Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η Σύνοδος της Ε.Ε., πέραν των μείζονος σημασίας ευρύτερων ζητημάτων όπως εκείνα της πανδημίας/εμβολιασμού και επικίνδυνων μεταλλάξεων της Covid-19, των κρίσιμων οικονομικών ζητημάτων και επιπτώσεών της σε οικονομία-τουρισμό κ.ά.,τις προβληματικές σχέσεις της Ευρώπης με τη Μόσχα, την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία κ.ά., στα συμπεράσματά της αναφέρεται στη λεγόμενη «θετική ατζέντα» με την Τουρκία, στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης των εντάσεων από πλευράς Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στο προσφυγο-μεταναστευτικό (ειδικά στο «καυτό» θέμα των περίπου 4 εκατ. προσφύγων από τη Συρία που βρίσκονται κυρίως στην Τουρκία και σε γειτονικά κράτη), αλλά και στο  Κυπριακό, αφού υπάρχουν πληροφορίες από διάφορες πηγές ότι η νήσος είναι μία γεωγραφική ζώνη, όπου ο Ερντογάν προετοιμάζεται να ασκήσει σύντομα πιο μεγάλη πίεση και να στρατιωτικοποιήσει περαιτέρω με συγκεκριμένες ενέργειες την ήδη επικρατούσα δυσχερή και προβληματική κατάσταση.

1: Παρά τη σχετική βελτίωση του κλίματος στα ευρωτουρκικά, πολλά θέματα που αφορούν την προώθηση επιμέρους επιλογών της λεγόμενης θετικής ατζέντας θα προχωρήσουν σταδιακά (οικονομική στήριξη – θέμα βίζας -υλοποίηση διαφόρων επιμέρους πτυχών της Τελωνειακής Ενωσης) και σε συνάρτηση με τη στάση και συμπεριφορά της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο. Γι’ αυτό και στο Κείμενο των Συμπερασμάτων της Συνόδου γίνεται λόγος και περί αναστρεψιμότητας της στάσης, ως και των ανοιγμάτων της Ε.Ε. απέναντι στην Τουρκία αν αλλάξει συμπεριφορά ή επιδεινωθεί η κατάσταση.

Ας μη λησμονούμε ότι η συμπεριφορά του Τούρκου προέδρου είναι κυκλοθυμική και αναθεωρητική. Η στάση της Ενωσης ασφαλώς ήταν προς το θετικό (βήμα βήμα, αλλά επειδή η Αγκυρα εμπλέκεται σε πολλά περιφερειακά μέτωπα, επιθυμεί να δει κάποιες κινήσεις της Αγκυρας, και ειδικά στο Κυπριακό, αφού στις 20 Ιουλίου (όπως έχει διαμηνυθεί από τον ίδιο τον Ερντογάν εδώ και δύο μήνες) θα επισκεφθεί τα Κατεχόμενα (για τους σχετικούς «εορτασμούς») και πρόκειται να προχωρήσει σε εκπόνηση σχεδίων μετατροπής του κατοχικού αεροδρομίου του Λευκονοίκου σε μόνιμη βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών/drones, σε κατασκευή μόνιμης ναυτικής βάσης στην περιοχή του Τρικώμου (βορειότερα της Αμμόχωστου), καθώς και σε περαιτέρω κινήσεις στην περιοχή των Βαρωσίων/Αμμόχωστου (όπου ήδη έχει ενεργήσει από κοινού με τον Τατάρ, κατά παράβαση των διαδοχικών ψηφισμάτων 550-789 του Σ.Α./ΟΗΕ.). Συνεπώς οι κλιμακωτές αναφορές και κινήσεις βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία παρακολουθούνται  ανάλογα από τις εν εξελίξει τάσεις, κινήσεις και επιλογές της Αγκυρας

Πάντως χθες, μετά το πέρας της Συνόδου της Ε.Ε., ο ηγέτης των κατεχομένων εδαφών της Κύπρου ήταν εκ νέου οξύτατος σε δηλώσεις του και επέμεινε ότι δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό αν δεν γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και η ίση θέση και μεταχείρισή τους με τους Ελληνοκυπρίους, και συνεπώς επανάληψη της πάγιας θέσης του για τη σύσταση δύο  χωριστών κρατών.

2: Από τη χθεσινή ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών διεφάνη ότι η Αγκυρα δεν είναι ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα της Συνόδου των 27 ηγετών της Ενωσης. Βάσει των εκτιμήσεων, ως και σχετικών πληροφοριών η Αγκυρα θεωρεί ότι η πορεία των ευρωτουρκικών ζητημάτων δεν προχωρά γρήγορα, παρά την «αλλαγή στάσης της», ενώ γίνεται μνεία 1-2 κρατών (προφανώς εννοεί Ελλάδα και Κύπρο) που εγείρουν δικά τους προβλήματα και προκαλούν δυσχέρειες στις επαφές της χώρας με την Ε.Ε. Επίσης στην τουρκική ανακοίνωση τονίζεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει θετική εξέλιξη στο Κυπριακό όσο η Ευρώπη συμπεριφέρεται αρνητικά και δεν εκλαμβάνει υπολογίσιμα και σοβαρά τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

Μάλιστα η ανακοίνωσή των Τούρκων καταλήγει αναφέροντας ότι οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών απέχουν του αναμενομένου, η Ενωση βραδυπορεί και εμφανίζεται έλλειψη βούλησης, ως και αδυναμία ανάληψης σοβαρών πρωτοβουλιών, ενώ ζητάει να επιστρέψει η Ενωση στα όσα είχε αποφασίσει για τα ευρωτουρκικά το 2004.

Πάντως από την πλευρά της Ε.Ε. γίνεται αναφορά στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής του περασμένου Μαρτίου, και ότι ανάλογα θα κινηθούν απέναντι στην Τουρκία στα προσεχή βήματα. Επισημαίνεται ότι σε θέματα που αφορούν τους πρόσφυγες, τη δημόσια υγεία, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών θα συνεχιστεί και εντατικοποιηθεί η διμερής  συνεργασία. Για το προσφυγικό/μεταναστευτικό η Ε.Ε. θα συνδράμει -ως συνέχεια της συμφωνίας του 2016- στην οικονομική και ανθρωπιστική ενίσχυσή τους σε Τουρκία-Λίβανο-Ιορδανία αλλά και στη Βόρεια Συρία, ενώ όπως ανέφερε ο υπεύθυνος για τη στήριξη των εκατομμυρίων μεταναστών-προσφύγων Γερμανός πρέσβης Νικόλαους Μέγιερ Λάντρουπ, τα διαθέσιμα ποσά θα μεταφέρονται στις κυβερνήσεις και όχι σε άλλες οργανώσεις ή παράγοντες.

Συμπερασματικά, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, ως και κλίμα καχυποψίας στις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία, γι’ αυτό και παρά τα «ανοίγματα» και τη σχετική βελτίωση των επαφών, στο προσκήνιο παρουσιάζονται πάντοτε υπολογίσιμες δυσκολίες, ενώ η Αγκυρα κατά καιρούς εναλλάσσεται μεταξύ «ευέλικτης προσαρμοστικής διπλωματίας» ως και με μπαράζ προκλήσεων σε διάφορα περιφερειακά μέτωπα και με επιθετική διάθεση.

Ερντογάν – Πούτιν

Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν χθες οι πρόεδροι Τουρκίας και Ρωσίας και μεταξύ άλλων συζήτησαν την κατάσταση στα αρμενικο-αζερικά σύνορα, τις διμερείς σχέσεις, την κατάσταση στη Βόρεια Συρία, ως και τη διάθεση του ρωσικού εμβολίου Sputnik-V. Ο Ερντογάν ανέφερε ότι οι κουρδικές πολιτοφυλακές στη Βόρεια Συρία εμπλέκονται σε διασυνοριακές τρομοκρατικές ενέργειες κατά της τουρκικής στρατοχωροφυλακής, ενώ στην πρόσφατη επίσκεψή του στα Σούσα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ διαπίστωσε με τα μάτια του ότι οι Αρμένιοι προκάλεσαν πριν την ήττα-αποχώρησή τους πολλές καταστροφές σε ιστορικο-πολιτιστικά μνημεία. Τέλος, συμφώνησαν η Μόσχα και η Αγκυρα να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση των μεταφορών και των συγκοινωνιών, ειδικά στον σιδηροδρομικό τομέα στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Καυκάσου.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το EleftherosTypos.gr σε Instagram, Facebook και Twitter