Τρανή απόδειξη τούτου αποτελεί το μίνι Eurogroup στο οποίο καλεί το Βερολίνο την Παρασκευή με τη συμμετοχή των υπουργών Οικονομικών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Ολλανδίας και αξιωματούχων του ΔΝΤ για τη λύση που αναζητείται στην ελληνική κρίση χρέους.

Αυτό αναφέρει δημοσίευμα της «Süddeutsche Zeitung» το οποίο τονίζει ότι στόχος της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών των μεγαλύτερων οικονομιών της ευρωζώνης είναι να βρουν μια κοινή συνισταμένη με το ΔΝΤ ώστε το Ταμείο να δεχθεί να συμμετέχει ενεργά στο ελληνικό πρόγραμμα.

Η συμμετοχή του ΔΝΤ ενδιαφέρει πολύ τη Γερμανία και την Ολλανδία. Τούτο διότι το ελληνικό πρόγραμμα που έχει εγκριθεί από τα εθνικά Κοινοβούλια των δύο χωρών και συνόδευε το δάνειο των 86 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας είχε ως απαράβατη συνθήκη την ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ.

Με την αλλαγή του χρόνου Ολλανδία και Γερμανία μπαίνουν σε εκλογικό κύκλο. Αν μέχρι τότε δεν έχουν εξασφαλίσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ, ακόμη κι αν κλείσει τελικά η δεύτερη αξιολόγηση, θα είναι πολύ δύσκολο να περάσουν από τα Κοινοβούλιά τους την ανάγκη καταβολής της επόμενης δόσης του δανείου (έχει προγραμματιστεί η καταβολή 6,1 δισ. ευρώ). Μια άρνηση των Κοινοβουλίων θα τίναζε στο αέρα το ελληνικό πρόγραμμα με ευθύνη των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης που τηρούσαν και συνεχίζουν να τηρούν την πιο άκαμπτη στάση στα θέματα της λύσης του χρέους και της χαλάρωσης της λιτότητας μέσω της αναθεώρησης των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Από την άλλη, μέσα από τις διαπραγματεύσεις στην Αθήνα το ΔΝΤ δείχνει ανυποχώρητο στις απαιτήσεις του τόσο από την Ελλάδα σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στα εργασιακά όσο και από τους Ευρωπαίους δανειστές. Από τους τελευταίους περιμένει την άμεση περιγραφή του συνόλου των μέτρων για το χρέος και την αναθεώρηση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 1,5% του ΑΕΠ από το 2018 ενώ το ευρωπαϊκό πρόγραμμα προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018.

Το γερμανικό πρακτορείο ΜΝΙ σε τηλεγράφημά του νωρίτερα σήμερα ανέφερε το ενδεχόμενο να υπάρξει και ένα σχέδιο Β’ στην περίπτωση που το ΔΝΤ αρνηθεί οριστικά να συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα.

Σκληρή στάση

Η σκληρή στάση του ΔΝΤ φάνηκε και στην αντιμετώπιση της ελληνικής αξιολόγησης. Από την περασμένη Τρίτη, που ξεκίνησαν οι συναντήσεις, ζητούσε τις πιο ακραίες λύσεις σε όλα τα θέματα.

Μάλιστα, η Ντέλια Βελκουλέσκου είχε ενημερώσει πριν από την άφιξή της στην Αθήνα ότι η ίδια και η ομάδα της θα αποχωρήσουν ό,τι και να γίνει για να βρίσκονται στις ΗΠΑ στις 24 του μήνα, Ημέρα των Ευχαριστιών (Τhanksgiving), ανεξάρτητα από την πορεία που θα είχε η διαπραγμάτευση. Τούτο παρά το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών δήλωναν πρόθυμοι να παρατείνουν την παραμονή τους προκειμένου να κλείσουν έστω ένα ή δύο από τα μεγάλα θέματα της διαπραγμάτευσης.

Πλέον η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα είναι αντιμέτωπη με το χρόνο και καλείται τις επόμενες μέρες να προβεί σε επώδυνες υποχωρήσεις στα δημοσιονομικά και τα εργασιακά, προκειμένου να κλείσει η διαπραγμάτευση, ώστε να διατηρηθούν οι προσδοκίες για επίτευξη συμφωνίας μέσα στον Δεκέμβριο και όχι απαραίτητα στο Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.

Στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών δήλωνε νωρίς χθες το πρωί σίγουρο ότι το χρονικό ορόσημο της 5ης Δεκεμβρίου για μια πολιτική συμφωνία σχετικά με την αξιολόγηση παραμένει, ενώ παραδεχόταν ότι τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά. Τούτο διότι δεν φτάνει μόνο να υπάρξει συμφωνία για όλα τα θέματα ή τουλάχιστον για αυτά που θα συμφωνηθεί να κλείσουν άμεσα. Θα πρέπει αμέσως μετά όπου είναι απαραίτητο να κατατεθούν οι εφαρμοστικοί νόμοι και να ψηφιστούν πριν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θεωρήσουν ότι έχουν υλοποιηθεί.

Χαμηλοί τόνοι

Στις Βρυξέλλες κρατούν χαμηλούς τόνους γιατί θεωρούν ότι τώρα που βρισκόμαστε στην τελική ευθεία, εάν δεν υπάρξει επιτάχυνση από όλες τις πλευρές, δεν πρόκειται να υπάρξει και συνολική λύση.

Ενα νέο στοιχείο που προέκυψε μετά την ολοκλήρωση αυτής της φάσης των διαπραγματεύσεων είναι το ότι ενώ μέχρι τώρα οι κοινοτικοί, η Κομισιόν και όχι μόνο, μιλούσαν για συμφωνία στο Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, τώρα εμφανίζονται λιγότερο κατηγορηματικοί και αναφέρονται γενικά μέσα στον επόμενο μήνα.

Η επιφυλακτικότητα σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα δεν έχει να κάνει μόνο με τις διαφωνίες μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών, αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ στο δημοσιονομικό.

Τα ανοιχτά θέματα

Η στάση αυτή εξηγείται από την πλήρη αμηχανία που εκδήλωναν και χθες τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας σχετικά με το ενδεχόμενο συμφωνίας στα εργασιακά, που αποτελούν το μεγαλύτερο και πιο δύσκολο θέμα της δεύτερης αξιολόγησης.

Από το υπουργείο Εργασίας ομολογούσαν ότι διαπιστώνεται τεράστιο χάσμα με το ΔΝΤ και μικρότερες διαφορές με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών. Ειδικότερα για τις ομαδικές απολύσεις, οι δανειστές εμμένουν στην πλήρη απελευθέρωση. Η ελληνική πλευρά τονίζει ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία αλλαγή στα όρια και το καθεστώς της προέγκρισης. Τόνιζαν επίσης ότι η ελληνική πλευρά συνεχίζει να υπερασπίζεται τη θέση της ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποτελούν κομμάτι των βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών. Κοινοτική πηγή στις Βρυξέλλες ανέφερε ότι τα σημαντικότερα προβλήματα έχουν να κάνουν με τις συλλογικές συμβάσεις, ενώ δεν έχει κλείσει ούτε αυτό των ομαδικών απολύσεων.

Στο δημοσιονομικό, όπου για μεν το 2017 δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα, για το 2018 οι θεσμοί μιλάνε για ένα κενό μεταξύ 500 και 600 εκατ. ευρώ. Εδώ θα πρέπει να προσεγγίσουν οι απόψεις για να βρεθεί κοινός τόπος. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου τόνιζαν χθες το πρωί ότι το κενό έχει κλείσει σημαντικά και μπορεί να έχουμε συμφωνία στο θέμα πριν από το τέλος της εβδομάδας.

Επιπλέον, επειδή σημαντικό ρόλο στα δημοσιονομικά θα παίξει το πρωτογενές πλεόνασμα για μετά το 2018 και πρόκειται για μια πολιτική συζήτηση που θα κάνουν οι υπουργοί, οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν είχαν εντολή να συζητήσουν με την κυβέρνηση για αυτό. Στο θέμα αυτό εμπλέκεται και το ΔΝΤ, το οποίο ζητάει μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων ή πρόσθετα μέτρα.

Πρόβλημα υπάρχει και στα ενεργειακά, όπου οι εκπρόσωποι των θεσμών έχουν φέρει την κυβέρνηση σε δύσκολη θέση πολιτικά γιατί ζητούν την παραχώρηση από το κράτος μεγαλύτερου ποσοστού της ΔΕΗ από το 17% που προβλέπεται στο τρίτο Μνημόνιο. Θεωρούν πως η εναλλακτική με τις δημοπρασίες που είχε προτείνει ο τέως υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης δεν λειτούργησε ικανοποιητικά.

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Κομισιόν, οι συζητήσεις των θεσμών με την κυβέρνηση θα συνεχιστούν εξ αποστάσεως τις επόμενες μέρες που μεσολαβούν μέχρι τη συνεδρίαση της ΕWG, όπου θα γίνει ένας πρώτος απολογισμός του τι έγινε και τι απομένει εν όψει της συνεδρίασης του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Από την Αθήνα τόνιζαν ότι πριν από τη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας της ευρωζώνης θα γίνει και μια τηλεδιάσκεψη εφ’ όλης της ύλης με στόχο να υπάρξει μεγαλύτερη σύγκλιση, αν όχι συμφωνία, σε κάποια από τα θέματα της αξιολόγησης.

Από την πλευρά του, ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί έρχεται στην Αθήνα μέχρι το τέλος του μήνα – οι πληροφορίες λένε για τις 28 Νοεμβρίου. Αυτό που είπε χθες η εκπρόσωπος είναι πως η επίσκεψη του επιτρόπου είναι μέρος του υφιστάμενου σχεδιασμού, δηλαδή ότι ήταν προγραμματισμένη και δεν έχει σχέση με την πορεία της αξιολόγησης.

Πάντως, η χρονική στιγμή της επίσκεψης συμπίπτει με την κορύφωση των διαπραγματεύσεων, δηλαδή μία εβδομάδα πριν από το Εurogroup, και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Ο κ. Μοσκοβισί θέλει να παίζει έναν ενεργό και διαμεσολαβητικό ρόλο, άλλωστε δεν το έχει κρύψει ποτέ.

Σε σχέση με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ που χειρίζεται το θέμα αναμένεται να ολοκληρώσει την πρότασή του τις αμέσως επόμενες μέρες, ώστε να τα παρουσιάσει στις 28 Νοεμβρίου στο ΕWG και φυσικά στη συνέχεια να υποβληθούν στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης.

Ρέντσι κατά Σόιμπλε

Στο μεταξύ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, απαντώντας στις επικρίσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τις προτάσεις αύξησης δαπανών, είπε ότι «η Ε.Ε. πρέπει να αρχίσει να ελέγχει και το γερμανικό προϋπολογισμό… Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας δημιουργεί προβλήματα», κατέληξε.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ – ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου