Το 1802 εν μέσω τουρκικής κατοχής, ο τότε πρεσβευτής της Βρετανίας στην Oθωμανική Κωνσταντινούπολη λόρδος Έλγιν ( Ο Τόμας Μπρους, 7ος κόμης του Έλγιν το πλήρες όνομα) δωροδοκώντας Τούρκους αξιωματούχους κατακρεουργεί στην κυριολεξία μεγάλο τμήμα της ζωοφόρου του Παρθενώνα, ενώ αφαιρεί μια Καρυάτιδα καθώς και μια κολώνα από το Ερέχθειο. Για τον βιασμό των μνημείων χρησιμοποιούνται λοστοί και πριόνια, ενώ στην διάρκεια της βίαιας αποκοπής τους πολλά γλυπτά και μετόπες πέφτουν και καταστρέφονται για πάντα.
Άγγλος περιηγητής αυτόπτης μάρτυς περιγράφει τη σκηνή :“Είδαμε αυτό το υπέροχο γλυπτό να σηκώνεται από την θέση του ανάμεσα στα τρίγλυφα. Καθώς όμως οι εργάτες αγωνίζονταν να το κατεβάσουν στη γη, ένα τμήμα της λιθοδομής χαλάρωσε και έγινε χίλια κομμάτια. Μόλις το είδε αυτό ο δισδάρης (Τούρκος υπεύθυνος στο χώρο της Ακρόπολης) δεν μπόρεσε να συγκρατήσει την οργή του. Δακρυσμένος, φώναξε με έντονο ύφος :“Τέλος, Δεν πρόκειται να συγκατατεθώ σε περαιτέρω καταστροφή του ναού”. Δηλαδή αν δεν υπήρχε αυτός ο αξιοπρεπής Τούρκος, η βεβήλωση του ναού θα είχε ολοκληρωθεί με το τελικό μέγεθος της καταστροφής να είναι απροσδιόριστο, αφού αν είχε βρεθεί άμεσα ελεύθερο καράβι, ο Έλγιν σκόπευε να μεταφέρει ολόκληρο το Ερέχθειο. Ο λόγος που ο τελευταίος κάνει αυτή την βέβηλη πράξη ; Θέλει απλά να διακοσμήσει τον πύργο του στην Σκοτία. Λίγα χρόνια αργότερα μια οικονομική χρεοκοπία τον υποχρεώνει να τα πουλήσει στο Βρετανικό δημόσιο στην τιμή των 35.000 λιρών.
1938: Το Βρετανικό Μουσείο, που πλέον οικειοποιείται τον κλεμμένο ανεκτίμητο θησαυρό, μας μεταφέρει μέσω του τότε επικεφαλής της ομάδας καθαρισμού πως γινόταν η συντήρηση αυτών των αριστουργημάτων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς : “Για να καθαρίσω μερικά από τα πιο βρόμικα σημεία, τα έτριβα με ένα αμβλύ χάλκινο εργαλείο. Ορισμένα από αυτά ήταν τόσο μαύρα από την βρωμιά, όσο και η σχάρα από το τζάκι. Δεν υπήρχε κίνδυνος από την ενέργεια αυτή, μια και ο χαλκός είναι πιο μαλακός από την πέτρα”. Σημειώνουμε ότι με αυτή την εξοργιστική πρακτική χάνονται για πάντα τα τελευταία ίχνη των αρχικών χρωμάτων που υπήρχαν στο μνημείο.
Δεκαετία του 80. Ο απόγονος του λόρδου Έλγιν – που η ειρωνεία της ζωής τον κάνει πρόεδρο μιας επιτροπής αποκατάστασης των μνημείων της Σκοτίας- δίνει δύο συνεντεύξεις σε ελληνικά έντυπα όπου αποδεικνύει ότι είναι γνήσιος συνεχιστής του διάσημου προγόνου του. Αφού υποστηρίζει την γνωστή άποψη των Βρετανών ότι “ ..χάρη στο λόρδο Έλγιν τα μάρμαρα σώθηκαν”, όταν ο δημοσιογράφος τον ρωτά αν η δωροδοκία των τουρκικών αρχών κάνει νόμιμη την αγορά, αυτός χαρακτηρίζει την δωροδοκία “έθιμο” της εποχής… απαντά : “Αυτό ήταν το έθιμο της εποχής. Αυτή ήταν η μέθοδος που χρησιμοποιούσαν σε αυτή την περιοχή του κόσμου και ίσως χρησιμοποιούν ακόμη για να κάνουν μπίζνες”.
Μήπως προβληματίζεται όταν η ΟΥΝΕΣΚΟ μιλά για την επιστροφή τους :“Όχι ιδιαίτερα. Το μόνο που κάνουν είναι να συμβουλεύουν”. Χρειάζονται πολλές δημοσιογραφικές ερωτήσεις για να φανεί στο τέλος η γύμνια των επιχειρημάτων του, και η μόνη πραγματική διαχρονική βρετανική θέση :“Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι έχετε εσείς δίκιο. Αλλά εμείς τα έχουμε, και εμείς θα τα κρατήσουμε”…