Γράφει ο Πέτρος Κασφίκης

Το ζήτημα, όμως, δεν είναι μόνο ηθικό και στο νέο τεύχος του EThe Magazine του EleftherosTypos.gr, θα μπούμε στην ουσία. Μαζί με τα δίδακτρα φαίνεται ότι αυξάνεται παράλληλα και το ύψος των εκκρεμών φοιτητικών δανείων, το οποίο πρόσφατα χτύπησε κόκκινο, καθώς έχει ξεπεράσει το αστρονομικό ποσό του ενός τρις δολαρίων και αυτή τη στιγμή αποτελεί την μεγαλύτερη κατηγορία χρέους στην Αμερική. Οι ειδικοί ήδη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στην οικονομία και προειδοποιούν για ένα νέο 2008, καθώς όπως υποστηρίζουν η φούσκα των φοιτητικών δανείων μοιάζει με αυτή της αγοράς ακινήτων που οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση με τις γνωστές σε όλους συνέπειες.

Και ενώ η κατάσταση φαντάζει κρίσιμη, το καμπανάκι που χτυπούν οι ειδικοί οικονομολόγοι ηχεί ως φωνή βοώντος εν τη ερήμω στους παροικούντες εν Λευκό Οίκο που ετοιμάζονται να αυξήσουν σημαντικά τα επιτόκια των φοιτητικών δανείων αλλά και να κινηθούν ακόμα πιο επιθετικά μέσω της δικαστικής οδού για την συλλογή τους. Μάλιστα τα εν λόγω σενάρια έχουν πυροδοτήσει σειρά πολιτικών αντιδράσεων εξαιτίας της σύγκρουσής συμφέροντος που εμφανίζεται στο πρόσωπο της νέας υπουργού Παιδείας Μπέτσι Ντεβός, η οποία σχετίζεται με μια εισπρακτική εταιρία που δραστηριοποιείται στον χώρο των φοιτητικών δανείων.

Χρέος Εφόρου ζωής

«Το μόνο σίγουρο πράγμα στην ζωή είναι ο θάνατος και οι φόροι» είχε πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος που θεωρείται ως ένας από τους πατέρες της αμερικανικής δημοκρατίας. Φαίνεται πως μάλλον στην εποχή του δεν είχαν ακόμα ανακαλυφθεί τα φοιτητικά δάνεια, διότι διαφορετικά θα τα είχε συμπεριλάβει και αυτά. Είναι αξιοσημείωτο πως το φοιτητικό είναι το μοναδικό είδος χρέους στις ΗΠΑ στο οποίο δεν μπορεί να υπάρξει χρεοκοπία και συνεπώς είναι σίγουρο ότι θα ακολουθεί τους οφειλέτες εφόρου ζωής. Και δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγεις, καθώς η κυβέρνηση χρησιμοποιεί όλες τις εισπρακτικές μεθόδους, όπως ακόμα και την παρακράτηση της επιστροφής των φόρων ή άλλων κοινωνικών και αναπηρικών επιδομάτων, προκειμένου να το συλλέξει.

Αστρονομικό Κόστος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Σύμφωνα με την επικρατούσα αμερικανική οπτική ένα πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να βελτιώσει την ζωή και τις επαγγελματικές προοπτικές ενός πολίτη. Για αυτό τον λόγο, οι πολίτες πρέπει να επωμιστούν το κόστος σε προσωπικό επίπεδο γιατί αυτό συνιστά ένα είδους επένδυσης για το μέλλον τους. Συνεπώς δεν πρέπει όλοι συλλογικά οι φορολογούμενοι να σηκώσουν το βάρος της εκπαίδευσης γιατί τότε υπάρχει μια μεγάλη μερίδα κόσμου που πληρώνει για μια υπηρεσία που δεν απολαμβάνει. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι το κόστος αυτό έχει φτάσει σε τέτοια δυσθεώρητα ύψη όπου πλέον αυτό το μοντέλο εκπαίδευσης καθίσταται μη βιώσιμο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόβλημα εντοπίζεται ακόμα και σε όλα τα δημόσια πανεπιστήμια, όπου έχουν δει την πολιτειακή χρηματοδότηση να μειώνεται χρόνο με τον χρόνο και το κενό που προκύπτει να καλύπτεται μέσα από την αύξηση των διδάκτρων που πληρώνουν οι μαθητές.

Την ίδια, όμως, ώρα που η χρηματοδότηση στερεύει, τα έξοδα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αυξάνονται ραγδαία, καθώς ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα διαφορετικά πανεπιστήμια τα έχει οδηγήσει να αυξήσουν τις επενδύσεις σε σύγχρονες εγκαταστάσεις, έρευνα και καινούργια προγράμματα με αποτέλεσμα το διοικητικό και λειτουργικό τους κόστος να έχει γιγαντωθεί.

Το Πρόβλημα της Αποπληρωμής

Υπολογίζεται ότι πάνω από το 40% των κατόχων φοιτητικών δανείων αδυνατούν να καταβάλουν τις πληρωμές των δόσεων με αποτέλεσμα το αρχικό χρέος να γιγαντώνεται μέσω του πολλαπλασιασμού των τόκων. Αναφερόμενος στο εν λόγω πρόβλημα κατά την διάρκεια ομιλίας στο Κογκρέσο, ο Πρόεδρος Ομπάμα είχε πει πως «κανένας στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να καταστρέφεται οικονομικά γιατί απλώς αποφάσισε να πάει στο πανεπιστήμιο».

Υπό τις παρούσες συνθήκες στην οικονομία, ένα πτυχίο και μάλιστα τόσο ακριβοπληρωμένο δεν μπορεί να εγγυηθεί μια ασφαλή επαγγελματική πορεία, με αποτέλεσμα πολλοί νέοι επαγγελματίες να αδυνατούν να κάνουν τα επόμενα βήματα στην ζωή τους όπως να παντρευτούν και να δημιουργήσουν οικογένεια. Μάλιστα δεν είναι ασυνήθιστο να αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα στο να πληρώσουν το νοίκι και το σούπερ μάρκετ ή να καταβάλουν την επόμενη δόση του φοιτητικού τους δανείου.

Αν η υπάρχουσα τάση που οδηγεί όλο και περισσότερους Αμερικανούς να καταφέρνουν να ξεπληρώσουν τα φοιτητικά δάνεια σε μεγαλύτερη ηλικία συνεχιστεί απρόσκοπτα, τότε δεν θα είναι ίσως υπερβολικό να φανταστούμε ότι σε μερικά χρόνια το θέμα των δανείων θα είναι ανάμεσα στα υπ αριθμόν ένα θέματα συζήτησης των συνταξιούχων στα διάφορα γηροκομεία των ΗΠΑ.

Διάσημοι που χρωστούν

Μπαράκ Ομπάμα

Το να γίνει κάποιος πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται ότι κοστίζει ακριβά. Με σπουδές τόσο στο Κολούμπια αλλά και το Χάρβαρντ, δύο ιδιαίτερα ακριβά πανεπιστήμια, ο Ομπάμα αποφοίτησε με ένα βουνό χρέος. Παρά το γεγονός ότι κατάφερε να αποφοιτήσει από δύο από τα καλύτερα πανεπιστήμια της χώρας, έπρεπε να σαρανταρίσει πριν καταφέρει να ξεπληρώσει το χρέος των φοιτητικών του δανείων. Ο Ομπάμα είχε πει ότι σε αυτή την ηλικία θα έπρεπε να μαζεύει χρήματα για τις σπουδές των παιδιών του, αλλά ήταν το δικό του χρέος που δεν καθιστούσε κάτι τέτοιο δυνατό.

Μάιλς Τέλερ

Πριν προλάβει να πατήσει το πόδι του στο σανίδι ως επαγγελματίας ηθοποιός, ο δημοφιλής καλλιτέχνης είχε καταφέρει να συσσωρεύσει 100,000 δολάρια χρέος από τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Παρά την επιτυχημένη μέχρι τώρα πορεία του στον καλά αμειβόμενο χώρο του θεάματος, δεν έχει καταφέρει να ξεπληρώσει πλήρως τα δάνεια του.

Τζέιν Λιντς

Η δημοφιλής ηθοποιός παρουσιάζει ιδιαίτερη ακτιβιστική δράση στο θέμα των φοιτητικών δανείων και μάλιστα για προσωπικούς λόγους, καθώς τόσο η ίδια όσο και τα νεώτερα μέλη της οικογένειας της έχουν αποφοιτήσει με σημαντικό χρέος. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο πήρε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει μια ιστοσελίδα που παρέχει χρήσιμες πληροφορίες στους γονείς και τους μαθητές για το πως να κάνουν τις καλύτερες δυνατό επιλογές στην διαχείριση των φοιτητικών δανείων.

Μάρκο Ρούμπιο

Ο πρώην υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών που κονταροχτυπήθηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ κατά την διάρκεια των πρόσφατων εκλογών αναγνωρίζει πως χωρίς την πρόσβαση σε φοιτητικά δάνεια δεν θα είχε καταφέρει να σπουδάσει. Παρόλα αυτά, όπως λέει, όταν αποφοίτησε από την νομική είχε ήδη συγκεντρώσει 150,000 δολάρια χρέος.

Κέρι Ουάσινγκτον

Μέχρι την συμμετοχή της στην ιδιαίτερα δημοφιλή σειρά «Scandal» ούτε και η Κέρι Ουάσινγκτον είχε καταφέρει να ξεχρεώσει τα φοιτητικά της χρέη. Στην ομιλία που έδωσε στο συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος το 2012 είχε επισημάνει πως προέρχεται από φτωχή οικογένεια μεταναστών και δεν θα μπορούσε να καλύψει το κόστος του πανεπιστήμιου χωρίς τα φοιτητικά δάνεια. «Είμαι εδώ όχι ως ηθοποιός, αλλά ως γυναίκα, σαν αφροαμερικανή, ως η εγγονή μεταναστών από το Έλις Άιλαντ» είχε επισημάνει χαρακτηριστικά στην ομιλία της.