμένη στα 61,10, και από το 2020 στα 62. Με ηλικία 57 από 19/8/2015, πλήρης σύνταξη στα 58,3, με ηλικία 57 το 2016, πλήρης στα 59,6, με ηλικία 57 ετών το 2019, πλήρης στα 63,3, ή μειωμένη με όριο το 52ο έτος που η ασφαλισμένη το έχει ήδη συμπληρωθεί πριν από τις 19/8/2015 και υπάρχει θεμελιωμένο δικαίωμα.

Αν οι 5.500 ημέρες συμπληρώνονται το 2012 με ανήλικο, κατοχυρώνουν τη μειωμένη στα 55 και την πλήρη στα 60. Αν η ηλικία των 55 συμπληρωθεί από 19/8/2015 και μετά, τότε το όριο ηλικίας για τη μειωμένη πάει στα 56,6. Το 2016 για την ηλικία των 55, το όριο συνταξιοδότησης (με ανήλικο παιδί το 2012 και 5.500 ημέρες ασφάλιση τότε) ανεβαίνει στα 58, το 2017 στα 59,6, το 2018 στα 61 και στα 62 από το 2019.

Μπόνους 1 έως 5 χρόνια ασφάλισης στην έξοδο για γονείς με ασφάλιση από 1/1/1993 και παιδί μετά το 2000

Οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες μετά το 1993, οι οποίοι αποκτούν ένα έως τρία ή περισσότερα παιδιά από το 2000 και μετά, δικαιούνται, βάσει του ν. 3655/2008, από 1 έως 5 χρόνια δωρεάν λόγω τέκνων. Το δικαίωμα, όπως προβλέπει ρητά ο νόμος, ενώ ισχύει και για νέους (κυρίως) γονείς ασφαλισμένους σε όλα τα Ταμεία (πλην Δημοσίου) μετά το 1993 εφόσον αποκτούν παιδί από το 2000 και μετά.

Οταν φτάσουν στην ηλικία για πλήρη σύνταξη, δικαιούνται δωρεάν τους πλασματικούς χρόνους λόγων τέκνων, που είναι 1 έτος για ένα παιδί, 2 έτη αν έχουν δύο παιδιά και 3 έτη αν έχουν αποκτήσει τρία ή και περισσότερα παιδιά μετά το 2000. Χρήση της ευνοϊκής αυτής διάταξης μπορεί να κάνει ο ένας εκ των δύο γονέων, με γραπτή συναίνεση ότι ο άνδρας ή η γυναίκα παραχωρεί το δικαίωμα ο ένας στον άλλον.

Πρακτικά ένας άνδρας που στα 62 θα έχει 37 χρόνια και δύο παιδιά δικαιούται 3 πλασματικά έτη δωρεάν (με δαπάνη του Ταμείου, λέει το επίμαχο άρθρο 141 του ν. 3655/08) ώστε να συμπληρώσει τα 40 και να βγει με πλήρη σύνταξη.

Χωρίς όριο ηλικίας η σύνταξη για γονείς παιδιών με αναπηρία

Για τις μητέρες, καθώς και για χήρους πατέρες με ανάπηρο ή ανίκανο παιδί, ισχύει η έξοδος με 7.500 ημέρες ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας, είτε ο χρόνος ασφάλισης συμπληρώθηκε πριν είτε μετά τις 19/8/2015. Η μοναδική προϋπόθεση είναι η αναπηρία ή η ανικανότητα προς εργασία του παιδιού.

Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών: Οι ηλικίες για σύνταξη με ανήλικο τέκνο

Κερδισμένες είναι οι προ του 1983 ασφαλισμένες στα πρώην Ειδικά Ταμεία της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, της Αγροτικής, της Εθνικής Τράπεζας και της Τραπέζης της Ελλάδος. Μπορούν να αποχωρήσουν με διατάξεις μητέρων, θεμελιώνοντας δικαίωμα συνταξιοδότησης ακόμη και από τα 45 με 17,5 έτη ασφάλισης είτε με συμπληρωμένη 35ετία έως τις 18/8/2015 χωρίς όριο ηλικίας. Ετσι, αν μια ασφαλισμένη δεν έχει την 35ετία έως τις 18/8/2015 μπορεί να αξιοποιήσει τις διατάξεις μητέρων -εφόσον είχε ανήλικο παιδί στη 15ετία- και να αποχωρήσει με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις.

Για παράδειγμα, εργαζόμενη στην Εθνική Τράπεζα ασφαλισμένη από το 1981, που είναι σήμερα 55 ετών, συμπληρώνει 35ετία το 2016, που σημαίνει ότι θα αποχωρήσει όταν γίνει 59 ετών (ακολουθώντας το όριο ηλικίας για το 58^ο έτος που ισχύει με 35ετία το 2016). Αν όμως είχε 17,5 έτη έως το 2002 και ανήλικο τέκνο, τότε έχει θεμελιωμένο δικαίωμα με διατάξεις μητέρων για σύνταξη με όριο ηλικίας 45 έως 50 ετών.

Οι ασφαλισμένες μετά το 1983 θα πρέπει να έχουν 25ετία έως το 2012 με ανήλικο τέκνο και συμπληρωμένη την ηλικία των 50 έως 55 ετών μέχρι τις 18/8/2015. Με 25 έτη και ανήλικο το 2010, κατοχυρώνουν το όριο των 50 ετών (πλήρη σύνταξη), με 25 έτη και ανήλικο το 2011, το όριο των 52 για πλήρη και 50 μειωμένη και το όριο των 55 ετών για πλήρη ή 53 για μειωμένη με ανήλικο και 25ετία που συμπληρώνεται το 2012.

Αν οι ηλικίες μειωμένης ή πλήρους σύνταξης συμπληρωθούν μετά τις 19/8/2015 και υπάρχουν όμως το ανήλικο και η 25ετία έως το 2012, τότε οι ασφαλισμένες διατηρούν τη λεγόμενη κατοχύρωση, δηλαδή αποχωρούν με το νέο όριο ηλικίας που ισχύει όταν συμπληρώνουν την ηλικία που θα αποχωρούσαν με τις παλιές διατάξεις.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένη από το 1986 στην παλιά Τράπεζα Πίστεως, με 25ετία το 2011 και ανήλικο παιδί τότε, κατοχυρώνει τα 52 για πλήρη σύνταξη και τα 50 για μειωμένη. Αν έκλεισε τα 50 πριν από τις 19/8/2015, μπορεί να αποχωρήσει οποτεδήποτε. Αν όμως θελήσει να πάρει πλήρη, θα περιμένει να γίνει 52 και θα συνταξιοδοτηθεί με το όριο που θα ισχύει τότε. Εστω ότι κλείνει τα 52 το 2017. Θα βγει με πλήρη στα 58,5 ετών. Θα έχει μεν αύξηση του ορίου ηλικίας κατά 3,5 έτη, αλλά αποφεύγει τα 67 ή τα 62 για μειωμένη που θα αποχωρούσε αν δεν είχε 25ετία το 2011 αλλά το 2013 ή αν δεν είχε ανήλικο.

Εξοδος και με 18,3 έτη έως το 2012

Οι ασφαλισμένες σε Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών διατηρούν διπλή «κατοχύρωση» των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. Αν δεν είχαν ανήλικο στην 25ετία, ισχύει εναλλακτικά η διάταξη ανηλίκων του ΙΚΑ, που προβλέπει την έξοδο με 18,3 έτη ασφάλισης έως το 2012. Σ’ αυτή την περίπτωση θα έχουν τα όρια ηλικίας μητέρων που ισχύουν στο ΙΚΑ.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ

[email protected]

Από το ένθετο «Ασφάλιση και συντάξεις» της έντυπης έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου