Με το σχέδιο νόμου του υπ. Δικαιοσύνης καθορίζεται πλέον η νέα αρχιτεκτονική δομή της Δικαιοσύνης, η οποία βασίζεται σε τρεις τομές. Εκείνη που έχει συγκεντρώσει τις περισσότερες διαφωνίες αφορά στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, δηλαδή των ειρηνοδικών και πρωτοδικών, η δεύτερη αφορά στην ορθολογική αναδιάρθρωση και κατανομή των δικαστηρίων, ενώ η τρίτη αφορά στον διαχωρισμό των δικαιοδοτικών, δικαστικών και υπηρεσιακών καθηκόντων των προϊσταμένων των δικαστηρίων από τα διαχειριστικά θέματα, όπως οι προμήθειες, επισκευές, συντηρήσεις των δικαστηρίων.

Εκδοση αποφάσεων

Με στόχο την ταχύτερη έκδοση αποφάσεων και τη μείωση του χρόνου από τις 1.400 στις 500 ημέρες, το υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, ώστε να επιτευχθεί η ορθολογικότερη κατανομή της δικαστικής ύλης στο σύνολο των δικαστών, ειρηνοδικών και πρωτοδικών.

Σημειώνεται ότι οι 962 ειρηνοδίκες θα μπορούν πλέον να εκδικάζουν υποθέσεις με οικονομικό αντικείμενο έως 250.000 ευρώ, από έως 25.000 που είναι το όριο σήμερα, και θα προστεθούν στους υφιστάμενους πρωτοδίκες, ώστε από κοινού να πέσουν στη «μάχη» της επιτάχυνσης απονομής Δικαιοσύνης. Πρέπει να σημειωθεί ότι από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο, οι ειρηνοδίκες, αν και αποτελούν σχεδόν το ήμισυ των δικαστών του πρώτου βαθμού, συγκεκριμένα το 44%, ασχολούνται μέχρι σήμερα με το 1/3 της πρωτοβάθμιας δικαστικής ύλης, καθιστώντας αναγκαίο τον εξορθολογισμό.

Για υπερβολικό και ανισομερή αριθμό δικαστηρίων σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, βάσει του πληθυσμού και του αριθμού των εισερχόμενων υποθέσεων, κάνει λόγο το υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς η χώρα διαθέτει 154 Ειρηνοδικεία, 63 Πρωτοδικεία και 19 Εφετεία. Με κριτήριο την ευχερή πρόσβαση των πολιτών στη Δικαιοσύνη, αλλά και τον νησιωτικό χαρακτήρα της χώρας, κρίθηκαν αναγκαίες οι αλλαγές στον χάρτη των δικαστηρίων.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο δικαστικός χάρτης θα τεθεί σε λειτουργία με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους και θα έχει εφαρμοστεί πλήρως έως το τέλος του 2025. Εξαίρεση φαίνεται πως θα αποτελέσει η Αττική, καθώς, εξαιτίας της έλλειψης κτιριακών εγκαταστάσεων, τα 3 νέα περιφερειακά Πρωτοδικεία θα λειτουργήσουν από το 2026, ενώ το ίδιο θα συμβεί και για 2 περιφερειακά Πρωτοδικεία του Πειραιά.

Διαχωρισμός

Ειδικότερα, αναμένεται να προχωρήσει άμεσα σε εφαρμογή ο διαχωρισμός του Πρωτοδικείου Αθηνών (υπό ενιαία διοίκηση) σε ποινικό, που θα στεγαστεί στην Ευελπίδων, και πολιτικό, με έδρα στη Λουκάρεως, στο κτίριο όπου στεγάζονται το Ειρηνοδικείο Αθηνών και τμήμα του Πρωτοδικείου. Επίσης, μετά την κατάργηση όλων των Ειρηνοδικείων στην Αθήνα, θα δημιουργηθούν 3 περιφερειακά Πρωτοδικεία από το 2025, ενώ μέχρι τότε θα λειτουργούν με αρμοδιότητα ύλης Ειρηνοδικείου.

Το ίδιο θα συμβεί και στον Πειραιά, όπου θα λειτουργήσουν από το τέλος του 2025 2 περιφερειακά Πρωτοδικεία, ενώ το μεγάλο στοίχημα αφορά στο παραλιακό μέτωπο της χώρας (Φάληρο, Αλιμος, Γλυφάδα, Βούλα, Καλλιθέα κ.λπ.), αφού πάνω από 1,5 εκατομμύριο πολίτες θα δικάζουν πλέον τις υποθέσεις τους στον Πειραιά, οι υπηρεσίες του οποίου θα στεγαστούν σε νέο κτίριο.

ΑΝΑΒΡΑΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

«Μάχες» για τη διατήρηση του Πρωτοδικείου

Οι σαρωτικές αλλαγές δεν περιλαμβάνουν μόνο την Αττική, αλλά και όλη τη χώρα, σε κάποιες περιοχές της οποίας επικρατεί αναβρασμός για την κατάργηση Πρωτοδικείων. Οι μεγάλες μάχες δίνονται σε Βοιωτία και Αιτωλοακαρνανία σχετικά με το πού θα βρίσκεται το κεντρικό Πρωτοδικείο.

«Πολεμικό κλίμα» επικρατεί στη Θήβα, αφού υπάρχουν αντιδράσεις στο ενδεχόμενο μεταφοράς του Πρωτοδικείου στη Λιβαδειά, ενώ αντιδράσεις καταγράφονται και στο Μεσολόγγι, που βρίσκεται σε «κόντρα» με το Αγρίνιο.

Πάντως, πληροφορίες αναφέρουν πως τον τελικό λόγο θα έχει ο πρωθυπουργός για το συγκεκριμένο ζήτημα. Τέλος, περισσότερα από 10 Ειρηνοδικεία διαμαρτύρονται και έχουν μπει στη «μάχη» προκειμένου να μην καταργηθούν και να παραμείνουν ως περιφερειακά Πρωτοδικεία, ενώ δεν προβλέπεται να κλείσει κανένα δικαστήριο σε νησιά και παραμεθόριες περιοχές.