Η ιστορική απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν για την ολοκληρωτική άρση του εμπάργκο στην πώληση όπλων στην Κύπρο παρέχει το δικαίωμα στη χώρα, από την 1η Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους, να μπορεί να προμηθευτεί πολεμικό υλικό από τις ΗΠΑ για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) και προφανώς την πλήρη απεξάρτηση από τα ρωσικά όπλα. Η σημασία της συγκεκριμένης απόφασης ανησύχησε πολύ την Αγκυρα, καθώς και το κατοχικό καθεστώς του Ερσίν Τατάρ, που έκαναν λόγο για επικείμενο ανταγωνισμό εξοπλισμών στην Κύπρο, με τον Τατάρ να προειδοποιεί για λήψη «μέτρων» σχετικά με την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων, ενώ ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας, Φουάτ Οκτάι, υποστήριξε ότι οι προσπάθειες για τη λύση του Κυπριακού θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο βήμα έγινε πριν δύο χρόνια, όταν ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, είχε επικοινωνήσει με τον τότε Κύπριο ομόλογό του και προεδρικό υποψήφιο σήμερα, Νίκο Χριστοδουλίδη, και του ανακοίνωσε τη μερική άρση του εμπάργκο όπλων. Τότε άνοιξε ο δρόμος για την ενδεχόμενη πώληση αμερικανικών μη φονικών όπλων (non lethal) στην Κύπρο, προβλέποντας μάλιστα ότι η μερική άρση του εμπάργκο θα πρέπει να ανανεώνεται με σχετική εντολή πάνω σε ετήσια βάση (σύμφωνα με τα προβλεπόμενα και την αμερικανική νομοθεσία).

Βάσει της προ 72 ωρών απόφασης, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ομαλοποιεί τις αμυντικές σχέσεις με την Κύπρο και στο εξής δεν θα υπάρχουν εμπόδια στην πώληση όπλων. Ομως η πλήρης άρση του εμπάργκο θα ανανεώνεται σε ετήσια βάση, καθώς ο νόμος «East Med Act» του 2019 και ο Νόμος για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2020 προβλέπουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει να ενημερώνει και να πιστοποιεί στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου (Εξωτερικών Υποθέσεων και Αμυντικών/Ενόπλων Δυνάμεων) ότι η Κύπρος συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ σε πολύ κρίσιμους και στρατηγικούς τομείς. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ελέγχει κάθε χρόνο ότι η κυβέρνηση της Λευκωσίας:
-Συνεργάζεται για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων πάνω στους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία (καταπολέμηση βρόμικου χρήματος, τυχόν μεταφορά ύποπτων και ανεξέλεγκτων χρηματικών ποσών κ.ά.).
-Θα συνεχίσει να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση (Λάρνακα, Λεμεσό κ.λπ.). Αυτό σημαίνει, επιτέλους, τέλος σε ελλιμενισμό ρωσικών πλοίων και άλλων σκαφών στη Μεγαλόνησο.

Η επικαιροποιημένη και επίσημη απόφαση των ΗΠΑ ωθεί προς ενδυναμωμένη αμυντική συνεργασία με τη Λευκωσία που έχει εμπεδωθεί την τελευταία τετραετία στη βάση του νομοσχεδίου «East Med Act».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, χαρακτήρισε την απόφαση των ΗΠΑ «ορόσημο».

Η ανακοίνωση των ΗΠΑ

Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την άρση των υφιστάμενων περιορισμών στο αμυντικό εμπόριο με την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023 είναι η κάτωθι:

«Ο υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, αποφάσισε και πιστοποίησε στο Κογκρέσο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκπληρώσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις βάσει της σχετικής νομοθεσίας προκειμένου να επιτραπεί η έγκριση εξαγωγών, επανεξαγωγών και μεταφορών αμυντικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Η συμμόρφωση με τους όρους αξιολογείται σε ετήσια βάση. Ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης και πιστοποίησης, ο υπουργός (Εξωτερικών) αίρει τους αμυντικούς εμπορικούς περιορισμούς για την Κυπριακή Δημοκρατία για το οικονομικό έτος 2023. Οι Κανονισμοί Διεθνούς Εμπορίας Οπλων (ITAR) θα τροποποιηθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τη νέα πολιτική, με ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2022.

Ο Νόμος για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Act) του 2019 και ο Νόμος για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το οικονομικό έτος 2020 απαιτούν να παραμείνει η πολιτική άρνησης για εξαγωγές, επανεξαγωγές ή μεταφορές αμυντικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία από τη λίστα εφοδίων πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτός και εάν ο πρόεδρος αποφασίσει και πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου, τουλάχιστον ετησίως, ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να συνεργάζεται με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στις προσπάθειες εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικά με τους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία, και ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση. Σύμφωνα με τους δύο νόμους, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ελέγχει τη συμμόρφωση με τους νόμους ετησίως».

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Αιφνιδιασμός για την Αγκυρα, βλέπουν κούρσα εξοπλισμών

Η Τουρκία φέρεται να αιφνιδιάστηκε από την αμερικανική απόφαση, αφού ελήφθη λίγα μόνο 24ωρα μετά την ανακοίνωση του διμερούς υψηλόβαθμου διαλόγου με τους Αμερικανούς (Σέρμαν-Ονάλ/3ος γύρος), ως και λόγω της 77ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που αρχίζει τις εργασίες της αύριο και υπό λογικές συνθήκες προβλέπονται υψηλόβαθμες αμερικανο-τουρκικές επαφές.

Με ανακοίνωσή του, το ΥΠΕΞ της Τουρκίας καταδικάζει την απόφαση αυτή, σημειώνοντας πως «θα οδηγήσει σε μια κούρσα εξοπλισμών στο νησί», ενώ δεσμεύεται πως θα χρησιμοποιήσει «όλα τα απαραίτητα μέσα» για την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων.

Με αυτή την εξέλιξη, οι Τούρκοι βλέπουν τις ΗΠΑ, μετά τα εμπόδια που εγείρουν στην Αγκυρα σχετικά με την πώληση των F-16 BLOCK 70/72, να προωθούν παράλληλα και τις στρατιωτικές σχέσεις σε πολεμικό υλικό με τη Λευκωσία.

Η ανακοίνωση της Αγκυρας που πλέον δυσκολεύει ακόμα πιο πολύ τους χειρισμούς και τις επιλογές της έχει ως εξής:
«Καταδικάζουμε έντονα την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης που έλαβαν οι ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 2020 για την άρση του εμπάργκο όπλων προς την ελληνοκυπριακή διοίκηση. Υποστηρίζουμε πλήρως την αντίδραση των Αρχών της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) σχετικά με την εν λόγω απόφαση.
Η απόφαση αυτή, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ισότητας των δύο πλευρών στο νησί και η οποία θα ενισχύσει περαιτέρω την αδιαλλαξία της ελληνοκυπριακής πλευράς, θα επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού ζητήματος και θα οδηγήσει σε μια κούρσα εξοπλισμών στο νησί, βλάπτοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Καλούμε τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν αυτή την απόφαση και να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη πολιτική απέναντι στις δύο πλευρές στο νησί».

ΕΡΣΙΝ ΤΑΤΑΡ

«Επικίνδυνες αποφάσεις από ΗΠΑ»

Ο επικεφαλής του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, επανήλθε χθες με νέες απειλές σχετικά με την απόφαση των Αμερικανών για την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο.

Υποστήριξε ότι θα προκαλέσει μεγάλες εντάσεις στην Κύπρο και στην περιοχή(!), ενώ δεν θα συμβάλει στη λύση του Κυπριακού. Κατήγγειλε τους αμυντικούς εξοπλισμούς του ΓΕΕΦ, χωρίς όμως να πει κουβέντα για τις μεγάλες κατοχικές δυνάμεις του Αττίλα που εδρεύουν εδώ και 48 χρόνια στο βόρειο τμήμα της νήσου. Σε προκλητικό ύφος ισχυρίστηκε ότι την ώρα που η «η ΤΔΒΚ και η Τουρκία διατηρούν τη θετική τους στάση απέναντι στη λύση του Κυπριακού, οι Αμερικανοί προχωρούν σε επικίνδυνες αποφάσεις!!».

Επιπρόσθετα ανέφερε ότι η αμερικανική απόφαση «δείχνει για άλλη μία φορά πόσο ορθή είναι η θέση ότι δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε την αποτελεσματική εγγύηση της μητέρας πατρίδας Τουρκίας και του τουρκικού στρατού» και ζήτησε από την Ουάσιγκτον να αναθεωρήσει την απόφασή της!! Σε μια περίοδο, συνέχισε, «που η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει υπογράψει συμφωνία για την αγορά επιθετικών ελικοπτέρων με τη Γαλλία και επιταχύνει τις προσπάθειές της για προμήθεια πυραυλικών συστημάτων και ραντάρ μαζί με στρατιωτικό εξοπλισμό, η δήλωση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων προκαλεί ανησυχία». Τέλος, κατήγγειλε τις ΗΠΑ για ανειλικρίνεια(!).