Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Οπως είναι γνωστό, πριν από τέσσερις ημέρες συμφωνήθηκε στην MC/Στρατιωτική Επιτροπή η σύσταση και λειτουργία ειδικής 24ώρου γραμμής επικοινωνίας των ΓΕΕΘΑ με σκοπό την πρόληψη υποτροπής τοπικών καταστάσεων κρίσης σε αεροναυτικό επίπεδο.

Μετά την Αγκυρα ο Στόλντεμπεργκ, που συνοδεύεται από στρατιωτικούς επιτελείς, θα έρθει στην Αθήνα, όπου αύριο θα έχει επαφές με την πολιτική ηγεσία των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας (Δένδιας-Παναγιωτόπουλος), ενώ θα συναντηθεί και με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη.

Μια τέτοια παρεμφερής γραμμή αποκλιμάκωσης επικίνδυνων καταστάσεων υπήρξε και στο παρελθόν (στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας) μεταξύ των τότε Α/ΓΕΕΘΑ ναυάρχου Παναγιώτη Χηνοφώτη και στρατηγού Γιασάρ Μπουγιουκανίτ, χωρίς επιτυχή αποτελέσματα και την τουρκική αεροναυτική παραβατικότητα να συνεχίζεται ή να κλιμακώνεται με αμείωτη ένταση στον θαλάσσιο και εναέριο χώρο του Αιγαίου. Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια οι τουρκικές προκλήσεις σε Ελλάδα και Κύπρο έχουν κινηθεί και αυξηθεί κατά γεωμετρική πρόοδο.

Η θέση της Αθήνας χαρακτηρίζεται από υπολογίσιμο σκεπτικισμό αναφορικά με τις συγκεκριμένες «ιδέες» περί αποκλιμάκωσης, ενώ σε όλα τα μέτωπα όπου έχει εμπλακεί με στρατιωτικά μέσα η Αγκυρα -πλην κάποιων ρωσοτουρκικών «συγκλίσεων αποκλιμάκωσης» στο Ιντλίμπ της ΒΔ Συρίας- η Τουρκία κλιμακώνει την παρουσία και εμπλοκή της σε όλα τα μέτωπα, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις τον Νότιο Καύκασο (περιοχή του θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ) και την αυξημένη παρουσία της στις ακτές της Δυτικής Λιβύης, η οποία το τελευταίο χρονικό διάστημα (σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντος) έχει ενισχυθεί αρκετά στη Μισράτα και στην Αλ Χομς.

Οι επαφές ανάμεσα στους στρατιωτικούς αντιπροσώπους των δύο χωρών αναμένεται να συνεχιστούν στη Στρατιωτική Επιτροπή (Σ.Ε.). Στην προσεχή σύνοδο εκτιμάται ότι ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, θα συζητήσει ορισμένες σκέψεις-προτάσεις της Σ.Ε.

Ο Ερντογάν «καλύπτει» με συστοιχίες πυραύλων S-400 Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο

Ιδιαίτερη ανησυχία και προβληματισμούς έχει προκαλέσει στους Αμερικανούς, καθώς και σε άλλες χώρες της Μεσογείου-Καυκάσου και Μέσης Ανατολής, η συνεχής αναβάθμιση και δοκιμαστική ενεργοποίηση του ρωσικής προέλευσης εξελιγμένου αντιαεροπορικού/αντιπυραυλικού συστήματος S-400, που ήδη είναι εδώ και σχεδόν ένα χρόνο στη διάθεση της Τουρκίας και συγκεκριμένα στη βάση Μουρντέντ/πρώην Ακιντσί στην περιοχή της Αγκυρας.

Αμερικανικοί κύκλοι -μεταξύ άλλων-συνδυάζουν τις πρόσφατες επισκέψεις του ΥΠΕΞ Μάικ Πόμπεο σε Ελλάδα και Κύπρο και με ορισμένα τελευταία «προωθημένα βήματα» στην κατεύθυνση μόνιμης ενεργοποίησης του συστήματος, με πολύ σημαντικές επιπτώσεις για την ασφάλεια της Ελλάδας και της Κύπρου. Στο μεταξύ ο Ερντογάν πρόκειται προσεχώς να παραλάβει και τη δεύτερη συστοιχία που θα ενδυναμώσει πολύ την αεράμυνα και την αντιπυραυλική άμυνα της χώρας του, ειδικά τώρα που η συμμετοχή της Αγκυρας στο πρόγραμμα των F-35 είναι σε αναστολή, ενώ την ίδια στιγμή αναμένει τις τελικές προτάσεις του επικεφαλής της πολεμικής βιομηχανίας της Τουρκίας δρος Ισμαήλ Ντεμίρ, ως και αυτές των Γενικού Επιτελείου των αεροπορικών δυνάμεων αναφορικά με την αγορά νέου αεροσκάφους (γιατί για το αποκλειστικά εγχώριο αεροσκάφος θα απαιτηθούν τουλάχιστον 8-10 χρόνια).

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις έδρες των αποκλειστικά Αμερικανικών Διοικήσεων Ευρώπης και Κεντρικής (Μέση Ανατολή -Κεντρική Ασία), τις τελευταίες τρεις εβδομάδες έχουν λάβει χώρα σε Στουτγάρδη και αεροπορική βάση Μαγκντίλ/Ταλαχάσι στη Φλόριντα διαδοχικές συσκέψεις με ένα από τα κύρια θέματα να είναι η «ενεργοποίηση των S400 από την Τουρκία και οι προεκτάσεις της για την USAF», σε επίπεδο αρχηγών των USEUCOM και USCENTCOM, πτεράρχου Τοντ Ουόλτερς και στρατηγού Κεν ΜακΚένζι, όπου εκτενώς συζητήθηκαν οι πρόσφατες εξελίξεις, που αλλάζουν πολλά από τα ισχύοντα.

Στα τέλη Ιουλίου η Αγκυρα για κάποιες ώρες ενεργοποίησε το ραντάρ του συστήματος απέναντι σε αεροσκάφη F-16, προκαλώντας εύλογη ανησυχία… (συμπεριλαμβανομένων και των Ισραηλινών). Τώρα, βάσει πληροφοριών από ακολούθους Αμυνας τεσσάρων κρατών στην τουρκική πρωτεύουσα, καθώς και από τρεις γνωστές «δεξαμενές σκέψης» που έχουν παραρτήματα στην Αγκυρα και στην Κωνσταντινούπολη, οι Τούρκοι προετοιμάζουν δοκιμή των πυραύλων στο υψηλών προδιαγραφών πεδίο βολής της Σινώπης, στη Μαύρη Θάλασσα. Είναι πασιφανές ότι η ενεργοποίηση των πυραύλων θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στα δεδομένα πτήσεων από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο (και όχι μόνο).

Από την πλευρά τους οι Ισραηλινοί παρακολουθούν τις τουρκικές ενέργειες, ενώ δοκιμάζουν στα μέτωπα της Συρίας διάφορες επιλογές, αν και για τη ρωσική αεροπορική βάση Αλ Χμεΐμιμ οι Ισραηλινοί και οι Ρώσοι αποφεύγουν τις όποιες «προστριβές» από το 2017 βάσει συμφωνίας Νετανιάχου-Πούτιν.

Σύμφωνα με διάφορες πηγές -προερχόμενες αποκλειστικά από τις ΗΠΑ- οι Αμερικανοί προβληματίζονται πολύ από τη δοκιμαστική ενεργοποίηση του ραντάρ.

Οι Τούρκοι προσανατολίζονται στο να αναπτύξουν τις συστοιχίες των πυραυλικών συστημάτων (όταν θα έχουν διαθέσιμο το σύνολο του συστήματος) στις ευρύτερες περιφέρειες της Σμύρνης και της Μερσίνας/Ισκεντερούν, με στόχο να καλύψουν πλήρως τους χώρους του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση