- Εγγύηση: Μόλις βρεθεί το σπίτι και καρποφορήσει η διαπραγμάτευση με τον ιδιοκτήτη, εκτός από το ύψος του μηνιαίου ενοικίου, η συμφωνία αφορά και όλα τα υπόλοιπα έξοδα.
Πρώτο είναι συνήθως η εγγύηση. Ενα ποσό που καταβάλλει ο ενοικιαστής εφάπαξ, πριν μετακομίσει. Το ποσό δεν είναι σταθερό, αλλά συνήθως είναι ένα ή δύο ενοίκια. Η εγγύηση δεν χάνεται, καθώς, αν στο τέλος του μισθώματος δεν υπάρχουν σοβαρές φθορές ή απλήρωτα ενοίκια ή λογαριασμοί, τότε επιστρέφεται στον ενοικιαστή. Σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, στην πράξη συνήθως δεν επιστρέφεται, αλλά μένει στα χέρια του ιδιοκτήτη ως η πληρωμή των τελευταίων μηνών, αντί να καταβάλει τα χρήματα ο ενοικιαστής.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων συμβουλεύει τους ενοικιαστές να μη δίνουν ποτέ μισθώματα ή προκαταβολές αν δεν βεβαιωθούν ότι αυτός που τους τα ζητά είναι πράγματι ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ή εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπός του.
Σχετικά με την εγγύηση, ο νόμος λέει ότι η ενοικίαση πρώτης κατοικίας ισχύει τουλάχιστον για 3 χρόνια, οπότε η μονομερής αποχώρηση του ενοικιαστή πριν από τη λήξη του μισθώματος και χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη δεν δικαιολογεί την επιστροφή της εγγύησης. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να ζητηθεί από τον ενοικιαστή να καταβάλει και τα εναπομένοντα ενοίκια μέχρι τη λήξη της συμφωνημένης μίσθωσης.
Από την άλλη πλευρά, ο ενοικιαστής μπορεί να ζητήσει την επιστροφή της εγγύησης, επικαλούμενος σημαντικούς λόγους, όπως αν υπάρχει αθέτηση του συμβολαίου από τον ιδιοκτήτη. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης αρνείται να επιστρέψει την εγγύηση, ακόμα και αν δεν υπάρχουν λόγοι να το κάνει, τότε το θέμα παίρνει τη νομική οδό.
- Μεσίτης: Σημαντικό έξοδο, που δεν το έχουν όλοι, είναι η μεσιτική αμοιβή. Οταν μεσολαβεί μεσίτης, λαμβάνει ένα ποσό, το οποίο στη σημερινή αγορά είναι συνήθως ένα ενοίκιο.
- Μετακόμιση: Ακόμη ένα έξοδο που μπορεί να μην αφορά το σύνολο των ενοικιαστών, αλλά είναι εφάπαξ στην αρχή της ενοικίασης, είναι τα έξοδα μετακόμισης. Εχουν μεγάλη διακύμανση, ανάλογα με την απόσταση μεταφοράς και άλλους παράγοντες, όπως τον όροφο, το αν υπάρχουν μεγάλες οικοσκευές κ.λπ., αλλά μία τριμελής οικογένεια μετακόμισε φέτος, εντός Αττικής, με κόστος 320 ευρώ.
- Κοινόχρηστα και φθορές: Στα υπόλοιπα έξοδα των ενοικιαστών είναι κάποιες από τις φθορές/ζημιές που έχει μια κατοικία και τα κοινόχρηστα. Τα κοινόχρηστα είναι οι κοινές δαπάνες που αφορούν τη συντήρηση, την καθαριότητα και τις επισκευές του κτιρίου και βγαίνουν συνήθως κάθε μήνα και τα εισπράττει ο διαχειριστής της πολυκατοικίας.
Το θέμα των φθορών είναι ενδιαφέρον, γιατί διαφοροποιούνται από τη συντήρηση και άλλα έξοδα που βαρύνουν τους ιδιοκτήτες. Οι πιο συχνές φθορές που πληρώνουν οι ενοικιαστές είναι το γδαρμένο ή χτυπημένο δάπεδο, οι σπασμένοι καθρέφτες, τα είδη υγιεινής και τα παράθυρα, τα σπασμένα πλακάκια, φθορές στις πόρτες, λεκέδες στους τοίχους ή τρύπες που έχουν προκαλέσει, η μούχλα και η συντήρηση για εξαρτήματα σύνδεσης οικοσκευών που έχουν εγκαταστήσει. Σε κάθε περίπτωση, οι μεσίτες το θεωρούν ως ζημιά που έγινε από αμέλεια ή απροσεξία του ενοικιαστή και θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Για κάποια από αυτά, αν υπάρχουν στο τέλος της μίσθωσης, τότε μπορεί το κόστος επισκευής να καλυφθεί από την εγγύηση.
Πυροσβεστική: 35 κλήσεις λόγω έντονων βροχοπτώσεων, σε Αγρίνιο και Πρέβεζα
Τα «βάρη» των ιδιοκτητών
Ο ιδιοκτήτης, πέρα από τη φορολογία για τα έσοδα από τα μισθώματα, το ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας) και τον ΕΝΦΙΑ, αναλαμβάνει το κόστος αποκατάστασης ζημιών που προκαλούνται από φυσική φθορά του σπιτιού, όπως βλάβες στα ηλεκτρονικά και τα υδραυλικά, το περιοδικό βάψιμο κ.λπ. Επίσης, αναλαμβάνει το κόστος για όλες τις έκτακτες επισκευές που αφορούν την πολυκατοικία (π.χ. ασανσέρ, λέβητας κ.λπ.).
Παραδείγματα εξόδων που βαρύνουν τον ιδιοκτήτη είναι οι φθορές που προκύπτουν από το πέρασμα του χρόνου και τη φυσιολογική χρήση. Παράδειγμα οι «σκασμένοι» τοίχοι που χρειάζονται βάψιμο, τα παλιά πλακάκια μπάνιου που έχει έρθει η ώρα για αλλαγή, οι ρωγμές στους τοίχους κ.λπ.
Τι να πράξετε για θερμοσίφωνα και βάψιμο
Συχνό φαινόμενο αποτελεί η ύπαρξη διαφωνιών ανάμεσα σε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές για το ποια έξοδα πρέπει να καλύψει η κάθε πλευρά. Οι μεσίτες συστήνουν: όλα τα μεγάλα έξοδα, όπως βάψιμο, αλλαγή θερμοσίφωνα κ.λπ., να υπάρχουν ως ειδικές προβλέψεις στα συμφωνητικά που υπογράφονται κατά την ενοικίαση, για να μην υπάρχουν «γκρίζες ζώνες». Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν, ο κανόνας είναι όπως τον περιγράψαμε παραπάνω. Οι πάγιες δαπάνες συντήρησης αφορούν τον ιδιοκτήτη, οι έκτακτες φθορές και ζημιές τον ενοικιαστή. Θα δούμε αναλυτικότερα τις περιπτώσεις του θερμοσίφωνα και του βαψίματος, καθώς αποτελούν τις συχνότερες διαφωνίες.
- Θερμοσίφωνας: Για να γίνει κατανοητός ο επιμερισμός των εξόδων, θα δούμε το παράδειγμα του θερμοσίφωνα, που είναι και το πιο συχνό θέμα που προκύπτει, σύμφωνα με τους μεσίτες. Κανονικά, η αλλαγή θερμοσίφωνα είναι θέμα του ιδιοκτήτη. Ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση να διατηρεί το μίσθιο κατάλληλο για τη συμφωνημένη χρήση. Σύμφωνα με τον νόμο, ο εκμισθωτής οφείλει να επανορθώνει και να επισκευάζει όλες τις φθορές του μισθίου που ανάγονται στη συμφωνημένη χρήση. Αυτό σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης φέρει όλα τα βάρη, εκτός από την περίπτωση που έχει προκληθεί ζημιά εκτός της συμφωνημένης/συνήθους χρήσης. Τέτοιες δαπάνες καλούνται αναγκαίες και είναι ενδεικτικώς οι δαπάνες για αποκατάσταση σωλήνων ύδατος, αποχέτευσης, θυρών, στέγης, ηλεκτρικής εγκατάστασης κ.λπ.
- Βάψιμο σπιτιού: Ενα άλλο θέμα που προκύπτει συχνά ανάμεσα σε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές είναι το βάψιμο των τοίχων. Αν το ακίνητο παραδόθηκε προς ενοικίαση φρεσκοβαμμένο, είναι πιθανό στο συμβόλαιο να αναγράφεται η παράδοσή του στην ίδια κατάσταση. Ωστόσο, αν δεν υπάρχει κάτι σχετικά με το βάψιμο του ακινήτου στο μισθωτήριο, ο ενοικιαστής δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει. Είναι από τους πιο συνηθισμένους όρους που μπαίνουν στα συμφωνητικά ενοικίασης.