Ανταπόκριση Ουάσιγκτον, Πέτρος Κασφίκης

Ειδικότερα, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεση της να προτείνει τον Άνταμ Λέρικ, έναν από τους πιο επιφανείς επικριτές του ΔΝΤ που είχε υπάρξει και υπέρμαχος του κουρέματος των καταθέσεων στην Κύπρο, για την θέση του αρμόδιου υφυπουργού οικονομικών για διεθνή χρηματοοικονομικά θέματα. Ο κ. Λέρικ είναι εδώ και χρόνια γνωστός ως ένας εικονοκλάστης οικονομολόγος που είναι ιδεολογικά πολέμιος των προγραμμάτων διάσωσης τόσο χρεοκοπημένων χωρών όσο και τραπεζών και επενδυτών.

Ο επερχόμενος διορισμός του κ. Λέρικ σε συνδυασμό με τα νέα στοιχεία του προτεινόμενου προϋπολογισμού που εμπεριέχει μια δραστική μείωση της χρηματοδότησης προς διάφορους διεθνείς οργανισμούς, σημαίνει πως η μέχρι πρότινος ευρεία στήριξη προς αυτούς τους θεσμούς (στους οποίους συμπεριλαμβάνεται βεβαίως και το ΔΝΤ) θα εξετάζεται πλέον υπό το πολιτικό πρίσμα του «Πρώτα η Αμερική» και άρα εκ του αποτελέσματος δεν θα πρέπει να θεωρείται και τόσο δεδομένη.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό πως μέχρι και σήμερα μέλη του Κογκρέσου εκφράζουν την διαφωνία τους στο γεγονός ότι ξοδεύονται χρήματα των Αμερικανών φορολογούμενων για την στήριξη του ΔΝΤ. Για παράδειγμα, μόλις πριν από μια εβδομάδα ο ομοσπονδιακός βουλευτής Μπιλ Χουιζένγκα από το Μίσιγκαν κατέθεσε σχετικό νομοσχέδιο με το οποίο ζητούσε από την κυβέρνηση Τραμπ να απέχει χρηματοδοτικά από ένα τρίτο ελληνικό πρόγραμμα.

Στα επίσημα καθήκοντα που θα αναλάβει ο κ. Λέρικ περιλαμβάνεται η προώθηση των αμερικανικών οικονομικών συμφερόντων μέσω της συνεργασίας με τους διεθνείς εταίρους της χώρας. Δεδομένης, όμως, και της εμπειρίας αλλά και της προϊστορίας του εκτιμάται ότι θα ασχοληθεί και με το θέμα της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ.

Δεν πρέπει άλλωστε να παραβλέψουμε ότι μέσα στα τελευταία 20 χρόνια, ο κ. Λέρικ έχει αναδειχθεί ως ένας από τους πιο συνεπείς επικριτές του Ταμείου. Μάλιστα, το 1999 είχε γράψει και σχετική εργασία, στην οποία υποστήριζε πως τα διάφορα προγράμματα διάσωσης υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχική αποστολή του ΔΝΤ που ήταν η παροχή απλών δανείων σε οικονομίες που αντιμετώπιζαν βραχυπρόθεσμο πρόβλημα ρευστότητας. Επιπλέον, είχε προτείνει και ένα εναλλακτικό σύστημα για την χρηματοδότηση του Ταμείου.

Και αν αναλογιστούμε ποιος είναι ο ιδεολογικός μέντορας του κ. Λέρικ, τότε το σήμα του κόκκινου συναγερμού θα πρέπει να έχει ήδη σημάνει στο Μαξίμου. «Καπιταλισμός χωρίς αποτυχία είναι σαν θρησκεία χωρίς αμαρτία», είναι το μότο του γνωστού οικονομολόγου από την θητεία του στην διακυβέρνηση Ρέιγκαν Άλαν Μέλτζερ.

Την περίοδο του 2000, ο κ. Μέλτζερ είχε προσλάβει τον κ. Λέρικ για να τον βοηθήσει να συντάξουν μια νέα έκθεση που θα εξετάζει το μοντέλο λειτουργίας των διαφόρων χρηματοοικονομικών θεσμών που υποστήριζε η Ουάσινγκτον. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα επικριτικά για το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, ενώ η έκθεση έκανε και το επόμενο βήμα προτείνοντας μια σειρά μεταρρυθμίσεων για την εξυγίανση των συγκεκριμένων θεσμών.

Μιλώντας πριν από λίγες μέρες στην εφημερίδα The New York Times, ο κ. Μέλτζερ δήλωσε ενθουσιασμένος πως ο «μαθητής» του θα έχει πλέον την δυνατότητα να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες τους.

Χρόνια υπέρμαχος της άποψης πως τόσο οι χώρες όσο και οι επενδυτές πρέπει να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες των οικονομικών τους λαθών, ο Αμερικανός οικονομολόγος δεν παρέλειψε να αναφερθεί συγκεκριμένα και στην χώρα μας.

«Είναι διαφθορά να δίνεις χρήματα σε χώρες όπως η Ελλάδα που δεν αλλάζουν. Αυτά τα λεφτά προέρχονται από σκληρά εργαζόμενους φορολογούμενους. Αν συνεχίσουμε να σώζουμε χώρες που κάνουν πράγματα τα οποία δεν είναι προς όφελος των πολιτών τους, τότε θα έχουμε πάλι μια από τα ίδια. Ο Άνταμ είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτή την δουλειά», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Βέβαια υπάρχει μια μακρά παράδοση συντηρητικών οικονομολόγων που έχουν κριτικάρει το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα από τα πανεπιστημιακά έδρανα ή το βήμα των διαφόρων δεξαμενών σκέψης. Μόλις, όμως, ανέλαβαν την αντιμετώπιση κρίσεων από θέσεις ευθύνης, οι περισσότεροι ενέδωσαν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν την τεχνογνωσία και τα χρήματα που παρέχει το Ταμείο.

Ο κ. Λέρικ δεν είναι αντίθετος με την ιδέα του ΔΝΤ, αλλά έχει διαφωνίες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και για τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει. Μπορεί μέχρι σήμερα το ΔΝΤ να είναι αυτό που προτείνει διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά φαίνεται ότι στο πρόσωπο του εν αναμονή νέου υφυπουργού οικονομικών θα βρει τον δάσκαλο του, καθώς τώρα είναι ο κ. Λέρικ αυτός που θέλει να μεταρρυθμίσει το Ταμείο.

Πρόκειται για μια νέα ιδεολογική και συστημική προσέγγιση που φαίνεται πως κερδίζει έδαφος στην νέα αμερικανική κυβέρνηση. Τα αντικρουόμενα συμφέροντα είναι πολλά, και το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απασχολεί την Αθήνα είναι πως αυτές οι καραμπόλες θα επηρεάσουν το θέμα της Ελλάδας, καθώς ως γνωστών όταν πλακώνονται οι ελέφαντες, την πληρώνουν τα μυρμήγκια.