Την επόμενη μέρα, η Τζόις Λοκ νοίκιασε άμαξα για να μεταβεί στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή. Ηταν η απαρχή ενός «ταξιδιού» που διήρκεσε έως τον θάνατό της, τον Οκτώβριο του 1982, κατά τη διάρκεια του οποίου βοήθησε και εκπαίδευσε Μικρασιάτες πρόσφυγες να φτιάχνουν εξαιρετικής ποιότητας χαλιά. Η ενασχόληση με τον αργαλειό έκανε πολλές οικογένειες προσφύγων να σταθούν στα πόδια τους και να εγκλιματιστούν πιο ομαλά στη μητέρα πατρίδα. Η σχεδόν άγνωστη πορεία της ζωής της «ξεδιπλώθηκε» σε ειδική εκδήλωση της Μπιενάλε Θεσσαλονίκης, καθώς η έκθεση φιλοξένησε χαλί του καλλιτεχνικού διδύμου Kalos&Klio, το οποίο ήταν εμπνευσμένο από την Τζόις Λοκ.

Τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγός της ήταν δημοσιογράφοι με συγγραφικό έργο και ιδιαίτερη ευαισθησία σε πολιτικοκοινωνικά θέματα. Ο Σκωτσέζος Σίντνεϊ Λοκ και η Αυστραλή σύζυγός του, Τζόις, έφτασαν στην Ευρώπη προερχόμενοι από την Αυστραλία, αρχικά για να καλύψουν δημοσιογραφικά τον αγώνα της ανεξαρτησίας των Ιρλανδών. Εντάχθηκαν στις ομάδες των Κουάκερων και ανέπτυξαν έντονη δραστηριότητα στο έργο περίθαλψης και αποκατάστασης των εξαθλιωμένων προσφύγων. Ενώ έκλειναν οι πληγές της Πολωνίας, άνοιγε στην Ελλάδα η πληγή της Μικρασιατικής Καταστροφής. Πήραν το τρένο και έφτασαν στη Θεσσαλονίκη.
Η δραστήρια Τζόις Λοκ μετέβη στη Αμερικανική Γεωργική Σχολή, όπου προσέφερε τις υπηρεσίες της στους πρόσφυγες που κατέφθαναν με πλοία στην Επανομή και την Καλαμαριά. Πάντοτε με τη συνδρομή της Σχολής και των μαθητών της, διένειμαν ρούχα, γεωργικά εφόδια και σπόρους, παρείχαν ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη αλλά και μαθήματα σε κορίτσια προσφυγόπουλα: μαγειρική, ραπτική, γραφή και ανάγνωση.

Η πρώτη εκδρομή του ζευγαριού στη Χαλκιδική έγινε το καλοκαίρι του 1925. Η γνωριμία με το Προσφόριο, τη σημερινή Ουρανούπολη, ο θαυμαστός κόσμος του Αγίου Ορους και ο ταλαιπωρημένος πληθυσμός από τα Πριγκηπόνησα και την Καππαδοκία ήταν οι αιτίες για να μείνουν. Εδινε φάρμακα, έκανε ενέσεις, περιέθαλπε τις πληγές τους και κάποτε έφερνε και σπόρους λαχανικών από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή που αντέχουν στην ξηρασία.

«Μια μέρα της ζήτησαν να πάει να δει έναν άνθρωπο, ο οποίος πέθαινε από ασιτία και δυσεντερία. Από τις συζητήσεις με την κόρη του έμαθε πως πριν φύγουν με τη βία από τον τόπο τους ο πατέρας της σχεδίαζε χαλιά. Εκείνη τη στιγμή η κόρη του έβγαλε και έδειξε στη Λοκ νήματα από ένα μαξιλάρι και με αφορμή αυτό της έδωσε την πρώτη παραγγελία για ένα χαλί το οποίο θα αγόραζε και έτσι θα είχε κάποια χρήματα η οικογένεια να βοηθήσει τον άρρωστο. Προκειμένου να γίνει το χαλί ζήτησε από τον ξυλουργό του χωριού να της φτιάξει έναν αργαλειό και με έκπληξη διαπίστωσε όσο συζητούσε με τους κατοίκους πως οι περισσότεροι γνώριζαν να φτιάχνουν χαλιά με ανατολίτικα σχέδια. Με την καθοδήγηση του άρρωστου πατέρα της η κοπέλα έφτιαξε το πρώτο χαλί. Η επίσκεψή της στον άρρωστο άνδρα της έδωσε την ιδέα της δημιουργίας μιας οικοτεχνίας ταπήτων που αποδείχτηκε η σανίδα σωτηρίας για τον δοκιμασμένο πληθυσμό. Κάποια από τα σχέδια που αποτυπώθηκαν προέρχονται από τη Μονή Ιβήρων, τη Μονή Λαύρας και τη Μονή Εσφιγμένου», δήλωσε στον «Ε.Τ.» η προϊσταμένη της βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Δαμιάνα Κουτσομίχα.

Εως ότου ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η ταπητουργία του Πύργου διακρίθηκε σε πολλές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο και η συλλογή εμπλουτίστηκε και με άλλα αγιορείτικα θέματα και με σχέδια από τη λαϊκή τέχνη των Αβορίγινων της Αυστραλίας. Μετά τον Πόλεμο, οι Λοκ ζήτησαν και έλαβαν 300 λίρες για να ανοίξουν ξανά το εργαστήριο στην Ουρανούπολη. Και τα κατάφεραν. Η πιο σημαντική τους ιδέα ήταν να πείσουν τους Κουάκερους στο Λονδίνο να ιδρύσουν ένα σχολείο για κορίτσια, παρόμοιο με της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Οι Λοκ τελικά εξασφάλισαν 1.200 λίρες και ο διευθυντής της ΑΓΣ Charlie House τους παραχώρησε γη και ξύλινα κτίσματα. Περισσότερα από 40 κορίτσια από τις περιοχές της Χαλκιδικής γράφτηκαν δίχως να πληρώσουν δίδακτρα, τρόφιμα και στέγη. Το νέο ίδρυμα ονομάστηκε Οικοκυρική Σχολή Κουάκερων, ενώ έμεινε γνωστή ως Σχολή Θηλέων ή Σχολή Κουάκερων. Το πρόγραμμα ήταν πλουσιότατο, αριθμητική, ανάγνωση, γραφή, αγγλικά, γυμναστική, χοροί, ράψιμο, μαγειρική, κηπουρική, πρώτες βοήθειες και ταπητουργία με το σύστημα της Λοκ.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 η Λοκ επέστρεψε στην αγαπημένη της Ουρανούπολη και αναβίωσε τα χαλιά. Οι παραγγελίες αυξάνονταν καθώς και οι συμμετοχές σε εκθέσεις όπως της Βασιλικής Πρόνοιας το 1968.

Από την έντυπη έκδοση