Η ανάπλαση της πλατείας, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της πόλης απέναντι από το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης, άρχισε πριν από… 34 χρόνια (!) ενώ πριν από 15 χρόνια ο δήμος Θεσσαλονίκης είχε πληρώσει 400.000 ευρώ σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Στο μεταξύ, τα ηνία του δήμου ανέλαβε η διοίκηση Μπουτάρη. Ο δήμος δεν ήθελε να υπάρχει χώρος στάθμευσης κάτω από την πλατεία. Έτσι, πέταξε τις προτάσεις του διαγωνισμού και ζήτησε από την Εγνατία Οδό να επικαιροποιήσει τη μελέτη. Το ίδιο μοντέλο, δηλαδή την εκπόνηση μελετών από την Εγνατία Οδό, ακολούθησε και η διοίκηση του Κωνσταντίνου Ζέρβα. Αλλά στο τέλος του 2023, λίγο πριν αναλάβει ο Στέλιος Αγγελούδης, η Εγνατία έλυσε τη συνεργασία χωρίς να παραδώσει κάποιο έργο.

Πρόσφατα, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μετέβη στο δημαρχιακό μέγαρο Θεσσαλονίκης, όπου είχε συνάντηση με τον δήμαρχο Στέλιο Αγγελούδη και υπηρεσιακούς παράγοντες. Όπως είπε, κατά την προηγούμενη επίσκεψή της τον Φεβρουάριο, δήμος και υπουργείο προχώρησαν στη σύσταση ομάδας εργασίας για την πλατεία και τα πορίσματα στα οποία κατέληξε είναι εφικτά και δίνουν τη δυνατότητα στον δήμο Θεσσαλονίκης να προχωρήσει στις αναγκαίες μελέτες, ξεκινώντας από την προμελέτη. «Σε όλα τα στάδια το υπουργείο Πολιτισμού, η  Εφορεία Πόλης Θεσσαλονίκης και η υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων είναι στη διάθεση των υπηρεσιών του δήμου και στους μελετητές που θα επιλέξουν για να προχωρήσουμε στο θέμα της πλατείας, επιτέλους, μετά από πολλές, πολλές δεκαετίες», τόνισε. Απαντώντας σε ερώτηση για το πως θα είναι ο χώρος, η κ. Μενδώνη, επισήμανε ότι υπάρχει η δυνατότητα να συνδυαστεί ένα είδος πλατείας, που δεν θα είναι ίδια με αυτή που υπήρχε, με έναν αρχαιολογικό χώρο επισκέψιμο. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, οι μελέτες θα αρχίσουν από το… μηδέν και με χρηματοδότηση 500.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ. Στόχος είναι να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο 2024, ώστε να ακολουθήσει η προκήρυξη του διαγωνισμού για την κατασκευή του. Δεν προβλέπεται η διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, ούτε η λειτουργία πάρκινγκ κάτω από τις αρχαιότητες.

Υπενθυμίζεται ότι η μελέτη, με την οποία το 1990 άρχισαν οι εργασίες, προέβλεπε την κατασκευή υπόγειου παρκινγκ χωρητικότητας 150 αυτοκινήτων και την ανάπλαση της πλατείας. Ο χώρος που βρίσκεται η πλατεία είναι με μεγάλη κλίση, με αποτέλεσμα στο επίπεδο της οδού Αγίου Δημητρίου να ήταν η πλατεία και στο επίπεδο της οδού Ολύμπου η είσοδος και η έξοδος του παρκινγκ. Όμως, η ανακάλυψη των αρχαίων τίναξε όλον τον σχεδιασμό στον αέρα. Η πλατεία ξηλώθηκε κι ‘αναδείχθηκαν’ (;) τα αρχαία, τα οποία σύμφωνα με τους ειδικούς δεν ήταν μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας και απλώς έδωσαν περισσότερες πληροφορίες στη μελέτη των 2.300 ετών ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Ο καιρός περνούσε και κανένας αρμόδιος δεν έδειχνε να συγκινείται από την τραγική εικόνα μίας ‘πλατείας’ που ήταν κλειστή για τους κατοίκους αλλά και δεν λειτουργούσε ως αρχαιολογικός χώρος.

Μετά από 14 ολόκληρα χρόνια, δηλαδή το 2004, η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων προχώρησε στη προστασία (περίφραξη) του αρχαιολογικού χώρου και την κατασκευή των πεζοδρομίων για την άνετη και ασφαλή κυκλοφορία πεζών και οχημάτων στην περιοχή. Ένα χρόνο αργότερα, το υπουργείο Πολιτισμού ενέκρινε, τις προδιαγραφές μελέτης για τη στέγαση των αρχαιοτήτων, την κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης και τη διαμόρφωση της πλατείας Διοικητηρίου, μετά από κατά πλειοψηφία σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Υποτίθεται ότι το ΥΠΠΟ θα αναλάμβανε τη χρηματοδότηση τόσο της αρχιτεκτονικής μελέτης, όσο και της κατασκευής του έργου.

Καθώς ο χρόνος περνούσε και τίποτα δεν γινόταν, ο Δήμος Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει να χρηματοδοτήσει την αρχιτεκτονική μελέτη, ξοδεύοντας 400.000 ευρώ. Ο διαγωνισμός ξεκίνησε το 2007, ολοκληρώθηκε το 2009 και ένα χρόνο αργότερα παρουσιάστηκαν οι τρεις επικρατέστερες προτάσεις. Το Α’ βραβείο απέσπασε η δουλειά των «Schema 4 & Γραφείο Μελετών ΟΕ- Βλαχος Ι.- Concept Συμβουλοι Μηχ/κοι ΕΠΕ- Σαρροπουλος Κ.- Αναγνωστοπουλος Στ.- D.K.N.D. Engineers OE». Όμως, περίπου 100 επιστήμονες της Θεσσαλονίκης αντέδρασαν ζητώντας να κατασκευαστεί η πλατεία σύμφωνα με το Β’ βραβείο που απέσπασαν τα μέλη της ομάδας «Χωροδυναμική / Περιβάλλον / Ανάπτυξη Έφη Καραθανάση & Συνεργάτες Ε.Ε.- Χ. Μαραβέας & Συνεργάτες Ε.Ε.- Ακτερ Η/Μ ΕΠΕ – Παπαχρήστου Β. Νικόλαος – Περγαντής Χ. Φώτιος» και όπως εκτιμούν είναι πιο κοντά στον αρχικό σχεδιασμό της πλατείας. Όπως είχε γίνει τότε γνωστό, η εφαρμογή της πρώτης μελέτης θα κόστιζε περίπου έντεκα εκατομμύρια ευρώ.

Ιστορικά…

Η πλατεία Διοικητηρίου βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και είναι μια από τις έντεκα πλατείες που σχεδιάστηκαν μετά το 1917 με συγκεκριμένο οργανωτικό ρόλο στο δίκτυο των πολεοδομικών χαράξεων της πόλης. Βρίσκεται μπροστά στο εκλεκτικιστικό κτίριο του Διοικητηρίου και συνιστά εστιακό σημείο από το οποίο ξεκινούν ακτινωτά δέκα δρόμοι. Η διαμόρφωση της με την μορφή που είχε ως την έναρξη του ανασκαφικού έργου ανάγεται στην δεύτερη μεσοπολεμική δεκαετία. Απετέλεσε την μοναδική αρχιτεκτονημένη πλατεία της Θεσσαλονίκης σε επίπεδο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και με την μνημειακή μορφή της εισήγαγε στην πόλη την ιταλική εκδοχή του Art Deco.

Ειδήσεις σήμερα

Τροχαίο στη Βούλα: Μηχανή παρέσυρε και σκότωσε πεζό στη λεωφόρο Καραμανλή

Δέσποινα Βανδή: Το βασίλειό της είναι η κουζίνα της – Μοντέρνα και πολυτελής

Νίκος Μιχαλολιάκος: Ο εισαγγελέας Εφετών Λαμίας θα ασκήσει έφεση στο βούλευμα αποφυλάκισης του

Ηλεκτρικά αυτοκίνητα στα πλοία: Πώς θα μεταφέρονται