1 Παρά τις πιέσεις που έχουν ασκηθεί από κορυφαίους Αμερικανούς και Ευρωπαίους παράγοντες στους Ερντογάν και Τσαβούσογλου για χαλάρωση της έντασης και αποφυγή εμπρηστικών και αναθεωρητικών δηλώσεων εν όψει των Συνόδων Κορυφής της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που θα λάβουν χώρα μέσα στο προσεχές δεκαήμερο σε Βρυξέλλες και Μαδρίτη (ειδικά στη δεύτερη όπου θα παρουσιαστεί η νέα στρατηγική αντίληψη/δόγμα της Ατλαντικής Συμμαχίας), η κατάσταση δεν παρουσιάζει κάποια οριακά σημάδια βελτίωσης, με κύριο υπεύθυνο τον εριστικό και αλαζονικό Τούρκο πρόεδρο. Ισχυροί παράγοντες της Ε.Ε., των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ τις τελευταίες εβδομάδες προσπαθούν να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις στο Αιγαίο, γιατί οι πρόσφατες λεκτικές απειλές από τον Ερντογάν έχουν ξεφύγει από τη διπλωματική γλώσσα και ευπρέπεια, με συνέπεια να μην αποκλείεται υποτροπή με πολυδιάστατες επιπτώσεις.

Η Συμμαχία ειδικά στην τρέχουσα χρονική περίοδο θα έπρεπε -λόγω του πολέμου του Πούτιν στην Ουκρανία- να εμφανίζεται «δεμένη» γιατί έχουμε μπροστά παρατεταμένο πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία, διευρυμένες απειλές της Μόσχας κατά μελών του ΝΑΤΟ από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση, ενεργειακή αστάθεια και απορρύθμιση και εμπόδια που εγείρει η Αγκυρα στα πολύ σοβαρά και δίκαια αιτήματα ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στους κόλπους του ΝΑΤΟ. Αν και στο τέλος οι δύο σκανδιναβικές χώρες θα ενταχθούν στη Συμμαχία, εν τούτοις η Αγκυρα προκαλεί σχετική καθυστέρηση στην όλη διαδικασία με τη Μόσχα να έχει καταστεί πολύ προκλητική.

2 Αν και το ρίσκο ενός «θερμού συμβάντος» από τουρκικής πλευράς σε θαλάσσιο ή εναέριο χώρο είναι πολύ μεγάλο (δεν μπορεί να αποκλειστεί από την Αθήνα μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες), οι προεκτάσεις και επιπτώσεις του θα είναι πολυδιάστατες και θα ωθήσουν τις διμερείς σχέσεις σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά. Ο υπογράφων δεν βλέπει ως πιθανή την περίπτωση πολεμικής σύρραξης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, αλλά δεν αποκλείει περιπτώσεις τύπου προσφυγικού-μεταναστευτικού επεισοδίου, έντονου/οπλοποιημένου αλιευτικού συμβάντος, μεμονωμένου επεισοδίου προερχόμενου από εξτρεμιστικά στοιχεία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη ή και εκ νέου αποστολή υδρογραφικού/ερευνητικού σκάφους ή σύγχρονου γεωτρητικού. Πληροφορίες του υπογράφοντα φέρουν στην πρόσφατη τουρκική πολυεθνική άσκηση ΕFES 2022 να έχουν γίνει σχετικές συζητήσεις μεταξύ Αγκυρας και Τρίπολης (σε επίπεδο Ερντογάν-Ντμπέιμπα, με συμμετοχή ανώτατων αξιωματικών του πολεμικού ναυτικού κ.ά.) για αποστολή πλοίου στον χώρο του παράτυπου τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019, νοτιοανατολικά του Λασιθίου. Δεν μπορεί να αποκλειστεί και η περίπτωση της περιοχής Καστελλόριζου/Μεγίστης (ειδικά στην περιοχή των μικρονησίδων Στρογγυλή και Ρω).

Σημειώνεται ότι η Τουρκία το τελευταίο διάστημα έχει ενισχύσει έτι περαιτέρω τη στρατιωτική παρουσία της σε Τρίπολη, Αλ Χουμς, Αλ Ουατίγια και Μισράτα ενώ έχει μεταφέρει εκ νέου μισθοφόρους από τις ισλαμικές ταξιαρχίες του της βόρειας Συρίας στη βορειοαφρικανική χώρα. Πάντως, αν προχωρήσει ο Ερντογάν σε μία τέτοια ενέργεια, θα πρέπει να είναι βέβαιος για κάποιας μορφής θετική έκβαση, γιατί διαφορετικά θα βρεθεί προ απίστευτων εκπλήξεων και ιδιαίτερα αποσταθεροποιητικών εξελίξεων για τον ίδιο, το καθεστώς του και το εσωτερικό οικονομικό του σύστημα.

3 Οι σχέσεις της Αγκυρας με το ΝΑΤΟ βρίσκονται σε πολύ οριακό σημείο. Οι περιπτώσεις Σουηδίας και Φινλανδίας, δύο ισχυρών δυτικογενών κρατών που επιδιώκουν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, έχουν ήδη καθυστερήσει, επειδή η Τουρκία εγείρει εμπόδια που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τον ευρωατλαντικό αστερισμό και τη συμμαχικότητα. Είναι επιεικώς απαράδεκτο τέτοια σοβαρότατα διμερή θέματα να «εργαλειοποιούνται» από τον Ερντογάν τη στιγμή που ο εκκεντρικός Ρώσος πρόεδρος έχει εισβάλει στην Ουκρανία και συστηματικά απειλεί να αλλάξει άρδην τη γεωπολιτική αρχιτεκτονική της Ευρώπης, ενώ η συγκεκριμένη κίνηση έχει πολυεπίπεδες παγκόσμιες προεκτάσεις. Η Τουρκία συμπεριφέρεται αντισυμμαχικά περιπλέκοντας τα ζητήματα, τα οποία θα μπορούσε να τα επιλύσει διμερώς (αναφέρομαι στην παρουσία ακραίων κουρδικών και γκιουλενικών κύκλων κυρίως σε σουηδικές πόλεις και στο εμπάργκο σουηδικών πυρομαχικών και ελαφρών όπλων από τη Στοκχόλμη στην Τουρκία, λόγω των διαδοχικών εισβολών της Αγκυρας στη βόρεια Συρία από το 2016).

Αξίζει να επισημανθεί ότι μέσα στις τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αυξημένο αντι-νατοϊκό και αντιαμερικανικό πνεύμα, ενώ έχουν ενισχυθεί οι φιλορωσικές, φιλοκινεζικές και φιλοϊρανικές τάσεις, σε βαθμό που υψηλόβαθμοι νατοϊκοί αξιωματούχοι να είναι έντονα προβληματισμένοι και ανήσυχοι. Ο υπογράφων έχει προχωρήσει σε μία δίχρονη διεξοδική μελέτη, βάσει βιογραφικών εκατοντάδων αξιωματικών των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και της ισχυρής Στρατοχωροφυλακής και των θέσεων που κατέχουν σήμερα, γιατί πολλοί αποστρατεύτηκαν, για το ποιες μελέτες συνέγραψαν στις σχολές επιτελών και όχι μόνο. Συμπεραίνω ότι έχουν κάνει την εμφάνισή τους «τάσεις» και χαρακτηριστικά γνωρίσματα που απαιτούν μεγάλη προσοχή εκ μέρους μας! Επειδή υστερούμε πολύ σε θέματα στρατιωτικών και όχι μόνο πληροφοριών καλό θα ήταν να εντείνουμε τις γνώσεις, τη διεισδυτικότητα και την ετοιμότητα στον συγκεκριμένο τομέα. Επίσης, η παρουσία της Τουρκίας σε αρκετά κράτη του νοτίου ημισφαιρίου, αλλά και η εμπλοκή της σε τοπικούς και περιφερειακούς πολέμους αναβαθμίζει εκπαιδευτικά και πληροφοριακά τον ρόλο της.

4 Οι αναθεωρητικές δυνάμεις του πλανήτη, όπως η ερντογανική Τουρκία και οι δικτάτορες του Πεκίνου, «διαβάζουν» τα όσα γίνονται στο καυτό μέτωπο της ουκρανο-ρωσικής πολεμικής αντιπαράθεσης  και εξάγουν LESSONS LEΑRNED για δικές τους ενδεχόμενες επιθετικές κινήσεις. Διαπιστώνουν τι προβλήματα ενδέχεται να αντιμετωπίσουν. Σε τι είδους ψυχολογικές και προπαγανδιστικές επιχειρήσεις θα χρειαστεί να προβούν. Ενισχύουν πολύ τον κύκλο ενδεχόμενων ασύμμετρων, υβριδικών επιχειρήσεων. Οπλοποιούν παραπλανητικές ενέργειες. Συνεπώς η Ελλάδα καλείται να ασχοληθεί σε βάθος με τις κινήσεις και επιλογές των υπαρχόντων απολυταρχικών κρατών. Επίσης, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στους τομείς της ασφάλειας των κρατικών υποδομών και στη διεύρυνση του τομέα της αντιμετώπισης των εχθρικών κυβερνοεπιθέσεων, της κυβερνοτρομοκρατίας κ.λπ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οριακές σχέσεις με Αγκυρα και Μόσχα

Συμπερασματικά η κατάσταση μπροστά μας θα είναι και θα εξελίσσεται με έντονα ανησυχητικά στοιχεία που θα έχουν ισχυρές επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής μας. Η Ελλάδα καλείται στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής αντίληψης του ΝΑΤΟ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και να αναλάβει πρωτοβουλίες. Οι σχέσεις μας με την Αγκυρα θα είναι οριακές ενώ με τη Μόσχα θα απαιτηθούν πολλά χρόνια για να βελτιωθούν ή να «λιώσουν οι πάγοι». Αρα θα είμαστε μία χώρα που απέναντί της θα έχει δυο αναθεωρητικά, επιθετικά καθεστώτα (ανεξάρτητα του οποιουδήποτε αποτελέσματος των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών του 2023 στην άλλη ακτή του Αιγαίου), ενώ ανεξάρτητα της παραμονής ή μη του αυταρχικού Πούτιν εισερχόμαστε σε πολύπλοκες διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις με απρόβλεπτες επιπτώσεις.

Ειδήσεις σήμερα