Οι βασικές παραδοχές με τις σχεδόν βέβαιες αυξήσεις που θα λάβουν οι συνταξιούχοι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δημοσιογραφικής έρευνας που έκανε ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, περιελάμβαναν αρχικά τρία σενάρια με αυξήσεις 5%, 6,5% και 7,5%. Μετά την προαναγγελία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ότι οι αυξήσεις θα είναι από 6% και πάνω, το αρχικό κατώτατο ποσοστό 5% φεύγει και πλέον ο πήχης για την εκκίνηση των αυξήσεων τοποθετείται στο 6%. Τα υπόλοιπα ποσοστά 6,5% και 7,5% παραμένουν στις παραδοχές των αυξήσεων και, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.» της Κυριακής, αυτά τα ποσοστά δεν απέχουν και από τους υπολογισμούς που κάνουν αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας.
Υπάρχει όμως και η πιθανότητα της ανατροπής που μπορεί να φέρει αυξήσεις έως 8,2%, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για αναπτυξιακό άλμα το 2022 που θα οδηγήσει και σε αύξηση πάνω και από 7,5% τις συντάξεις.
«Ακτινογραφία»
Στη βάση αυτών των σεναρίων-παραδοχών από την έρευνα και τα στοιχεία που συνέλεξε ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, μέσα από επίσημες πηγές, προέκυψε ότι σε σύνολο 2,7 εκατ. συνταξιούχων όλων των κατηγοριών ο χάρτης των αυξήσεων του 2023 και των δικαιούχων έχει ως εξής:
1 Με ποσοστό 6%, παίρνουν αύξηση στην τσέπη 510.000 συνταξιούχοι του ΟΓΑ, 520.000 νέοι συνταξιούχοι ΕΦΚΑ (με αίτηση από Μάιο 2016 και μετά), 660.000 παλαιοί συνταξιούχοι πριν από τον Μάιο του 2016. Το μέσο ποσό της αύξησης με το 5% βγαίνει στα 32 ευρώ τον μήνα. Με το 6% μένουν εκτός αυξήσεων περίπου 960.000 συνταξιούχοι, γιατί το ποσό που θα λάβουν είναι μικρότερο από την προσωπική διαφορά και ως εκ τούτου το κέρδος τους θα είναι ότι μειώνουν την προσωπική διαφορά και όσοι μείνουν με μικρό υπόλοιπο θα το μηδενίσουν με τις αυξήσεις του 2024, όπως προβλέπει ο νόμος.
2 Με ποσοστό 6,5%, παίρνουν αύξηση οι 510.000 συνταξιούχοι ΟΓΑ, οι 522.000 νέοι συνταξιούχοι ΕΦΚΑ από Μάιο 2016 και μετά, ενώ από τους παλαιούς πριν από το 2016 συνταξιούχους, αύξηση στην τσέπη βγαίνει για περίπου 711.000 δικαιούχους. Η μέση αύξηση για το σύνολο των συντάξεων είναι στα 40 ευρώ τον μήνα. Με το 6,5% παρατηρείται ότι από τους παλαιούς συνταξιούχους παίρνουν αύξηση 50.000 περισσότεροι σε σχέση με την αύξηση 6% γιατί με το επιπλέον ποσοστό αύξησης θα μηδενίσουν την προσωπική διαφορά. Αυτομάτως οι συνταξιούχοι που μένουν εκτός αυξήσεων, επειδή δεν θα καταφέρουν την προσωπική διαφορά, μειώνονται στους 910.000.
3 Με ποσοστό 7,5% η αύξηση θα φτάσει στην τσέπη 1,85 εκατ. συνταξιούχων, που θα δουν κέρδος από 4-5 ευρώ (όσοι έχουν προσωπική διαφορά που θα τη μηδενίσουν με οριακή αύξηση) έως και 120, 140 ευρώ στις μεγαλύτερες συντάξεις χωρίς προσωπική διαφορά. Η μέση αύξηση για όλους τους συνταξιούχους βγαίνει στα 45 ευρώ τον μήνα.
Αναλυτικά με το 7,5% παίρνουν αύξηση οι 510.000 συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι 522.000 νέοι συνταξιούχοι ΕΦΚΑ από Μάιο 2016 και μετά και 750.000 παλαιοί συνταξιούχοι πριν από τον Μάιο του 2016. Εκτός αυξήσεων στο σενάριο με 7,5% μένουν περίπου 860.000 συνταξιούχοι που θα μείνουν με προσωπική διαφορά.
Ανατροπή
Συντάξεις Ιανουαρίου: Ξεκίνησαν οι πληρωμές - Ποιοι παίρνουν «ζεστό» χρήμα τη Δευτέρα
Στις τρεις βασικές παραδοχές για αυξήσεις 6%, 6,5% και 7,5% έρχεται να προστεθεί και μια τέταρτη εκδοχή, που προς το παρόν θεωρείται ως πρόωρη αλλά πιθανή εκτίμηση, σύμφωνα με την οποία η αύξηση των συντάξεων μπορεί να φτάσει στο 8% ή και 8,2%. Το στοιχείο που ενθαρρύνει μια τέτοια εκτίμηση έχει να κάνει με την ανάπτυξη για το 2022, που μπορεί να πιάσει και το 6% ή και λίγο πιο πάνω. Με πληθωρισμό γύρω στο 10%-10,4% και ανάπτυξη 6% η αύξηση για τις συντάξεις θα είναι 8%-8,2%.
Με ποσοστό 8,2% η αύξηση αφενός θα είναι μεγαλύτερη και αφετέρου θα βγάλει περισσότερους συνταξιούχους πάνω από την προσωπική διαφορά.
Με αύξηση 6%-6,5% μηδενίζουν την προσωπική διαφορά περίπου 50.000 συνταξιούχοι.
Με 7,5% οι συνταξιούχοι που σβήνουν την προσωπική διαφορά ανεβαίνουν στους 100.000.
Με την ανατροπή του 8,2% εκτιμάται ότι θα μηδενίσουν την προσωπική διαφορά 150.000 συνταξιούχοι.
Σημειώνεται ότι πάνω από 1 εκατ. συνταξιούχοι θα έχουν έμμεση αύξηση και από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Σε αυτούς περιλαμβάνονται και οι συνταξιούχοι που δεν θα πάρουν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς, αλλά θα έχουν κέρδος από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Τι ισχύει με την προσωπική διαφορά – Ο υπολογισμός των νέων ποσών
Η αύξηση για όλους τους συνταξιούχους (πλην ΟΓΑ που δεν έχουν επανυπολογισμό) θα γίνει στα επιμέρους ποσά της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης. Στη συνέχεια θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές κρατήσεις (6% για ασθένεια και ΑΚΑΓΕ εφόσον η εθνική και η ανταποδοτική ξεπερνούν τα 1.400 ευρώ). Μετά την αφαίρεση των κρατήσεων προκύπτει η σύνταξη πριν από τον φόρο.
Από τους παλαιούς συνταξιούχους όσοι έχουν καλύψει ήδη την προσωπική διαφορά θα πάρουν την αύξηση στην τσέπη.
Οσοι διατηρούν προσωπική διαφορά θα έχουν σύγκριση της σύνταξης προ φόρου που προκύπτει μετά την αύξηση με τη σύνταξη προ φόρου που είχαν πριν από τον Μάιο του 2016 (πριν από τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου) αν έχουν κάτω από 30 έτη. Οσοι έχουν πάνω από 30 έτη θα συγκρίνουν τη σύνταξη με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση. Αν η σύνταξη με την αύξηση είναι μικρότερη από την παλιά ή μικρότερη από τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση, τότε θα συνεχίσουν να λαμβάνουν ένα υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς. Αν η σύνταξη με την αύξηση βγει μεγαλύτερη (από την παλιά ή μεγαλύτερη από τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση), σημαίνει ότι θα έχουν μηδενίσει την προσωπική διαφορά και θα έχουν κέρδος στην τσέπη. Για παράδειγμα:
*Συνταξιούχος με 28 έτη ασφάλισης έπαιρνε πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου 900 ευρώ σύνταξη προ φόρου. Μετά τον επανυπολογισμό του νόμου 4387, του βγήκε σύνταξη 800 ευρώ (εθνική και ανταποδοτική) και παίρνει 100 ευρώ προσωπική διαφορά. Με αύξηση 7,5% στα 800 ευρώ θα έχει 860 ευρώ νέα σύνταξη, που σημαίνει ότι η προσωπική διαφορά περιορίζεται στα 40 ευρώ και θα συνεχίσει να λαμβάνει το ίδιο σύνολο (900 ευρώ), με τη διαφορά ότι τα 860 ευρώ είναι σύνταξη και 40 προσωπική διαφορά.
* Συνταξιούχος με 37 έτη ασφάλισης έπαιρνε πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου 1.300 ευρώ σύνταξη προ φόρου. Μετά τον επανυπολογισμό του νόμου 4387, του βγήκε σύνταξη 1.150 ευρώ (εθνική και ανταποδοτική), με 150 ευρώ προσωπική διαφορά. Επειδή έχει πάνω από 30 έτη, του έγινε νέος επανυπολογισμός με τον νόμο Βρούτση και του βγήκε ανταποδοτική και εθνική σύνταξη 1.240 ευρώ, με υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 60 ευρώ. Με αύξηση 7,5% στα 1.240 ευρώ θα πάρει 93 ευρώ και θα έχει ανταποδοτική και εθνική σύνταξη στα 1.333 ευρώ (1.240+7,5%=1.333). Τα 60 ευρώ της αύξησης θα ισοφαρίσουν την προσωπική διαφορά και ο συνταξιούχος κερδίζει καθαρή αύξηση 33 ευρώ στην τσέπη.
Εν αναμονή λόγω επανυπολογισμού
Σε όλα τα σενάρια καταγράφεται ένα πλήθος περίπου 110.000 συνταξιούχων, οι οποίοι τελούν σε αναμονή για το πώς θα υπολογιστεί η αύξηση γιατί θα πρέπει να επανεξεταστούν ως προς τον επανυπολογισμό σύνταξης.
Αν προστεθούν στο σύνολο των δικαιούχων που θα πάρουν αύξηση, τότε με τα δύο σενάρια αυξήσεων του 6,5% και του 7,5% θα βγουν κερδισμένοι με λίγα ή περισσότερα ευρώ στην τσέπη το 2023 περίπου 1,85 εκατ. συνταξιούχοι.
Ειδικά για τους εν αναμονή για νέο (ή εξαρχής) επανυπολογισμό συνταξιούχους, αυτό που εξετάζεται από τις υπηρεσίες είναι να δοθεί η αύξηση στη σύνταξη που λαμβάνουν, δηλαδή στο ποσό ανταποδοτικής και εθνικής σύνταξης, και στη συνέχεια με τον ορθό και τελικό επανυπολογισμό να γίνουν οι προσθαφαιρέσεις.
Η διαδικασία δηλαδή για αυτήν την κατηγορία συνταξιούχων θα καθυστερήσει ως προς τον τελικό επανυπολογισμό και όχι ως προς την αύξηση από 1/1/2023, που θα την πάρουν κανονικά όπως όλοι οι συνταξιούχοι.
Οι αυξήσεις παλαιών συνταξιούχων από 1/1/2023
Σύνταξη 2022 με 3η δόση αύξησης επανυπολογισμού | Σύνταξη από 1/1/2023 με 4η δόση αύξησης επανυπολογισμού | Αύξηση 7,5% από 1/1/2023 | Σύνταξη από 1/1/2023 με αύξηση 7,5% |
914 | 921 | 69 | 990 |
941 | 949 | 71 | 1.020 |
1.069 | 1.080 | 81 | 1.161 |
1.087 | 1.100 | 83 | 1.183 |
1.096 | 1.111 | 83 | 1.194 |
1.201 | 1.214 | 91 | 1.305 |
1.430 | 1.442 | 108 | 1.550 |
1.447 | 1.461 | 110 | 1.571 |
1.469 | 1.495 | 112 | 1.607 |
1.474 | 1.487 | 112 | 1.599 |
1.504 | 1.521 | 114 | 1.635 |
1.529 | 1.543 | 116 | 1.659 |
1.544 | 1.556 | 117 | 1.673 |
1.671 | 1.697 | 127 | 1.824 |
1.687 | 1.705 | 128 | 1.833 |
1.881 | 1.920 | 144 | 2.064 |
* Με 35 έτη και άνω που μηδένισαν την προσωπική διαφορά στον επανυπολογισμό του «νόμου Βρούτση»
* ΠΟΣΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟ ΦΟΡΟΥ
Οι αυξήσεις για συνταξιούχους μετά τον Μάιο του 2016*
Σύνταξη 2022 | Αύξηση 7,5% από 1/1/2023 | Σύνταξη με αύξηση 2023 |
517 | 39 | 556 |
550 | 41 | 591 |
583 | 44 | 627 |
616 | 46 | 662 |
649 | 49 | 697 |
682 | 51 | 733 |
747 | 56 | 803 |
813 | 61 | 874 |
879 | 66 | 945 |
945 | 71 | 1.016 |
1.043 | 78 | 1.122 |
1.109 | 83 | 1.192 |
1.175 | 88 | 1.263 |
1.241 | 93 | 1.334 |
1.307 | 98 | 1.405 |
1.331 | 100 | 1.431 |
1.395 | 105 | 1.500 |
1.427 | 107 | 1.534 |
* Επανυπολογισμένες και μη συντάξεις κάτω και πάνω από 30 έτη ασφάλισης
* ΠΟΣΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟ ΦΟΡΟΥ
Παλαιοί συνταξιούχοι με 35 έως 40 έτη που παίρνουν αύξηση και μηδενίζουν ή μειώνουν την προσωπική διαφορά
Σύνταξη 2022 (ανταποδοτική+εθνική) | Υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 2022 | Αύξηση 7,5% το 2023 | Νέο υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 2023 | Καθαρή αύξηση 2023 | Τελική σύνταξη από 1/1/2023 (με ή χωρίς προσωπική διαφορά) |
845 | 73 | 63 | 10 | 0 | 918 |
977 | 60 | 73 | 0 | 13 | 1.050 |
1.080 | 73 | 81 | 0 | 8 | 1.161 |
1.300 | 99 | 98 | 2 | 0 | 1.399 |
998 | 43 | 75 | 0 | 32 | 1.073 |
863 | 90 | 65 | 0 | 0 | 953 |
1.122 | 59 | 84 | 0 | 25 | 1.206 |
944 | 45 | 71 | 0 | 26 | 1.015 |
1.134 | 48 | 85 | 0 | 37 | 1.219 |
905 | 45 | 68 | 0 | 23 | 973 |
1.348 | 61 | 101 | 0 | 40 | 1.449 |
1.140 | 58 | 86 | 0 | 28 | 1.226 |
1.141 | 41 | 86 | 0 | 45 | 1.227 |
834 | 50 | 63 | 0 | 13 | 897 |
1.307 | 81 | 98 | 0 | 17 | 1.405 |
1.581 | 11 | 119 | 0 | 108 | 1.700 |
1.135 | 53 | 85 | 0 | 32 | 1.220 |
957 | 61 | 72 | 0 | 11 | 1.029 |
1.095 | 42 | 82 | 0 | 40 | 1.177 |
1.594 | 27 | 120 | 0 | 93 | 1.714 |
* ΠΟΣΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟ ΦΟΡΟΥ