Άρθρο του Νίκου Παπαθανάση*

Ο Νόμος 4412/2016 έχει υποστεί άνω των 300 αλλαγών από την ημερομηνία ψήφισής του, γεγονός που αποδεικνύει ότι είχε σημαντικά προβλήματα.

Οι διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από αναποτελεσματικότητα, μεγάλους χρόνους υλοποίησης και χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες.

Οι δυσλειτουργίες κατά τα στάδια της κατάθεσης και του ελέγχου των δικαιολογητικών μέχρι και την ανάθεση δημιουργούν, εδώ και πολλά χρόνια, ένα πλέγμα εξαιρετικά προβληματικών καταστάσεων.

Ολα τα παραπάνω κατέστησαν αναγκαία τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης με σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή και θα ψηφιστεί πιθανώς την ερχόμενη εβδομάδα με μία σειρά σημαντικών παρεμβάσεων στο πλαίσιο του μεταρρυθμιστικού έργου της.

Εργο που συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ άξονες του νομοσχεδίου στους οποίους κινούνται οι παρεμβάσεις και οι καινοτομίες που εισάγονται προβλέπουν και εξασφαλίζουν:

Την ενίσχυση της διαφάνειας με την αυξημένη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Την απλοποίηση, τον εξορθολογισμό και την επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων με όρους ίσης μεταχείρισης και ενίσχυσης του υγιούς ανταγωνισμού.

Την αύξηση της συμμετοχής των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και της αυστηρής τυπικότητας ώστε να μειωθούν οι αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί.

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ενίσχυσης της διαφάνειας προβλέπεται η υποχρεωτική χρήση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) σε όλες τις διαδικασίες ανάθεσης για δημόσιες συμβάσεις άνω των 30.000 ευρώ με την κατάργηση του συνοπτικού διαγωνισμού, κάτι που εξασφαλίζει μεγαλύτερη δημοσιότητα.

Αυστηροποιείται η αντιμετώπιση ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών καθώς κάθε προσφορά που αποκλίνει άνω του 10% από τον μέσο όρο του συνόλου των προσφορών αντιμετωπίζεται ως ύποπτη. Επιπλέον, καταργούνται οι κληρώσεις για την ανάδειξη των επιτροπών, που δημιουργούσαν υπερβολικές καθυστερήσεις στη διεξαγωγή των διαγωνισμών.

Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν από την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα αυτού.

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ στη μείωση της γραφειοκρατίας κατά τη διαδικασία ανάθεσης, περιορίζουμε τα μέχρι τώρα προβλεπόμενα στάδια – σε ένα στάδιο για ανάθεση με κριτήριο αποκλειστικά την τιμή και σε δύο για ανάθεση βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής.

Θεσμοθετείται η δυνατότητα επίβλεψης έργων και μελετών και από πιστοποιημένους ιδιωτικούς φορείς, εκτός από τις υπηρεσίες του Δημοσίου.

Ο εκάστοτε πιστοποιημένος ιδιωτικός φορέας θα πρέπει να πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να κατέχει εξειδικευμένες γνώσεις.

Εξίσου σημαντική είναι η τομή που εισάγεται στο πεδίο της δικαστικής προστασίας και βάζει τέλος σε χρόνιες καθυστερήσεις. Επιταχύνονται οι διαδικασίες στο σύνολό τους ενώ η εκδίκαση μιας υπόθεσης προβλέπεται να ολοκληρώνεται οριστικά με σύντμηση χρόνου.

Η ΑΥΞΗΣΗ της αποτελεσματικότητας του συστήματος δημοσίων συμβάσεων αναμένεται να ενισχύσει τις δυνατότητες του Ελληνικού Δημοσίου στην πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων αλλά και στην ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση ενωσιακών κονδυλίων, ιδίως εν όψει της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027 και της αξιοποίησης των δυνατοτήτων του Recovery and Resilience Fund (RRF) για την υποστήριξη της ανάταξης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μεταρρυθμίζουμε το υφιστάμενο πλαίσιο για τη δημιουργία ενός σύγχρονου και ευέλικτου συστήματος δημοσίων συμβάσεων ευρωπαϊκών προδιαγραφών.

*Ο Νίκος Παπαθανάσης είναι Αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής