Το Eleftherostypos.gr επισκέφθηκε την περιοχή μαζί με μια ομάδα Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων και είχε την ευκαιρία να δει από κοντά τις Μονάδες Παραγωγής των Μυδιών Πιερίας. Παρακολουθήσαμε ζωντανά τη διαδικασία ωρίμανσής τους στη θάλασσα και ενημερωθήκαμε από τους μυδοκαλλιεργητές για τη διαδικασία παραγωγής τους.

Τα μύδια Πιερίας καλύπτουν περίπου το 60% της συνολικής παραγωγής μυδιών πανελληνίως και προέρχεται από τα μύδια στο Μακρύγιαλο ενώ ένα ποσοστό του 90% της παραγωγής εξάγεται σε χώρες της Ευρώπης, κυρίως σε Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία.

Τα Μύδια Πιερίας προέρχονται από πρακτικές βιολογικής καλλιέργειας, χρησιμοποιώντας μηδενική πρόσθετη τροφή. Φιλτράρουν το νερό της θάλασσας, απορροφώντας όλα τα απαραίτητα συστατικά για την αναπαραγωγή και την ωρίμανσή τους. Τα συγκεκριμένα μύδια καθίστανται  μία σημαντική πηγή αντιοξειδωτικών, βιταμινών και καλής ποιότητας πρωτεϊνών, με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος, θερμίδες και χοληστερίνη, ενώ είναι πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα.

Στο Μακρύγιαλο, έξω από την Κατερίνη βρίσκεται η μεγαλύτερη μυδοπαραγωγός περιοχή της Ελλάδας, η μοναδική Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ). Σύμφωνα με τους καλλιεργητές, η ποιότητα του μυδιού είναι εξαιρετική γιατί οι μονάδες βρίσκονται κοντά σε εκβολές ποταμών και μεταφέρονται πολύτιμα θρεπτικά συστατικά για τα μύδια, ενώ η θερμοκρασία των νερών αν και έχει αυξηθεί λόγω κλιματικής αλλαγής – και αποτελεί πολύ μεγάλο κίνδυνο για την εκτροφή των μυδιών – βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με άλλες περιοχές.

Οι καλλιεργητές ξεκινούν με τα ειδικά διαμορφωμένα πλοιάρια από το λιμανάκι του Κίτρους για να προσεγγίσουν τις καλλιέργειες, που ξεχωρίζουν από τα χιλιάδες μεγάλα μπλε «βαρέλια – σημαδούρες», που οριοθετούν τις αδειοδοτημένες περιοχές.

Ο Τάσος Δραγάνης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Μυδοκαλλιεργητών του Μακρύγιαλου Πιερίας, βρίσκεται πάνω στο σκάφος μαζί με τον συνάδελφό του Σάββα Ρούσσο για να δείξουν στην δημοσιογραφική αποστολή την διαδικασία για την καλλιέργεια μυδιού. Όπως θα δείτε και εσείς στις φωτογραφίες οι σημαδούρες είναι απλωμένες σε σειρές και ενωμένες με χοντρά σχοινιά σε μία περιοχή περίπου 1.700 στρεμμάτων.

Τα μύδια είναι δεμένα σε αρμαθιές πάνω στα σχοινιά ανά μερικά εκατοστά, μήκους τριών μέτρων. Οι αρμαθιές βρίσκονται περίπου δύο με τρία μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ενώ κάθε αρμαθιά ζυγίζει περίπου 30 με 35 κιλά, ανάλογα με το μέγεθος των μυδιών.

Περιγράφοντας τον κύκλο της εκτροφής και καλλιέργειας των μυδιών, ο κ. Ρούσσος που είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του συνεταιρισμού μυδιών Πιερίας,  αναφέρει ότι γύρω στον Φεβρουάριο και πριν την συλλογή, τα μύδια εκχύνουν γενετικό υλικό το οποίο κολλάει στους γονοσυλέκτες μέσα στη θάλασσα. Από εκεί και πέρα η διάρκεια ζωής για να φθάσουν σε μέγεθος προς πώληση είναι περίπου 12 με 14 μήνες με την συλλογή να γίνεται συνήθως από τον μήνα Απρίλιο και μετά.

Ο κ. Ρούσσος ανέφερε ακόμα πως «το χειμώνα δεν έχουμε τόσες πολλές εργασίες. Περιμένουμε τα μύδια να μεγαλώσουν. Από τον Μάρτιο και μετά οι ξεκινούν πιο εντατικά οι εργασίες». Όπως ανέφερε στο Eleftherostypos.gr «έχουμε ένα θαλάσσιο πάρκο που είναι νόμιμο και το μεγαλύτερο. Στο νομό Ημαθίας υπάρχουν 22-24 και άλλα 20 στον νομό Θεσσαλονίκης».

Σε ερώτηση μας για την τιμή του κιλού στα μύδια μας ανέφερε πως μέχρι πριν δύο χρόνια η τιμή ήταν πολύ χαμηλή 0,40 λεπτά το κιλό. Τώρα που βελτιώθηκαν οι συνθήκες παραγωγής κοστίζουν 0,80 λεπτά με 1 ευρώ.

Το οξύμωρο με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές

Όπως προαναφέραμε τα μύδια Πιερίας καλύπτουν σε ποσοστό 60% την εγχώρια παραγωγή. Με άλλα λόγια, τα 6 από τα 10 μύδια τα οποία καταναλώνουμε στην χώρα μας προέρχονται από την Πιερία ενώ το 90% από την παραγωγή πάει για εξαγωγή. Ωστόσο, με τα μύδια Πιερίας, συμβαίνει το εξής οξύμωρο: Οι Ιταλοί αγοράζουν προς 1 ευρώ το κιλό τα μύδια και μετά τα συσκευάζουν και τα πουλούν και πάλι πίσω σε περιοχές της Ελλάδας  προς 3 με 4 ευρώ κιλό!

Σύμφωνα με τους παραγωγούς αυτό συμβαίνει διότι οι Ιταλοί συσκευάζουν τα μύδια καθώς η συσκευασία τα βοηθά να διατηρήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα την υψηλή θρεπτική τους αξία και την γεύση τους.

Η συμβολή του Επιμελητηρίου Πιερίας

Τα τελευταία χρόνια και με την αρωγή του Επιμελητηρίου Πιερίας, στο οποίο πρόεδρος είναι ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου έχουν γίνει σημαντικά βήματα για να ενισχυθεί η προστιθέμενη αξία του προϊόντος σε ότι αφορά την πιστοποίηση.

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Πιερίας, Ηλίας Χατζηχριστοδούλου εξηγεί στο Eleftherostypos.gr ότι οι μυδοκαλλιέργειες αποτελούν έναν σημαντικό κλάδο της οικονομίας της περιοχής. Σε δηλώσεις του αναφέρει πως ο Μακρύγιαλος «αποτελεί το κέντρο του μυδιού» για την Ελλάδα, ενώ τονίζει ότι η μυδοκαλλιέργεια απασχολεί ολόκληρες οικογένειες στην Πιερία, καθώς «μετά τους παραγωγούς, στον κλάδο εντάσσονται και τα παιδιά τους», με αποτέλεσμα ήδη «πάνω από 270 άτομα να ασχολούνται με τον κλάδο της μυδιοκαλλιέργειας».

Όπως αναφέρει «το μεγάλο στοίχημα ήταν να κάνουμε τις επιχειρήσεις εξωστρεφείς. Καθοδηγήσαμε τη μικρή επιχείρηση, που έχει τα πέντε, δέκα, δεκαπέντε άτομα, τυπώσαμε οδηγό εξωστρέφειας. Το επόμενο βήμα ήταν να κατοχυρώσουμε στην ΕΕ τα ονόματα και εμπορικά σήματα. Συνεπώς λάβαμε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο την πιστοποίηση για  όλα τα προϊόντα που παράγει ο νόμος μας, μεταξύ αυτών και για τα μύδια. Υπάρχει συλλογικό σήμα».

Ο κ. Χατζηχριστοδούλου αναφέρει τέλος πως ένα ένα από τα επόμενα βήματα είναι να βρουν πρόγραμμα για την επεξεργασία και την συσκευασία, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος.

Να σημειωθεί πως και η δημοσιογραφική αποστολή είναι μέρος αξιοποίησης του Ευρωπαϊκού προγράμματος “Μύδια Πιερίας“ που περιλαμβάνει δράσεις προώθησης, προβολής και αύξησης της αναγνωρισιμότητας του φρέσκου μυδιού Πιερίας στις αγορές της Ελλάδας, Ιταλίας, Βελγίου και Γαλλίας, με φορέα υλοποίησης το Επιμελητήριο Πιερίας.  Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις (Tuttofoo 2023, Food Expo Athens 2023), γαστρονομικές επιδείξεις με γνωστούς σεφ και διαφήμιση.

Μια από τις δράσεις που έγιναν από το πρόγραμμα ήταν και το live cooking από το γνωστό σεφ Πέτρο Συρίγο, τον οποίο προσκάλεσε το Επιμελητήριο για να μαγειρέψει εκλεκτές και ευωδιαστές συνταγές με μύδια Πιερίας.