Η επίτευξη της συμφωνίας ήταν πιο δύσκολη από ό,τι είχε φανεί τις τελευταίες μέρες, γιατί ορισμένες χώρες, κυρίως η Γερμανία και η Ολλανδία για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, δεν ήθελαν η απόφαση να εκληφθεί από κάποια κόμματα και την κοινή γνώμη ως δώρο στην Ελλάδα. Και εκεί κάπου, με την ανοχή της κυβέρνησης, μας φόρτωσαν με πολύ περισσότερες υποχρεώσεις από όσο θα έπρεπε.

«Καμπανάκι»

Στα θετικά της συμφωνίας για τη χώρα μας είναι αναμφισβήτητα η ελάφρυνση του χρέους. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που αποφασίστηκαν δεν το καθιστούν βιώσιμο σε όλους τους χρόνους, το είπε και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ διατηρώντας τις επιφυλάξεις του διεθνούς οργανισμό σε πολύ μακροπρόθεσμο ορίζοντα, δηλαδή μετά το 2030. Αλλωστε για αυτό και το Ταμείο δεν μπήκε στο πρόγραμμα, ωστόσο προς το παρόν δηλώνει ικανοποιημένο με τη δέσμευση των Ευρωπαίων πως θα επανέλθουν το 2032 και αν χρειαστεί θα πάρουν κι άλλα μέτρα ελάφρυνσης.
Ωστόσο με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα καθάρισε ο ορίζοντας μέχρι το 2030, δηλαδή το μήνυμα που θα φτάσει στις αγορές είναι πως η Ελλάδα μπορεί να εξυπηρετήσει άνετα τις δανειακές της υποχρεώσεις τα επόμενα 15 χρόνια, χάρις τη μετάθεση για αργότερα των αποπληρωμών των δανείων της ευρωζώνης.

Τα μέτρα

Τα σημαντικότερα από τα μέτρα για το χρέος είναι:

* Η μέση επιμήκυνση κατά 10 χρόνια της περιόδου αποπληρωμής και της περιόδου χάριτος (δεν πληρώνουμε τόκους) για δάνεια ύψους περίπου 96 δισ. ευρώ της δεύτερης διάσωσης (σύνολο δανείων 130,9 δισ. ευρώ). Πάντως, το ΔΝΤ ζητούσε 15 χρόνια επιμήκυνση της αποπληρωμής, αλλά το Βερολίνο «φρέναρε» αυτή την απαίτηση και την περιόρισε στα 10 χρόνια.

* Η κατάργηση της προσαύξησης του επιτοκίου για τα δάνεια της δεύτερης διάσωσης.

* Η επιστροφή κερδών ύψους 4 δισ. ευρώ από κεντρικές τράπεζες χωρών της ευρωζώνης και την ΕΚΤ, που κατέχουν ελληνικά ομόλογα. Οι εκταμιεύσεις των κερδών θα γίνονται σε εξαμηνιαία βάση, ενώ κάθε φορά θα πρέπει να δίνεται το «πράσινο φως» των θεσμών, που θα ελέγχουν την τήρηση των ελληνικών δεσμεύσεων.

* Η πιθανή πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ, όπου την τελική απόφαση θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση, ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά.

«Μαξιλάρι»

Σύμφωνα με την απόφαση, η δόση θα είναι ύψους 15 δισ. ευρώ. Από το συνολικό αυτό ποσό, 5,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε ξεχωριστό λογαριασμό και θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους, ενώ τα 9,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε λογαριασμό για τη δημιουργία ταμειακού αποθέματος, που θα χρησιμοποιηθεί ως «μαξιλάρι» ασφαλείας για την έξοδο της χώρας στις αγορές. Η χρήση των εν λόγω κεφαλαίων θα γίνεται μετά από συμφωνία με τους θεσμούς, ενώ σημειώνεται ότι συνολικά, η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα με ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα ύψους 24,1 δισ. ευρώ, το οποίο θα καλύψει τις δανειακές ανάγκες της κυβέρνησης για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος.

Θηλιά…

Για να πάρει τα παραπάνω μέτρα η κυβέρνηση αποδέχθηκε εξωφρενικά πράγματα, που υποθηκεύουν τις δημοσιονομικές πολιτικές των επόμενων κυβερνήσεων.

Το πιο αρνητικό στοιχείο της συμφωνίας είναι το γεγονός ότι υποχρεώνεται η χώρα μας να παράγει ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα 2,2% του ΑΕΠ (περίπου 4 δισ. ευρώ σε σημερινές τιμές) από το 2023 μέχρι το 2060, δηλαδή για 37 συνεχόμενα χρόνια.

Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο ευρωπαϊκής χώρας στην οικονομική ιστορία που να έχει πετύχει τέτοια μακροχρόνια επίδοση, ακόμη και μεταξύ των πιο πλούσιων, όπως η Ελβετία και η Νορβηγία.

Είναι προφανές ότι εάν στο μέλλον δεν αλλάξει αυτή η δέσμευση, η Ελλάδα θα υποχρεώνεται κάθε φορά που δεν επιτυγχάνει το εν λόγω πλεόνασμα να λαμβάνει διορθωτικά μέτρα. Η κυβέρνηση αποδέχθηκε μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα από εκείνο που έλεγε η προηγούμενη απόφαση του Εurogroup, η οποία καθόριζε το πλεόνασμα στο 3,5% μέχρι το 2022 και για την περίοδο 2023-2060 ανέφερε ότι θα πρέπει να καθοριστεί στο 2% του ΑΕΠ και πάνω.

Εποπτεία

Η κυβέρνηση αποδέχθηκε επίσης μια αυστηρή επιτήρηση μέχρι το 2023. Η επιτήρηση θα είναι τριμηνιαία και θα ελέγχονται από τους θεσμούς η πορεία των δημοσιονομικών, αλλά και των μεταρρυθμίσεων, αυτών που ήδη έχουν συμφωνηθεί και πρέπει να υλοποιηθούν και εκείνων που εμφανίζει η κυβέρνηση ως δήθεν δικές της στη λεγόμενη στρατηγική για την ανάπτυξη, αλλά στην ουσία όλα τα επέβαλαν οι εταίροι. Περιθώρια αποκλίσεων δεν υπάρχουν γιατί η τήρηση των δεσμεύσεων έχει συνδεθεί με μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Συνεπώς, η συνέχιση της ίδιας πολιτικής είναι μονόδρομος, ενώ όλα τα μέτρα (μείωση συντάξεων και αφορολογήτου) θα υλοποιηθούν όπως συμφωνήθηκαν και χωρίς εκπτώσεις.

Νίκος Μπέλλος

Βρυξέλλες, ανταπόκριση

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]