Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος συνοδεύουν τα πλοία υποστήριξης «Αταμάν» και «Τσένγκις Χαν». Και προφανώς πολεμικά πλοία από το ναύσταθμο του Ακσάζ. Αίσθηση προκαλεί ότι είναι σχετικά μικρής χρονικής διάρκειας (10 ημερών) με κύριο στόχο να «τεστάρει τα νερά και τις αντιδράσεις μας».

Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Για μία ακόμα φορά η Αγκυρα τορπιλίζει-φρενάρει τον όποιο διερευνητικό διάλογο με την Αθήνα, εκτρέπει την ομιχλώδη γερμανική διαμεσολάβηση, τις όποιες τεχνικού χαρακτήρα επαφές στη Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ περί μηχανισμών αποκλιμάκωσης, ενώ επιδεικτικά αγνοεί τις αποφάσεις της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. και στρατιωτικοποιεί την παρουσία υδρογραφικών πλοίων σε μία ζώνη από Καστελλόριζο μέχρι Πάφο, αμφισβητώντας τις θέσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας.

Και ενώ ορισμένοι ανέμεναν έστω και ανούσιες επαφές σε διπλωματικό επίπεδο/61ος γύρος, η στάση της Αγκυρας να μην προτείνει ημερομηνία έναρξης των συζητήσεων θα έπρεπε να μας είχε προβληματίσει έντονα.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντος από την Αγκυρα και την Αττάλεια (πρόσφατες συσκέψεις), υπέρ της επαναφοράς-ενεργοποίησης του πέμπτου «μετώπου αντιπαράθεσης» με την Ελλάδα και την Κύπρο (μετά από εκείνα των Ιράκ-Λιβύης-Συρίας και Ναγκόρνο-Καραμπάχ στον Νότιο Καύκασο) -η κίνηση της Αγκυρας μετουσιώθηκε με το άνοιγμα παραλιακής ζώνης των Βαρωσίων, την αποστολή του «Μπαρμπαρός Χαιρεντίν Πασά» με Νavtex μέχρι 10 Νοεμβρίου νοτίως της επαρχίας της Πάφου, επιστροφή του «Ορούτς Ρέις» σε περιοχή κοντά στο Καστελλόριζο κ.λπ.)- ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ Χακάν Φιντάν, ως και ο αρχηγός των ναυτικών δυνάμεων ναύαρχος Αντνάν Οζμπάλ.

Αξίζει να επισημανθεί ότι «όλα έδειχναν Καστελλόριζο» αφού:

1. Οταν αποχώρησε από την προηγούμενη περιοχή μετά από σχεδόν 35 ημέρες το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, είχε τονιστεί ότι μετά από εργασίες συντήρησης-ανεφοδιασμού θα επιστρέψει στην περιοχή του συμπλέγματος Μεγίστης. Από τη δική μας πλευρά είχαμε εκτιμήσει διαφορετικά την κατάσταση της αποχώρησης…

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

2. Στο μεσοδιάστημα η Τουρκία προκάλεσε με drone που προκλητικά πέταξε πάνω από το Καστελλόριζο και έριξε κόκκινη μπογιά στην ελληνική σημαία. Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος προερχόταν από στρατιωτικό αεροδρόμιο έναντι της Δωδεκανήσου και σε διατεταγμένη υπηρεσία του πανίσχυρου κλιμακίου της ΜΙΤ στη Μαρμαρίδα. Συνεπώς, ήταν μορφή επιθετικής φύσης με στόχο τη Μεγίστη.

3. Ο Τσαβούσογλου, προ ημερών στην ομιλία του στη γνωστή ετήσια διάσκεψη GLOBSEC, στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, μετά τη σύντομη συνομιλία του με τον Νίκο Δένδια, παρουσίασε τρεις προκλητικούς χάρτες, με τον τρίτο να εστιάζει στην περιοχή του Καστελλόριζου, ενώ έκανε υποτιμητική αναφορά στα του συμπλέγματος σε ό,τι αφορά τα γεωγραφικά/αποστασιακά δεδομένα και το Δίκαιο της Θάλασσας.

4. Παρά τις τεχνικού χαρακτήρα επαφές στο ΝΑΤΟ για τη σύσταση μηχανισμού αποκλιμάκωσης/αποσυμπίεσης/Decon-fliction μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας -βάσει πληροφοριών μου από τη Στρατιωτική Επιτροπή- η Αγκυρα δεν ήταν αρκούντος ικανοποιημένη, ενώ επεδίωκε ο μηχανισμός να είναι «μορφής αμερικανο-ρωσικής ή ισραηλινο-ρωσικής, σαν αυτούς που ισχύουν για τη Συρία τα τελευταία τρία χρόνια.

Ο Χουλουσί Ακάρ εμφανίστηκε για μία ακόμα φορά επικριτικός έναντι της Ελλάδας και φυσικά προέβαλε τα περί Γαλάζιας Πατρίδας, και ότι οι Ελληνες αυξάνουν (!) την ένταση, ενώ πολεμικά πλοία της Αγκυρας θα συνοδεύουν το ερευνητικό σκάφος στη γεωγραφική περιοχή της Νavtex FA 06-1262/20. Μάλιστα, προκλητικά υποστήριξε ότι «έχουμε δικαιοδοσία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με τα όσα έχουν κατατεθεί στον ΟΗΕ».

Τη σκληρή ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών για τη θρασύτατη συμπεριφορά της Αγκυρας (που αποτελεί μείζονα κλιμάκωση) σχολίασε ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ,
υποστηρίζοντας και αντιστρέφοντας τα διαχρονικά ισχύοντα και δεδομένα με σαφέστατη αναθεωρητική τάση και δυναμική (που απαιτεί ενδελεχή μελέτη):

«Το “Oruc Reis” ξεκίνησε τις σεισμικές ερευνητικές του δραστηριότητες από εκεί που σταμάτησε μετά από ένα μήνα συντήρησης και επισκευής. Αυτές οι δραστηριότητες, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις 22 Οκτωβρίου 2020, βρίσκονται εντελώς εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, 15 χιλιόμετρα από το πλησιέστερο πεδίο της Τουρκίας και η ηπειρωτική Ελλάδα είναι 425 χιλιόμετρα μακριά.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επανέλαβε τις αντιρρήσεις του στη δήλωσή του επί του θέματος σήμερα, προβάλλοντας αβάσιμους ισχυρισμούς, ασυμβίβαστους με το Διεθνές Δίκαιο. Είναι απαράδεκτο να αντιτίθεται στη χώρα μας, η οποία έχει τη μεγαλύτερη ακτή της Ανατολικής Μεσογείου.

Αυτή η αντίρρηση βασίζεται στις μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας για τη θαλάσσια δικαιοδοσία, που ενσωματώνονται στο Χάρτη της Σεβίλλης. Ωστόσο, έχει ανακοινωθεί στο κοινό από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ ότι ο Χάρτης της Σεβίλλης είναι νομικά άκυρος.

Οπως ισχυρίζεται η Ελλάδα, το γεγονός ότι το Καστελλόριζο δημιουργεί 40 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας περιοχής δεν συμβιβάζεται ούτε με το Διεθνές Δίκαιο ούτε με τις διεθνείς δικαστικές αποφάσεις. Στην πραγματικότητα, η ελληνική πλευρά γνωρίζει πολύ καλά ότι αυτές οι απαιτήσεις είναι μαξιμαλιστικές.

Η προσδοκία μας από την Ελλάδα είναι ότι θα αποσύρει τους μαξιμαλιστικούς ισχυρισμούς της, που είναι αντίθετοι με το Διεθνές Δίκαιο, θα θέσει τέρμα στις ασκήσεις και τις στρατιωτικές δραστηριότητες που αυξάνουν την ένταση στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και θα μπει σε ειλικρινή διάλογο μαζί μας, και συγκεκριμένα σε διερευνητικές συνομιλίες».

Δηλαδή, έχουμε πλέον μία πρωτοφανή αναθεωρητική διάσταση από τη μεριά της Αγκυρας, που είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη υποτροπή, με απρόβλεπτες επιπτώσεις για την ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση