Παράλληλα η καθημερινότητα των ΕΠΑΛ αλλάζει από τον Σεπτέμβριο του 2025, με τα προγράμματα σπουδών που εφαρμόζονταν μέχρι πρότινος στα Πρότυπα ΕΠΑΛ να εφαρμόζονται από τον επόμενο Σεπτέμβριο σε όλες τις επαγγελματικές σχολικές μονάδες.

«Δεν είναι “αποπαίδι” της εκπαίδευσης, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση. Είναι μια συνειδητή επιλογή, μπορεί να είναι η πρώτη επιλογή, πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή για πολλά νέα παιδιά. Και δικό μας χρέος είναι να γνωρίζετε ότι εφόσον επιλέξετε αυτό το δρόμο θα έχετε την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση θεωρητική και πρακτική» ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο πρότυπο ΕΠΑΛ, συνομιλώντας με μαθητές και λύνοντας απορίες σχετικά με το σχεδιασμό της κυβέρνησης.

«Εδώ από το Επαγγελματικό Λύκειο του Περάματος στέλνουμε ένα μήνυμα προσήλωσης στην κεντρική μας δέσμευση για την ενίσχυση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Πολύ σύντομα θα έχουμε ψηφίσει ένα καινούργιο νομοσχέδιο, το οποίο θα αποδεικνύει και στην πράξη την έμφαση που δίνουμε στην τεχνική εκπαίδευση με την ουσιαστική αναβάθμιση των επαγγελματικών λυκείων, των δημόσιων ΙΕΚ τα οποία μετονομάζονται και ενισχύονται με θεματικούς άξονες, με καινούργιους οδηγούς κατάρτισης, κυρίως με άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας», συνέχισε.

«Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν περίπου 60 δομές campus στη χώρα μας, θεματικά στοχευμένες, μέσα από τη συνύπαρξη των επαγγελματικών λυκείων, των σημερινών ΙΕΚ που μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης και των εργαστηρίων, με στόχο να μπορέσουμε πραγματικά και μέσα από 130 νέους οδηγούς κατάρτισης και μέσα από την επένδυση σε νέους εξοπλισμούς μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης να προβούμε σε μια πολύ ουσιαστική μεταρρύθμιση και αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη χώρα μας», σημείωσε ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης.

Στόχος η ενίσχυση της ζήτησης για καλούς τεχνίτες

Με ένα rebranding στα ΙΕΚ, τα οποία μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ), ισχυρή χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 120 εκατ. ευρώ και μία σειρά από νέους φορείς που θα λειτουργήσουν με στόχο τη διασύνδεση των δομών και την αποτύπωση των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας, το υπουργείο Παιδείας φιλοδοξεί να ενισχύσει τη ζήτηση που ήδη υπάρχει για καλούς τεχνίτες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομιλώντας με μαθητές ανέφερε ότι τα στοιχεία δείχνουν πολύ μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας σε αποφοίτους ΑΕΙ απ’ ό,τι σε αποφοίτους των ΙΕΚ.

Η πρώτη παρέμβαση για το υπουργείο Παιδείας είναι η δημιουργία Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΕΕΚ). Η αρχή θα γίνει με 60 δομές, στις οποίες θα συνυπάρχουν τα Εργαστήρια Σχολικής Κατάρτισης (Επίπεδο 3 στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων), τα ΕΠΑΛ (Επίπεδο 4) και τα ΙΕΚ (Επίπεδο 5), στις οποίες θα παρέχεται και στο Μεταλυκειακό έτος, δηλαδή η τάξη Μαθητείας. Αυτή η σύμπραξη στόχο έχει τη αποτύπωση των αναγκών της τοπικής κοινωνίας. Για παράδειγμα στην περίπτωση του Π. ΕΠΑΛ Περάματος η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη αποτελεί μία ξεκάθαρη κατεύθυνση των ειδικοτήτων που θα αναπτυχθούν στο εν λόγω campus, στο οποίο θα ιδρυθεί και ΙΕΚ τους επόμενους μήνες.

Τα campuses θα βρίσκονται σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους της περιοχής, με κοινωφελή ιδρύματα αλλά και ΑΕΙ και στόχος είναι η εξωστρέφειά τους με συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα.

Σε ρόλο «μάνατζερ» της δομής θα δημιουργηθεί μία νέα θέση, αυτή του Οργανωτικού Συντονιστή του κάθε ΚΕΕΚ με τετραετή θητεία, ο οποίος θα εποπτεύει τις εκπαιδευτικές μονάδες και θα εφαρμόσει τριετές στρατηγικό σχέδιο για την επίτευξη στόχων.

Μία ακόμα νέα δομή θα είναι τα Θεματικά Ερευνητικά ΙΕΚ, τα οποία σε συνεργασία με ΑΕΙ, ερευνητικούς φορείς και επιχειρήσεις θα εργάζονται στην έρευνα για τις τοπικές ανάγκες της οικονομίας.

Το μεγάλο στοίχημα, πρωτοβουλίες και δράσεις

Οι μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών στην Επαγγελματική Εκπαίδευση έχουν ήδη αποδώσει με το ενδιαφέρον των ιδιωτικών φορέων να έχει αυξηθεί κατακόρυφα για την πρακτική άσκηση σπουδαστών ΙΕΚ.

Ειδικότερα, μόνο για το έτος 2023-2024 οι θέσεις Μαθητείας αυξήθηκαν κατά 45% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, στις 9.550, εκ των οποίων πάνω από 6.200 να προέρχονται από ιδιωτικούς φορείς.

Στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να ενισχύσει αυτή τη δυναμική με νέες υπηρεσίες, όπως τα Γραφεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (ΓΕΑΣ), τα οποία σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς θα αντλούν δεδομένα και θα αποτυπώνουν τις ανάγκες σε εργατικό προσωπικό. Η ψηφιοποίηση αυτής της προσπάθειας θεωρείται δεδομένη για τον κ. Πιερρακάκη, ο οποίος εξήγγειλε τη δημιουργία μιας ψηφιακής πύλης ενημέρωσης, η οποία θα καταγράφει τις ειδικότητες που προσφέρει η κάθε δομή αλλά και τον κατάλογο των επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο και τις θέσεις που ζητούνται, ενώ θα ενημερώνει με στατιστικά στοιχεία για την επαγγελματική εξέλιξη και αποκατάσταση των αποφοίτων.

Ως case study, ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στην περίπτωση του ΚΕΕΚ Περάματος, όπου το ΓΕΑΣ θα ενημερώνεται εβδομαδιαίως για διάφορα προγράμματα για ανέργους και επιδοτούμενα σεμινάρια, ενώ παράλληλα θα λειτουργεί και γραφείο Ψυχολόγου/Κοινωνικού Λειτουργού ώστε να εξυπηρετεί τους μαθητές και σπουδαστές της δομής.

Οι πρωτοβουλίες και δράσεις θα στηρίζονται από δύο καίρια συμβούλια, το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (σε εθνικό επίπεδο) και το Συμβούλιο Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας σε περιφερειακό επίπεδο, τα οποία θα προχωρούν σε προτάσεις για τη δημιουργία νέων τομέων και ειδικοτήτων ανάλογα με τις ανάγκες.

Το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να «λύσει» και το ξεχασμένο θέμα του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού, προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες συμβουλευτικής σε μαθητές και σπουδαστές για τις επόμενες βαθμίδες εκπαίδευσης. Στα ΙΕΚ θα συγκροτηθούν δύο τομείς, αυτός της Επαγγελματικής Κατάρτισης κι αυτός της Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Συμβουλευτικής, που θα παρέχουν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και αναβάθμισης αλλά και υπηρεσίες συμβουλευτικής για θέματα επαγγελματικής σταδιοδρομίας.

ΕΠΑΛ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ: ΕΙΚΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ

Αυτή τη στιγμή λειτουργούν μόλις 6 Πρότυπα ΕΠΑΛ με 350 σπουδαστές, στα οποία εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια σύγχρονα προγράμματα σπουδών. Τα προγράμματα αυτά από τον Σεπτέμβριο του 2025 θα εφαρμοστούν σε όλα τα ΕΠΑΛ, και τα Πρότυπα θα συνεχίσουν το έργο τους εφαρμόζοντας πρώτα νέες καινοτομίες στην εκπαίδευση.

Ο διευθυντής του Προτύπου ΕΠΑΛ Περάματος Μάριος Μουρατίδης περιγράφει στον «Ε.Τ.» τη φιλοσοφία των σχολείων.

«Τα πρότυπα ΕΠΑΛ λειτουργούν τα τελευταία δύο χρόνια και έχουν αναπτύξει μία σειρά καινοτομιών που πλέον θα εφαρμόζονται και στα υπόλοιπα ΕΠΑΛ. Ο θεσμός των τομεαρχών που ελέγχουν τα θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα, οι επιτροπές συντονισμού των Πρότυπων ΕΠΑΛ, οι οποίες παίρνουν σημαντικές αποφάσεις για τον στρατηγικό σχεδιασμό του σχολείου είναι μερικά από αυτά», αναφέρει.

«Βασικό κομμάτι του σχεδιασμού των Πρότυπων ΕΠΑΛ είναι η διασύνδεση με την αγορά εργασίας. Εμείς λειτουργούμε ήδη πιλοτικά μια πλατφόρμα ώστε να διασυνδέονται οι απόφοιτοί μας με τις επιχειρήσεις της περιοχής. Στην Α’  τάξη Λυκείου έχουμε μαθήματα προσανατολιστικού χαρακτήρα που στόχο έχουν να δώσουν κάποιες πρώτες πληροφορίες για τους τομείς και τις ειδικότητες ώστε να έχουν μια καθαρή εικόνα οι μαθητές για τις επόμενες επιλογές τους. Ενισχύουμε τη διδασκαλία με εργασίες, projects, εικονικές επιχειρήσεις, οποιαδήποτε πρωτοβουλία μπορεί να προσφέρει στην αγορά εργασίας και προσεγγίσει τον ιδιωτικό τομέα», καταλήγει.