Τα τσουρέκαια είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας ή του Λαμπρόψωμου.

Το όνομα “τσουρέκι” προέρχεται από την Τουρκική λέξη “corek” που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένομε ζύμη που περιέχει μαγιά, ενώ υπάρχουν πολλά είδη corek, τόσο αλμυρά όσο και γλυκά, που εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη ανάλογα με την περιοχή.

Οι Αρμένιοι, καθώς και οι άνθρωποι στο Αζερμπαϊτζάν, φτιάχνουν ένα “churek” που είναι ένα στρογγυλό επίπεδο ψωμί πασπαλισμένο με σουσάμι. Το όνομα “τσουρέκι” μάλλον υιοθετήθηκε από τους Έλληνες κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής, και έκτοτε ξεκίνησαν να φτιάχνουν τη δική τους εκδοχή ενός γλυκού ψωμιού φτιαγμένο με γάλα, βούτυρο και αβγά.

Το τσουρέκι είναι μόνο ένα από τα ποικίλα εορταστικά ψωμιά της ελληνικής παράδοσης, όμως ίσως είναι το πιο γνωστό. Εκτός από το τσουρέκι, υπάρχουν και άλλες ποικιλίες Πασχαλινού ψωμιού γνωστές ως “λαμπροκούλουρα” ή “λαμπρόψωμο” ή με άλλες ονομασίες ανάλογα με την τοπική παράδοση.

Το ψωμί αυτό είναι συμβολικό, γιατί αντιπροσωπεύει την ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί.Το ψωμί συμβόλιζε τη “ζωή” και στην ειδωλολατρική παράδοση και μπορούμε να βρούμε απομεινάρια της ακόμη και σήμερα, σε παραδόσεις όπως της προσφοράς Πασχαλινού ψωμιού και κόκκινων αβγών στους τάφους αγαπημένων προσώπων κατά το Πάσχα.

Το σχήμα των Πασχαλινών ψωμιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα, με ή χωρίς κόκκινο αβγό. Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων .

Πρωί-πρωί τη μεγάλη Πέμπτη, σε όλη την Ελλάδα, οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. “Κοφίνια”, “καλαθάκια”, “δοξάρια”, “αυγούλες”, “κουτσούνες”, “κουζουνάκια”. Παρόμοιες κουλούρες έφτιαχναν και στα βυζαντινά χρόνια, τις “κολλυρίδες” και ήταν ειδικά ψωμιά για το Πάσχα, σε διάφορα σχήματα, που είχαν στο κέντρο ένα κόκκινο αυγό.

Η συνταγή της ημέρας: Πολίτικο τσουρέκι από τον Πέτρο Συρίγο

Το Πάσχα πλησιάζει και μπαίνουμε σιγά σιγά στην κουζίνα για να φτιάξουμε τα γλυκά των ημερών. Ένα από αυτά το πολίτικο τσουρέκι. Ο Πέτρος Συρίγος έχει την καλύτερη συνταγή με πολλά tips.

Υλικά

375 γραμμ. χλιαρό νερό
63 γραμμ. μαγιά νωπή ή 30 γρ. ξηρή μαγιά
430 γραμμ. ζάχαρη
5 αυγά
63 γραμμ. βούτυρο
190 γραμμ. καλαμποκέλαιο
1250 γραμμ. αλεύρι για τσουρέκι
7 γραμμ. αλάτι
13 γραμμ. μαχλέπι
1 κουταλάκι του γλυκού μαστίχα σκόνη ή 4-5 δάκρυα κοπανισμένα με 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη
1 κρόκο αυγού + 1 κουταλιά της σούπας νερό
60 γραμμ. αμύγδαλο φιλέ

Διαδικασία

Βάζουμε τη μαγιά με 1 κουταλιά. από τη συνολική ποσότητα ζάχαρης μέσα στον κάδο της κουζινομηχανής και προσθέτουμε όλη την ποσότητα του χλιαρού νερού και 1 κουταλιά αλεύρι. Ανακατεύουμε με ένα σύρμα χειρός, σκεπάζουμε με μεμβράνη και μια πετσέτα και αφήνουμε για 15 λεπτά ώστε να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Κατόπιν, προσθέτουμε το καλαμποκέλαιο, τα αυγά, το βούτυρο (υλικά που έχουμε σε θερμοκρασία δωματίου). Ρίχνουμε την υπόλοιπη ζάχαρη και βάζουμε την κουζινομηχανή σε λειτουργία. Ρίχνουμε τη μαστίχα, το μαχλέπι, το αλάτι σε ένα μπολ με το αλεύρι και ανακατεύουμε.

Προσθέτουμε τα υλικά του μπολ στον κάδο της κουζινομηχανής. Τοποθετούμε τον γάντζο στο μίξερ και ανακατεύουμε για 2 λεπτά και αποσύρουμε. Βρέχουμε τα χέρια μας με λίγο καλαμποκέλαιο και αλευρώνουμε τον πάτο ενός μπολ. Μεταφέρουμε τη ζύμη με τα βρεγμένα με καλαμποκέλαιο χέρια μας στο μπολ και σκεπάζουμε με μεμβράνη. Καλύπτουμε με μια πετσέτα και το αφήνουμε να φουσκώσει για περίπου 4 ώρες. Εναλλακτικά προθερμαίνουμε τον φούρνο μας στους 50 βαθμούς, τον σβήνουμε και με κλειστό φούρνο βάζουμε το μπολ μέσα για περίπου 2 ώρες. Έπειτά, μεταφέρουμε τη ζύμη στο μίξερ και χρησιμοποιώντας το γάντζο, αναδεύουμε για 20 δευτερόλεπτα περίπου. Κλείνουμε το μίξερ, σκεπάζουμε ξανά το μείγμα και το αφήνουμε να φουσκώσει για 1 ώρα.

Αλείφουμε τα χέρια μας με καλαμποκέλαιο (για να μην κολλάει η ζύμη) και μεταφέρουμε τη ζύμη μας στον πάγκο. Χωρίζουμε τη ζύμη σε μπάλες των 100 γραμμαρίων, χρησιμοποιώντας μια ζυγαριά. «Ανοίγουμε» τρία μπαστουνάκια, ενώνουμε τις άκρες τους και ξεκινάμε να φτιάχνουμε τις πλεξούδες για τα τσουρέκια μας. Μόλις είναι έτοιμο το τοποθετούμε σε ένα ταψί με λαδόκολλα. Δεν βάζουμε πολύ κοντά τα τσουρέκια μας καθώς κατά το ψήσιμο υπολογίζουμε πως θα φουσκώσουν περίπου 1μιση φορά. Αφήνουμε να φουσκώσουν για 30 με 45 λεπτά.

Σε ένα μπολάκι χτυπάμε τον κρόκο αυγού με το νερό και αλείφουμε τα τσουρέκια μας με ένα πινέλο. Πασπαλίζουμε με αμύγδαλο φιλέ και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για περίπου 20 λεπτά στον αέρα. Όταν κρυώσουν τα τσουρέκια τα τυλίγουμε καλά με μια μεμβράνη για να διατηρηθούν.