Στο τέλος Μαρτίου, με βάση τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί, για το 12μηνο Μαρτίου 2020-Μαρτίου 2021, θα έχουν διατεθεί για μέτρα στήριξης 30,3 δισ. ευρώ. Αν επαληθευτεί η εκτίμηση της Κομισιόν στην έκθεση για την 9η αξιολόγηση ότι για το 2021 τα μέτρα θα φτάσουν τα 11,6 δισ. ευρώ αντί των 7,5 δισ. ευρώ που είχε ως πρόβλεψη ο προϋπολογισμός για τη διετία 2020-2021, το πακέτο των μέτρων στήριξης θα φτάσει κοντά στα 36 δισ. ευρώ.

Συνεπώς τα μέτρα στήριξης για τη διετία 2020-2021 είναι περισσότερα από τα 32 δισ. ευρώ που αναμένουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι και το 2026 και τα μισά από τα 72 δισ. ευρώ που αναμένουμε συνολικά από το Ταμείο Ανάκαμψης, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τις αγροτικές επιδοτήσεις μέχρι και το τέλος του 2030.

Ενδεικτικά, τους μήνες της πανδημίας διοχετεύτηκε ρευστότητα ύψους 6,8 δισ. ευρώ σε 544.000 επιχειρήσεις μέσω των πέντε κύκλων της επιστρεπτέας προκαταβολής και στηρίχθηκαν με αποζημιώσεις ειδικού σκοπού κάθε είδους 1,7 εκατ. εργαζόμενοι με το συνολικό ποσό των 2,9 δισ. ευρώ.

Ο Χρήστος Σταϊκούρας

Στην ιλιγγιώδη αριθμητική του κόστους της πανδημίας θα μπορούσε να προστεθεί και η παρατήρηση που κάνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος σε κάθε ευκαιρία τονίζει ότι κάθε 15ήμερο με κλειστό σχεδόν το σύνολο της οικονομίας τα ταμειακά διαθέσιμα μειώνονται κατά 1-1,2 δισ. ευρώ, το πρωτογενές έλλειμμα αυξάνεται κατά 0,8-0,9% του ΑΕΠ και η ανάπτυξη συρρικνώνεται κατά 0,7-0,8% του ΑΕΠ. Από το σημείο αυτό ξεκινά και η ανησυχία για τη μεσομακροπόθεσμη πορεία της οικονομίας.

Η επιδείνωση -πέρα από κάποια όρια- της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής μπορεί να ανατρέψει τη σημερινή εικόνα της Ελλάδας προς τα έξω.

Μια υπερβολική αύξηση των ελλειμμάτων και του χρέους, αν και «δικαιολογείται» προς το παρόν από τη ρήτρα συνολικής διαφυγής, δηλαδή της άρσης των δημοσιονομικών περιορισμών που θα ισχύει για το σύνολο του 2021 και ίσως και το 2022, θα φέρει προβλήματα στο άμεσο μέλλον.

Τούτο διότι όταν η Ε.Ε. επανέλθει στο δόγμα των δημοσιονομικών στόχων, η διαδρομή που θα πρέπει να κάνει η χώρα για να περιορίσει τις αποκλίσεις θα είναι μεγαλύτερη.

Ανάλογα, λοιπόν, με τους κανόνες που θα τεθούν σε ισχύ (και αυτοί θα βρίσκονται σε συζήτηση), η Ελλάδα θα βρεθεί να περιορίζεται τη στιγμή που θα έπρεπε να αναπτύσσεται με ρυθμό μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ευρώπης για να καλύψει και την απώλεια της 8ετίας των Μνημονίων.

Στο όριο συναγερμού

Προς το παρόν η παράταση του lockdown και οι απογοητευτικές προβλέψεις των ξενοδόχων για το φετινό καλοκαίρι σχετικά με τις κρατήσεις που καταγράφουν για την τουριστική περίοδο οδηγούν το οικονομικό επιτελείο σε μεγάλες αναθεωρήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας για το 2021. Από το 4,8% του ΑΕΠ που έθετε ως στόχο ο προϋπολογισμός το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται τρεις μήνες μετά σε μια πρόβλεψη κοντά στο δυσμενές σενάριο του προϋπολογισμού, που θέλει ανάπτυξη μικρότερη κατά 1,5% του ΑΕΠ, στο 3,3% του ΑΕΠ, με βάση τα σημερινά δεδομένα για τη συνέχιση της πανδημίας. Η προσέγγιση αυτή έχει ως βασική παραδοχή ότι το πρώτο τρίμηνο του χρόνου θα καταγράψει μικρότερη ύφεση από το δ’ τρίμηνο του 2020, όταν η οικονομική συρρίκνωση υπολογίζεται ότι είχε προσεγγίσει το 12% του ΑΕΠ.

Ωστόσο, με δεδομένη τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για το 2021 και αυτή η πρόβλεψη μπορεί τελικά να αναθεωρηθεί προς το χειρότερο.

Στην κατεύθυνση αυτή, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζεται ένα ακόμη δυσμενέστερο σενάριο που προβλέπει ανάπτυξη για φέτος στο 2,5%, όταν πλέον η στήριξη της οικονομίας θα προσεγγίσει το όριο του συναγερμού.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεσή της για την 9η αξιολόγηση, επιχειρεί και μια αναθεώρηση για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2021 το οποίο βλέπει να αυξάνεται από το 3,4% του ΑΕΠ στο 3,9% του ΑΕΠ με πρόβλεψη όμως για νέα αναθεώρηση στις εαρινές εκτιμήσεις που θα δημοσιεύσει στις αρχές Μαΐου.

Στο κρίσιμο μέγεθος του χρέους, η πρόβλεψη είναι ότι από το 209% του ΑΕΠ που αναμένεται να κλειδώσει στο τέλος του 2020, θα μειωθεί σημαντικά στο 200% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021.

Αν επαληθευτεί το σενάριο της πολύ χαμηλότερης ανάπτυξης, είναι δεδομένο ότι και ο στόχος του χρέους θα μετατοπιστεί προς τα πάνω.

Τούτο διότι όλες οι δαπάνες για μέτρα στήριξης καλύπτονται από δανεισμό. Αφού λοιπόν με βάση την εκτίμηση της Κομισιόν οι δαπάνες για μέτρα στήριξης θα είναι μεγαλύτερες κατά τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ και επιπλέον το ΑΕΠ θα είναι μικρότερο από ό,τι υπολογιζόταν, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα είναι μεγαλύτερο από 200% του ΑΕΠ στο τέλος του χρόνου.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου