Η διάταξη για την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου έχει ψηφιστεί εδώ και ένδεκα μήνες από την κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή. Ωστόσο, τόσο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών όσο και η ηγεσία της ΑΑΔΕ δεν έχουν προχωρήσει ακόμη στην έκδοση των απαιτούμενων αποφάσεων για την ενεργοποίηση αυτού του πάρα πολύ σημαντικού μέτρου για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Εξαιτίας αυτής της περίεργης αδράνειας του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, το κράτος χάνει τη δυνατότητα να πατάξει αποτελεσματικά τα φαινόμενα μη έκδοσης αποδείξεων, έκδοσης αποδείξεων από ταμειακές μηχανές-μαϊμού και χρησιμοποίησης πλαστών και εικονικών τιμολογίων, ενώ ταυτόχρονα τα μέχρι στιγμής ληφθέντα μέτρα για την επέκταση της χρήσης του «πλαστικού χρήματος» σε όσο το δυνατόν περισσότερες συναλλαγές δεν μπορούν να συμβάλουν από μόνα τους στην αντιμετώπιση των συγκεκριμένων παραβατικών συμπεριφορών.

Η μη ενεργοποίηση του μέτρου έχει ως αποτέλεσμα να παραμένουν ανενόχλητα τα κυκλώματα των μεγαλοφοροφυγάδων, που υπεξαιρούν εκατομμύρια ευρώ ΦΠΑ και φόρων εισοδήματος κάθε χρόνο μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων, της χρήσης ταμειακών μηχανών-μαϊμού και της διακίνησης πλαστών και εικονικών τιμολογίων. Συγκεκριμένα, υπουργείο Οικονομικών και ΑΑΔΕ:

1 Δεν έχουν δρομολογήσει τις διαδικασίες για την αντικατάσταση 400.000 απαρχαιωμένων ταμειακών μηχανών και λοιπών φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, ώστε αντίστοιχος αριθμός επιχειρήσεων να προσαρμοστεί με την υποχρέωση ηλεκτρονικής αποστολής των δεδομένων των εκδιδόμενων αποδείξεων στις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να εκδοθεί σχετική απόφαση είτε από το διοικητή της ΑΑΔΕ είτε από τον υπουργό Οικονομικών.

2 Δεν έχουν εκδώσει την απόφαση που θα καθορίζει τις υποχρεώσεις και τις τεχνικές προδιαγραφές των παρόχων ηλεκτρονικής τιμολόγησης, δηλαδή των φορέων που θα είναι αρμόδιοι για τη διασφάλιση της γνησιότητας των εκδιδόμενων παραστατικών.

3 Διατηρούν ακόμη σε ισχύ παρωχημένες και άκρως επικίνδυνες για τα συμφέροντα του Δημοσίου διατάξεις με τις οποίες επιτρέπεται η έκδοση χάρτινων χειρόγραφα συμπληρωμένων και μη ηλεκτρονικά ελεγχόμενων τιμολογίων και αποδείξεων λιανικών συναλλαγών σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι λογιστές, οι δημοσιογράφοι, οι οικονομολόγοι κ.ά.

Ετσι όπως έχει διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή η κατάσταση, το όλο εγχείρημα της κυβέρνησης να πατάξει τη φοροδιαφυγή μέσω της επέκτασης της χρήσης του «πλαστικού» και του «ηλεκτρονικού χρήματος» σε όλες σχεδόν τις καθημερινές συναλλαγές είναι άνευ ουσίας, δεν παράγει κανένα απολύτως αποτέλεσμα θετικό για τα κρατικά ταμεία. Το Δημόσιο δεν έχει, δηλαδή, κανένα όφελος από τη θέσπιση των διατάξεων για τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών, διότι δεν έχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής διασταύρωσης δεδομένων και λήψης αναλυτικών πληροφοριών για κάθε μία πραγματοποιούμενη συναλλαγή μεταξύ επιχειρήσεων και μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών. Μπορεί απλώς να πληροφορείται συγκεντρωτικά στοιχεία για τις πραγματοποιηθείσες συναλλαγές, τα οποία ωστόσο δεν προσφέρουν καμία αξιοποιήσιμη πληροφορία για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Το μέτρο της ηλεκτρονικής διαβίβασης των δεδομένων όλων των εκδιδόμενων φορολογικών στοιχείων στις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ, το οποίο νομοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 με το άρθρο 69 του ν. 4446/2016, θεωρείται ως μία πολύ σημαντική διαρθρωτική παρέμβαση για την καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Η πλήρης ενεργοποίηση του μέτρου εκτιμάται ότι θα μπορούσε να διασφαλίσει την είσπραξη πρόσθετων φορολογικών εσόδων ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τον Κρατικό Προϋπολογισμό τόσο του τρέχοντος όσο και των επόμενων ετών, καθώς θα θέσει τέλος στα φαινόμενα χρησιμοποίησης αδήλωτων ή «πειραγμένων» ταμειακών μηχανών και άλλων φορολογικών μηχανισμών, ενώ ταυτόχρονα θα περιορίσει σημαντικά τα φαινόμενα έκδοσης πλαστών-εικονικών τιμολογίων, αλλά και τα κρούσματα διαφθοράς στο χώρο των εφοριακών.

Ειδικότερα:

1 Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών ηλεκτρονικών φορολογικών μηχανισμών με την ΑΑΔΕ έχει ως στόχο τα δεδομένα όλων των τιμολογίων και των αποδείξεων που εκδίδονται από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να διαβιβάζονται στις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο και να βρίσκονται άμεσα (με την ολοκλήρωση κάθε συναλλαγής) στη διάθεση των φοροελεγκτικών μηχανισμών. Ουσιαστικά, οι διασυνδεμένοι ελεγκτικοί μηχανισμοί της ΑΑΔΕ θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν on line στους υπολογιστές τους και σε πραγματικό χρόνο τις χονδρικές και τις λιανικές πωλήσεις όλων των επιχειρήσεων, για τις οποίες έχουν εκδοθεί παραστατικά!

2 Ταυτόχρονα, η υποχρεωτική καθιέρωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των συναλλαγών με «πλαστικό χρήμα» πάνω από ένα όριο ποσού θα επιτρέψει στην ΑΑΔΕ αυτόματες διασταυρώσεις δεδομένων εκδοθέντων φορολογικών στοιχείων (τιμολογίων, αποδείξεων κ.λπ.) με πληρωμές μέσω e-banking ή ΑΤΜ ή επιταγών ή χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών, οπότε θα είναι πλέον εύκολο να εντοπίζεται το πραγματικό ύψος της συντριπτικής πλειονότητας των συναλλαγών και τυχόν αποκλίσεις μεταξύ διαβιβασθέντων δεδομένων φορολογικών στοιχείων και διαβιβασθέντων στοιχείων πληρωμών μέσω τραπεζικού συστήματος, θα τίθενται αυτόματα υπό άμεσο έλεγχο για να διαπιστωθεί εάν συνιστούν στο σύνολό τους αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη! Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό κανένας επιχειρηματίας και ελεύθερος επαγγελματίας δεν θα μπορεί πλέον να αποκρύπτει τις εισπράξεις του από τις πωλήσεις των προϊόντων του ή τις παροχές των υπηρεσιών του, διότι τα πραγματικά ποσά των εσόδων του και των δαπανών του θα εντοπίζονταν άμεσα μέσω της διαβίβασης των δεδομένων των ηλεκτρονικών πληρωμών στο τραπεζικό σύστημα και της αυτόματης σύγκρισής τους με τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων (τιμολογίων και αποδείξεων) που εξέδωσε και έλαβε.

Για παράδειγμα, ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, αν δεν κόβει αποδείξεις στους πελάτες του, με τα συστήματα αυτά, θα μπορεί να εντοπιστεί άμεσα: οι υποχρεωτικές πληρωμές των πελατών μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών θα διασταυρώνονται αυτόματα με τα δεδομένα των εκδοθεισών αποδείξεων που θα έχουν διαβιβαστεί υποχρεωτικά και αυτομάτως από τις ταμειακές μηχανές του νυχτερινού κέντρου στην ΑΑΔΕ κι έτσι, για όσα πληρωθέντα ποσά μέσω καρτών δεν υπάρχουν και αντίστοιχα διαβιβασθέντα ποσά εκδοθεισών αποδείξεων το νυχτερινό κέντρο θα καλείται να πληρώσει τους αναλογούντες φόρους εισοδήματος και ΦΠΑ προσαυξημένους με βαριά πρόστιμα, προσαυξήσεις και τόκους, χωρίς καν να χρειαστεί να μεταβεί κλιμάκιο ελεγκτών της ΑΑΔΕ εντός του κέντρου και να… ξενυχτήσει παρακολουθώντας και ολόκληρο το πρόγραμμα!

3 Η ανάγκη για επιτόπιους φορολογικούς ελέγχους και το «αλισβερίσι» μεταξύ εφοριακών και ελεγχόμενων επιχειρηματιών θα περιοριστεί σημαντικά ή και θα εξαλειφθεί πλήρως. Αλλά και οι όποιοι επιτόπιοι έλεγχοι εξακολουθούν να διενεργούνται θα είναι πιο αποτελεσματικοί και αδύνατο να οδηγήσουν σε συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, καθώς οι εντοπισθείσες συναλλαγές για τις οποίες είτε δεν έχουν εκδοθεί φορολογικά στοιχεία είτε έχουν εκδοθεί αποδείξεις από αδήλωτες ταμειακές μηχανές είτε έχουν εκδοθεί πλαστά τιμολόγια θα είναι αδύνατο να αμφισβητηθούν. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις παραβάσεων ο καταλογισμός φόρων και προστίμων θα γίνεται άμεσα και με αξιόπιστο τρόπο.

4 Θα γίνει ευκολότερες η ανάλυση της συμπεριφοράς κάθε επιχείρησης και η ανίχνευση φαινομένων αποφυγής έκδοσης αποδείξεων.

Ουσιαστικά, με την υποχρεωτική online διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών ηλεκτρονικών φορολογικών μηχανισμών των επιχειρήσεων με τις πληροφοριακές υποδομές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων τα στοιχεία όλων των αποδείξεων και των τιμολογίων που εκδίδονται από τους μηχανισμούς αυτούς θα διαβιβάζονται αυτόματα και σε πραγματικό χρόνο στον server της ΑΑΔΕ και θα είναι άμεσα προσβάσιμα και επεξεργάσιμα από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες (τα Ελεγκτικά Κέντρα, την Υπηρεσία Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων και τις ΔΟΥ) για τον αυτόματο προσδιορισμό των φορολογητέων ακαθάριστων εσόδων και καθαρών εισοδημάτων όλων των επιτηδευματιών.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ

 [email protected]

Από το ένθετο Οικονομία που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερου Τύπο της Κυριακής