Γράφει ο Θοδωρής Ρούλιας

Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις είναι μία κουρδική αντιστασιακή οργάνωση υποστηριζόμενη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία στα τέλη του Μαρτίου κατάφερε να καταλάβει το τελευταίο οχυρό των ισλαμιστών ανακοινώνοντας έτσι την «πλήρη εξολόθρευση του επονομαζόμενου χαλιφάτου» και την ολοκληρωτική «εδαφική ήττα» του ISIS. Ας ταξιδέψουμε στην Συρία πριν τον πόλεμο στο νέο τεύχος του ET Magazine στο EleftherosTypos.gr.

Στην περιοχή εξελίσσονται πλέον οι τελευταίες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, ωστόσο η απειλή δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως. Έτσι ισχυρίζονται τουλάχιστον οι κουρδικές δυνάμεις, καθώς αναφορές θέλουν χιλιάδες μαχητές του Ισλαμικού Κράτους να έχουν αναμειχθεί με τον πληθυσμό σε πολλές πόλεις.

Το σημαντικότερο οχυρό της εξτρεμιστικής οργάνωσης που σε μία περίοδο κατάφερε να ελέγξει εκτάσεις ισάξιες του μεγέθους της Μεγάλης Βρετανίας δεν είναι άλλωστε εδαφικό, αλλά πρωτίστως ιδεολογικό. Πιστοί από όλο τον κόσμο σπεύδουν ακόμα στο μέτωπο για να ενισχύσουν τον “ιερό αγώνα” και όλα δείχνουν ότι θα χρειαστεί πολύς καιρός για να έλθει ένα τέλος στις συγκρούσεις στην Συρία.

Μετά από εννέα χρόνια πολέμου η χώρα έχει έχει υποστεί τεράστιες ζημίες με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινες απώλειες και την καταστροφή ολόκληρων πόλεων. Όταν σκέφτεται κανείς πια τη Συρία στο μυαλό αμέσως έρχονται εικόνες από πρόσφυγες, τραυματισμένους αμάχους, όπλα, βομβαρδισμούς, συντρίμμια κτιρίων και πόλεις φαντάσματα.

Η Συρία όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Πριν ακόμα έλθει η Αραβική Άνοιξη εκεί και προτού το καθεστώς αποφασίσει να καταπνίξει στο αίμα τις φωνές που ζητούσαν πρόοδο και δημοκρατία, πριν οι Μεγάλες Δυνάμεις επέμβουν και πριν η χώρα κατακερματιστεί σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα με μοναδικό κοινό σημείο την πτώση του Άσαντ, η Συρία ήταν μια χώρα φυσιολογική, βαθύτατη πολιτισμένη, με μακρά ιστορία και ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες.

Η Συρία πριν τον πόλεμο

Καθημερινά χιλιάδες Σύριοι διέσχιζαν τις αγορές της Δαμασκού και του Χαλεπιού, τα λεγόμενα «σουκ», γεμάτα πάγκους με μπαχάρια, κοσμήματα, παραδοσιακές χειροτεχνίες και μυρωδιές από φαγητά. Οι υπαίθριες αγορές συνυπήρχαν αρμονικά με τα σύγχρονα εμπορικά κέντρα και τις υπεραγορές, καθώς τα “σουκ” αποτελούν επίσης χώρους συνάθροισης και αναπόσπαστο κομμάτι της αραβικής κουλτούρας.

Το φαγητό είχε εξέχουσα θέση στη ζωή των Σύριων, καθώς συνδέεται με πολλές γιορτές, ειδικά με τους γάμους, τα πάρτι, και άλλες εκδηλώσεις. Οι φούρνοι και τα ζαχαροπλαστεία ευωδίαζαν στις συνοικίες με τα σιροπιαστά, αφού τα γλυκά γύριζαν στους δρόμους των πόλεων, απαραίτητο δώρο, σε επισκέψεις κατ’ οίκον.

«Oι Σύριοι είναι παλιομοδίτες και θα υποδέχονταν οποιονδήποτε θα τους χτυπούσε την πόρτα… είναι πολλοί φιλόδωροι και αυτό φαίνεται εύκολα, όταν τους επισκέπτεται κανείς», δήλωσε η τότε 20χρονη Τάρα στη Διεθνή Αμνηστία για τους συμπατριώτες της, αφού έγινε πρόσφυγας λίγα χρόνια μετά την έναρξη του εμφυλίου. «Αγαπάμε επίσης να ακούμε τους γηραιότερους να διηγούνται ιστορίες αγάπης από το παρελθόν».

Τα τρόφιμα είναι υπεύθυνα και για το μεγαλύτερο τμήμα του ΑΕΠ της χώρας, το οποίο το 2009 αγγίζει τα 53 δις. δολάρια (66ο στον κόσμο, σε ονομαστικές τιμές), ενώ η υφαντουργία, η υαλουργία, η βυρσοδεψία και η διύλιση πετρελαίου ακολουθούσαν. Στις εξαγωγές κεντρική θέση είχε το βαμβάκι, το σιτάρι, τα υφάσματα και τα μεταξωτά, το κριθάρι, τα δέρματα και ο καπνός, τα οποία μεταφέρονταν από τα λιμάνια της Λαοδικείας και της Βηρυτού.

Σύμφωνα με τον Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής ο πληθυσμός της χώρας το 2011 έφτασε τα 21 εκατ., ενώ μέχρι το 2018 μειώθηκε κατά 3.000.000, όπως φανερώνουν τα στοιχεία του ΟΗΕ  με περισσότεροι από 5,6 εκατ. Σύριους να έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους.), ενώ 6,5 εκατ. Έχουν χάσει την στέγη τους εντός της χώρας. Ολόκληρη η πόλη Χομς του ομώνυμου κυβερνείου, η πόλη στην οποία ξεκίνησε η Άνοιξη και στέγαζε πάνω από 1,5 εκατ. Ανθρώπους έχει πλέον καταστραφεί ολοσχερώς.

Όσον αφορά το πολίτευμα ή Συρία εξακολουθεί να έχε μονοκομματική προεδρική δημοκρατία, με την εξουσία να ελέγχεται από το κόμμα του Μπάαθ. Ο Μπασάρ ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας το 2000 μετά τον θάνατο του πατέρα του Χαφέζ Αλ Άσαντ. Δικαίωμα ψήφου κατέχουν όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, με τον Άσαντ να εκλέγεται το Μάιο του 2007 με δημοψήφισμα, κερδίζοντας το 97,6% του ψήφων, ενώ επανεξελέγη το 2014.

Είναι γνωστό ότι η Συρία αποτελεί ένα μωσαϊκό θρησκειών και εθνοτήτων, με τους Μουσουλμάνους βέβαια να πλειοψηφούν, ενώ η Ορθόδοξη Χριστιανική κοινότητα είναι αρκετά μεγάλη. Εξαιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας οι μικτοί γάμοι αποτελούσαν πολύ συνηθισμένο φαινόμενο με Χριστιανούς να παντρεύονται συχνά Μουσουλμάνες και το αντίθετο. Μετά τον πόλεμο, ωστόσο, αυτό έχει περιοριστεί αρκετά λόγω της έξαρσης του θρησκευτικού φανατισμού.

«Έζησα στην Συρία όλη μου τη ζωή και πότε δεν είχα πρόβλημα ως Χριστιανή. Οι Μουσουλμάνοι είναι πολύ βοηθητικοί, ακόμα και όταν αναζητά κανείς εργασία», είπε η ίδια.

Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι η Συρία διατηρεί μία από τις αρχαιότερες και πιο λαμπρές λογοτεχνικές παραδόσεις στον κόσμο και ειδικά στον τομέα αφηγήσεις μυθικών ιστοριών που χρονολογούνται χιλιάδες χρόνια πίσω. Επίσης διακρίνεται στην ποίηση και στις σύντομες ιστορίες με επιφανείς συγγραφείς, όπως ο Nizar Qabbani και ο Ghada al-Samman να αποτυπώνουν την αρχέτυπη σύγκρουση μεταξύ παράδοσης και προόδου, χαρακτηριστικό στοιχείο της χώρας.

Η Τάρα μεγάλωσε σε μια περίοδο, κατά την οποία η πατρίδα της αποτέλεσε εστία διαμάχης και συγκρούσεων και ήθελε να αναδείξει την άλλοτε θετική όψη της στον κόσμο. Έχοντας υπάρξει τμήμα των λαμπρότερων αυτοκρατοριών που γνώρισε η γη, από την Αρχαία Αίγυπτο και Ρώμη μέχρι την αυτοκρατορία του Μ.Αλεξάνδρου ως το Βυζάντιο και την Οθωμανική Αυτοκρατορία η Συρία είναι κληρονόμος τεράστιων και ετερογενών πολιτισμικών στοιχείων.

«Η Συρία είναι μια από τις ομορφότερες χώρες.. όλοι συνήθιζαν να έρχονται εδώ για να δουν τα μνημεία και τις αρχαίες πόλεις, από την Παλμύρα, τη Sidnaya μέχρι το παλαιό κάστρο του Χαλεπιού και το Κασάμπ», συνέχισε.

Το τέμενος Ummayyad είναι ένα από τα ιερότερα μέρη του Ισλαμικού κόσμου και θεωρείται το αρχιτεκτονικό διαμάντι της Δαμασκού. «Συχνά βλέπω τη Συρία σαν ένα μαγικό βιβλίο γεμάτο περιπέτειες και ιστορίες έρωτα και πολέμου.. και περιμένω για την ημέρα που αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει και θα γίνει κι αυτός άλλη μια ιστορία».

Τεμένη, ναοί, κάστρα, μνημεία, υπαίθριες αγορές, σπίτια και πανάρχαιες πόλεις που συντελούσαν στον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της Συρίας έχουν σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί. Κι ενώ ο στρατός του Μπασάρ Αλ Άσαντ φαίνεται να πανηγυρίζει στους δρόμους για την νίκη του, οι εικόνες που αποτυπώνουν την ζωή στη Συρία πριν και μετά τον πόλεμο επιτάσσουν ότι κανείς δεν μπορεί να δηλώνει νικητής ανάμεσα στα συντρίμμια και τις ερημωμένες συνοικίες.

Το Χαλέπι τώρα

Το Χαλέπι πριν