Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο ιδιοκτήτης σκύλου ή γάτας υποχρεούται να προβεί σε στείρωση εντός έξι μηνών από την απόκτησή του εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους, προκειμένου να αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες γέννες. Ωστόσο μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από φιλόζωους κατά τη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου, τελικά προστέθηκε η δυνατότητα παράκαμψης αυτής της υποχρέωσης εφόσον έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού (DNA) του ζώου στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων που προβλέπεται να συσταθεί στην Ακαδημία Αθηνών.

Με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται ότι διασφαλίζεται πως ακόμα και εάν εγκαταλειφθεί ένα μη σημασμένο ζώο συντροφιάς, θα είναι εύκολο να βρεθεί ο γεννήτοράς του και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος θα έχει όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Παράλληλα, σε επόμενο χρόνο, θα μπορεί να δώσει στους επιστήμονες όλο το αναγκαίο υλικό, ώστε να πραγματοποιούν έρευνες τόσο σε σχέση με τις ασθένειες των ζώων, όσο και σε σχέση με τη μελέτη κληρονομικών ασθενειών.

Η συλλογή δείγματος γενετικού υλικού και η αποστολή του στο αρμόδιο εργαστήριο γίνονται αποκλειστικά από κτηνίατρο.

Για τη διατήρηση του γενετικού υλικού για τουλάχιστον 12 έτη υποβάλλεται εφάπαξ από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς ηλεκτρονικό παράβολο ύψους 150 ευρώ για κάθε ζώο.

Η υποχρέωση του ιδιοκτήτη για στείρωση του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς ή για αποστολή δείγματος γενετικού υλικού αρχίζει την 1η Μαρτίου 2022, ενώ η παράλειψη της μιας ή της άλλης πράξης επιφέρει πρόστιμο 1.000 ευρώ, το οποίο επιβάλλεται από την 1η Σεπτεμβρίου 2022.

Προβλέπεται επίσης η τήρηση στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), που θα αποτελέσει την επίσημη διαδικτυακή

ηλεκτρονική βάση σήμανσης και καταγραφής σκύλων και γατών και των ιδιοκτητών τους, καθώς και καταχώρησης αδέσποτων και ζώων προς υιοθεσία, φιλοζωικών σωματείων και οργανώσεων, κτηνιάτρων, εκτροφέων και καταφυγίων. Για τον σκοπό της διενέργειας υιοθεσιών, δημιουργείται και λειτουργεί στο ΕΜΖΣ Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς.

Κατοχυρώνεται, επίσης, ο θεσμός του ερασιτέχνη εκτροφέα, ο οποίος μπορεί να αναπαράγει έως δύο θηλυκούς σκύλους ή θηλυκές γάτες μία φορά ανά έτος.

Παράλληλα, διευρύνεται ο κατάλογος των πράξεων που περιλαμβάνονται ρητά στη διάταξη περί κακοποίησης ζώων, εισάγονται πρόστιμα για τις νέες παραβάσεις, ενώ αυστηροποιούνται τα υπάρχοντα πρόστιμα για σημαντικές παραβάσεις. Περιστατικά κακοποίησης ζώων και κάθε παράβαση του νομικού πλαισίου για την προστασία των ζώων συντροφιάς θα υπάρχει η δυνατότητα να καταγγέλλονται σε ψηφιακή εφαρμογή και ιστοσελίδα καταγγελιών που προβλέπεται να δημιουργηθούν.

Κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή του νέου πλαισίου έχουν οι δήμοι της χώρας και για τον λόγο αυτό προβλέπεται η μεταφορά αρμοδιοτήτων μαζί με τους αντίστοιχους πόρους, για τη δημιουργία νέων υποδομών, καθώς και την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού.

Συγκεκριμένα, μέσω του προγράμματος «’Αργος», προγραμματίζεται η χρηματοδότηση των δήμων με 40 εκατ. ευρώ για την κατασκευή καταφυγίων και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού, καθώς και πρόσθετη χρηματοδότηση 15 εκατ. ευρώ, ετησίως για την κτηνιατρική φροντίδα των ζώων συντροφιάς, τη σήμανση και τη στείρωση των αδέσποτων και συναφείς δράσεις. Παράλληλα, προβλέπονται και συγκεκριμένες υποχρεώσεις, καθώς οι δήμοι -για πρώτη φορά- καλούνται να καταρτίζουν πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο, με μετρήσιμους ποσοτικούς στόχους, ως προς τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να επιβάλλει ποινές σε όσους δήμους δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους. Για πρώτη φορά, επίσης, οι δήμοι μπορούν να δίνουν κίνητρα στους συνεπείς ιδιοκτήτες ζώων, όπως παροχή voucher για σήμανση, καταγραφή και στείρωση ή μείωση δημοτικών τελών, έως και 10%.

Νομοσχέδιο για ζώα συντροφιάς:  Όσα πρέπει να γνωρίζετε σε 17 ερωταπαντήσεις

Δεκαεπτά ερωτήσεις και απαντήσεις έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Εσωτερικών για το σχέδιο νόμου υπό τον τίτλο «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΆΡΓΟΣ”» που κατατέθηκε το βράδυ της Δευτέρας στην εθνική αντιπροσωπεία.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΣ, βασικός στόχος του νέου πλαισίου είναι, όχι μόνο η διασφάλιση της ευζωίας όλων των ζώων, αλλά και ο περιορισμός του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και μέσω ενός νέου πλαισίου αναπαραγωγής με κανόνες.

Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο ιδιοκτήτης σκύλου ή γάτας υποχρεούται να προβεί σε στείρωση εντός έξι μηνών από την απόκτησή του εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους, προκειμένου να αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες γέννες. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα παράκαμψης αυτής της υποχρέωσης εφόσον έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού (DNA) του ζώου στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων που προβλέπεται να συσταθεί στην Ακαδημία Αθηνών.

Παράλληλα, διευρύνεται ο κατάλογος των πράξεων που περιλαμβάνονται ρητά στη διάταξη περί κακοποίησης ζώων, εισάγονται πρόστιμα για τις νέες παραβάσεις, ενώ αυστηροποιούνται τα υπάρχοντα πρόστιμα για σημαντικές παραβάσεις.

Προβλέπονται, επίσης, εκπαιδευτικά προγράμματα και ενημερωτικές δράσεις για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και ενημέρωσης όλων όσοι συμμετέχουν στην προσπάθεια για την προστασία των ζώων συντροφιάς.

Το σχέδιο νόμου Υπουργείου Εσωτερικών υπό τον τίτλο «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΆΡΓΟΣ”» θα συζητηθεί στην αρμόδια επιτροπή και εν συνεχεία στην ολομέλεια, με βάση τον σχετικό προγραμματισμό της Βουλής.

Οι 17 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νομοσχέδιο:

1. Γιατί είναι σημαντικό το νέο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή; Τι ακριβώς αφορά;
Το Σ/Ν έχει ως στόχο τον ριζικό ανασχεδιασμό της φιλοσοφίας διαχείρισης των αδέσποτων αλλά και των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς (κυρίως σκύλων και γατών) το οποίο θα οδηγήσει στη μείωση του πληθυσμού τους, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και εφαρμογής στείρωσης στο σύνολο του πληθυσμού τους. Παράλληλα εισάγει ένα πλήρες πλαίσιο υπεύθυνης διαχείρισης των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς ώστε να διασφαλίζεται η ευζωία τους και η αρμονική συμβίωση με το περιβάλλον.
Βάσει στατιστικών στοιχείων, σχεδόν ένα στα δύο νοικοκυριά στην Ελλάδα έχουν τουλάχιστον ένα ζώο συντροφιάς. Από αυτό και μόνο το στοιχείο γίνεται ξεκάθαρο πόσους πολλούς συμπολίτες μας αφορά το Σ/Ν. Την ίδια στιγμή, η χώρα μας έχει, δυστυχώς, έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς αδέσποτων ζώων συντροφιάς και στον αστικό ιστό αλλά και στην περιφέρεια.

2. Ποια ακριβώς θεωρούνται ζώα συντροφιάς και τι δεν ρυθμίζει το νομοσχέδιο;
Το Σ/Ν αφορά πρωτίστως τα ζώα συντροφιάς. Από τον ευρωπαϊκό κανονισμό 2016/429 ως ζώα συντροφιάς θεωρούνται οι σκύλοι, οι γάτες, τα διακοσμητικά υδρόβια ζώα (είδη σε ενυδρείο, όπως ενδεικτικά τα χρυσόψαρα), τρωκτικά και κουνέλια και πτηνά που δεν προορίζονται για παραγωγή τροφίμων (ενδ. Χάμστερ, ινδικά χοιρίδια, καναρίνια, παπαγάλοι).
Δεν περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι όρνιθες, οι γαλοπούλες, πάπιες, χήνες, περιστέρια και ιπποειδή.
Ως εκ τούτου, οι αρμοδιότητες για τα υπόλοιπα ζώα (και προφανώς για τα παραγωγικά ζώα) και τη διαχείρισή τους παραμένουν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Πάντως, οι αυστηρές διατάξεις που εισάγονται αναφορικά με τη κακοποίηση των ζώων καταλαμβάνουν όλα τα ζώα και διασφαλίζουν την απόλυτη προστασία της ευζωίας τους.

3. Γιατί αρμόδιο είναι το Υπουργείο Εσωτερικών; Και για ποιο λόγο μεταφέρθηκε η αρμοδιότητα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων;
Όπως προκύπτει σαφώς από το Σ/Ν, κεντρικό ρόλο στη διαχείριση του προγράμματος των δεσποζόμενων και αδέσποτων ζώων έχουν οι δήμοι της χώρας. Για τον λόγο αυτό, το Υπουργείο Εσωτερικών, ως αρμόδιο για την αυτοδιοίκηση, αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο και την αρμοδιότητα για τα ζώα συντροφιάς ώστε να επιτευχθεί καλύτερος συντονισμός.
Παρόλα αυτά, οριζόντιες πολιτικές που αφορούν τα θέματα υγείας των ζώων (ανεξαρτήτως αν είναι ζώα συντροφιάς ή όχι) και την προστασία της δημόσιας υγείας από τις ζωονόσους παραμένουν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, γεγονός το οποίο είναι απολύτως σύμφωνο και με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς αλλά και τη διεθνή πρακτική.
Επί της ουσίας, χρειάζεται μια νέα αρχή η οποία θα επιλύει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και, κυρίως, θα δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον συνεχούς αξιολόγησης του προγράμματος διαχείρισης των ζώων συντροφιάς.
Παράλληλα τονίζεται ότι άμεσα δρομολογούνται μέσω ΑΣΕΠ προσλήψεις νέων επιστημόνων στο Υπουργείο Εσωτερικών, οι οποίοι θα απασχοληθούν αποκλειστικά με τα θέματα των ζώων συντροφιάς.

4. Διαβάζοντας τον νόμο, μοιάζει να υπάρχουν πολλά μητρώα και πολλές διαδικασίες. Μήπως αυτό δημιουργεί γραφειοκρατία και εν τέλει αποβεί εις βάρος των ζώων συντροφιάς;
Αντιθέτως, αξιοποιούνται πλήρως οι νέες τεχνολογίες προς όφελος των ζώων συντροφιάς. Και αυτό αφορά και τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα. Δημιουργείται ένα νέο πλήρες πληροφοριακό σύστημα: Το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ). Στο ΕΜΖΣ περιλαμβάνονται τα εξής Υπομητρώα:
•    Υπομητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Ζώων Συντροφιάς. Ουσιαστικά πρόκειται για μια μετεξέλιξη και βελτίωση της ήδη υπάρχουσας βάσης δεδομένων που τηρείται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σε αυτή τηρείται το σύνολο των δεσποζόμενων και αδέσποτων σκύλων και γατών, μαζί με τα στοιχεία του ιδιοκτήτη – κηδεμόνα τους. Πλέον στο υπομητρώο θα καταγράφονται και τα ιατρικά και κλινικά δεδομένα των σκύλων και γατών, καθώς και λοιπά κρίσιμα στοιχεία, ώστε αυτά να είναι άμεσα προσβάσιμα και από τον ιδιοκτήτη αλλά και από οποιονδήποτε κτηνίατρο σε όλη τη χώρα εφόσον υπάρξει ανάγκη.
•    Υπομητρώο Φιλοζωϊκών Σωματείων και Οργανώσεων. Στο υπομητρώο αυτό καταχωρίζονται όλα τα αναγνωρισμένα και νομίμως λειτουργούντα φιλοζωικά σωματεία ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη δημόσια εικόνα για τα φιλοζωϊκά σωματεία, τα στοιχεία επικοινωνίας τους και το έργο που αυτά επιτελούν σε συνεργασία με τους δήμους. Απαραίτητο στοιχείο για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα διαχείρισης αδεσπότων και στο πρόγραμμα υιοθεσιών είναι η εγγραφή σε αυτό το υπομητρώο.
•    Υπομητρώο Καταφυγίων, στο οποίο εγγράφονται όλα τα νομίμως λειτουργούντα καταφύγια σκύλων και γατών της χώρας. Εκεί καταχωρίζεται η ακριβής τοποθεσία τους, τα στοιχεία επικοινωνίας, ο υπεύθυνος διαχείρισής τους, καθώς και οι ώρες επισκέψεων από το κοινό. Καταφύγια μπορούν να λειτουργούν οι δήμοι, σύνδεσμοι δήμων, τα εγγεγραγραμμένα στο μητρώο φιλοζωϊκά σωματεία και ιδιώτες φιλόζωοι.
•    Υπομητρώο Επαγγελματιών και Ερασιτεχνών Εκτροφέων. Για πρώτη φορά γίνεται πλήρης καταγραφή των εκτροφέων ώστε η δημόσια αυτή πληροφορία να είναι στη διάθεση οποιουδήποτε θέλει να αποκτήσει ζώο συντροφιάς, βάζοντας τέλος στο παράνομο εμπόριο ζώων συντροφιάς.
•    Αποθετήριο διαβατηρίων. Καταχωρίζονται τα διαβατήρια που παρέχονται από τον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο στους κτηνιάτρους με σκοπό τη διάθεσή τους στους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς.
•    Πανελλήνια πλατφόρμα υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Ίσως το πιο σημαντικό μητρώο. Σε αυτό, όποιος θέλει να υιοθετήσει ένα αδέσποτο σκύλο ή γάτα, μπορεί να επιλέξει όποιο θέλει από εκείνα που έχουν καταχωρηθεί. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η διαδικασία υιοθεσίας και μια αδέσποτη γάτα ή σκύλος μπορεί να βρει μια φιλόξενη οικογένεια.
•    Υπομητρώο εθελοντικής αιμοδοσίας ζώων συντροφιάς. Πολλές φορές (ιδίως) ένας σκύλος έχει ανάγκη από αίμα προκειμένου να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Πάντα με βάση τις αρχές της κτηνιατρικής επιστήμης, δημιουργείται αυτό το υπομητρώο στο οποίο δηλώνονται οι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς που εθελοντικά επιθυμούν να διαθέσουν τα ζώα συντροφιάς τους για αιμοδοσία.
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα ξέρουμε σε πραγματικό χρόνο τον αριθμό των δεσποζόμενων και των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, τον αριθμό των αδεσπότων που διαχειρίζεται κάθε δήμος, τον αριθμό των ζώων προς υιοθεσία και το ιστορικό υγείας κάθε ζώου.

5. Και ποιοι έχουν πρόσβαση στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς;
Όλοι όσοι χρειάζεται για την επιτυχημένη εφαρμογή του Σ/Ν: Από τους δήμους και τις κτηνιατρικές υπηρεσίες των περιφερειών, τα αρμόδια υπουργεία (Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής), τους κτηνιάτρους της χώρας έως και τους ιδιοκτήτες των ζώων συντροφιάς για τα ζώα που έχουν στην κατοχή τους.
Με τον τρόπο αυτό διευκολύνονται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και επιτυγχάνεται συνεχής βελτίωση των εφαρμοζόμενων πολιτικών, αφού όλα τα συγκεντρωτικά στοιχεία είναι διαθέσιμα στους αρμόδιους στο βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο.

6. Ας ξεκινήσουμε από τους αδέσποτους σκύλους και τις αδέσποτες γάτες. Πώς θα γίνει η διαχείρισή τους;
Το Σ/Ν εισάγει μια σειρά σημαντικών καινοτομιών και επιτυγχάνει εξορθολογισμό των διαδικασιών ώστε να γίνει μια ολιστική διαχείριση των αδέσποτων σκύλων και γατών. Ειδικότερα:
•    Υποχρεώνονται για πρώτη φορά οι δήμοι να έχουν πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης, η συμμετοχή στην πλατφόρμα υιοθεσιών και η δημιουργία πλαισίου κινήτρων για τη φιλοζωία. Παράλληλα είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν ή να είναι συμβεβλημένοι με καταφύγιο που λειτουργεί νόμιμα ώστε να φιλοξενούνται εκεί τα ζώα συντροφιάς.
•    Επιβεβαιώνεται ότι οι δήμοι είναι αρμόδιοι για την καταγραφή, τη σήμανση και τη στείρωση όλων των αδέσποτων ζώων που βρίσκονται στα όριά τους, αρμοδιότητες για τις οποίες πρέπει να θέτουν σαφείς στόχους.
•    Μέσω του νέου προγράμματος «Άργος» χρηματοδοτούνται οι δήμοι για την υλοποίηση των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων, δηλαδή για την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού (όπως οχήματα περισυλλογής αδεσπότων) την κάλυψη του κόστους σήμανσης και στειρώσεων των αδεσπότων, τη δημιουργία καταφυγίων, κτηνιατρείων κ.ο.κ..

7. Σήμερα όμως πολλοί δήμοι έχουν αποτύχει στη διαχείριση. Πώς μπορούν πλέον να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους;
Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα ζητούμενα που επιλύει το παρόν Σ/Ν. Εξασφαλίζει και τους απαραίτητους πόρους, διευκολύνει τη δημιουργία νέων σύγχρονων υποδομών και εξορθολογίζει τις διαδικασίες ώστε κανένας δήμος να μην έχει δικαιολογία για να μην εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη πολιτική για τα ζώα συντροφιάς. Παράλληλα, για πρώτη φορά εισάγονται δείκτες απόδοσης, οι οποίοι είναι δημόσια αναρτημένοι ώστε να υπάρχει η απαραίτητη λογοδοσία για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος αλλά και της διαχείρισης του δημόσιου χρήματος.
Επιπλέον, για πρώτη φορά το Υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να επιβάλλει σοβαρές (και χρηματικές) ποινές σε όσους δήμους δεν εφαρμόζουν αποτελεσματική διαχείριση των ζώων συντροφιάς.

8. Οι φιλοζωικές οργανώσεις και οι φιλόζωοι ιδιώτες έχουν ρόλο στο νέο αυτό πρόγραμμα ή αποκλείεται η συνεισφορά τους;
Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Οι φιλοζωικές οργανώσεις (οι οποίες είναι εγγεγραμμένες στο αντίστοιχο μητρώο) μπορούν να συνεργάζονται με τους δήμους στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του νέου νόμου και να σημαίνουν και να στειρώνουν αδέσποτα ζώα σε συμβεβλημένους με τον δήμο κτηνιάτρους, εφόσον επιθυμούν να γίνεται χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τις ίδιες ή σε κτηνιάτρους της επιλογής τους εφόσον θέλουν να καλύψουν το κόστος. Μάλιστα, για πρώτη φορά, ρητά τους δίνεται η δυνατότητα να περισυλλέγουν οι ίδιες και να φροντίζουν αδέσποτα ζώα συντροφιάς ως προσωρινοί ιδιοκτήτες τους, θωρακίζοντας τον ρόλο και το έργο τους. Παράλληλα μπορούν να συμμετάσχουν στην πανελλήνια πλατφόρμα υιοθεσιών, αναρτώντας αγγελίες για υιοθεσία αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Ομοίως, και οι φιλόζωοι ιδιώτες μπορούν να επωφεληθούν από τα δημοτικά προγράμματα στείρωσης και σήμανσης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, ενώ προβλέπεται ρητά το δικαίωμά τους να φροντίζουν αδέσποτα ζώα και να καταστούν άμεσα ανάδοχοι και, ακολούθως, ιδιοκτήτες τους, εφόσον το επιθυμούν, ακολουθώντας μια απλή και ξεκάθαρη διαδικασία.
Επιπλέον, θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα να παρέχουν οι δήμοι ζωοτροφές και φάρμακα στα φιλοζωικά σωματεία με τα οποία συνεργάζονται, ενώ για πρώτη φορά τα νομίμως λειτουργούντα φιλοζωικά σωματεία μπορούν να είναι δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης από τον δήμο ή την περιφέρεια, όπως ακριβώς ισχύει και για άλλα σωματεία (αθλητικά, πολιτιστικά κτλ).

9. Κατά καιρούς έχουν δημοσιευτεί στον τύπο αλλά και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης εικόνες από καταφύγια, οι οποίες είναι πολύ σκληρές και δεν ταιριάζουν με τη φιλοσοφία του νέου νόμου. Πώς θα βοηθήσει ο νέος νόμος στο να εξαλειφθούν οι εικόνες αυτές;
Αυτή είναι ακριβώς η εικόνα η οποία δεν τιμά τον πολιτισμό μας. Πλέον εισάγονται πρόσθετοι κανόνες λειτουργίας, τους οποίους πρέπει να τηρούν τόσο τα δημοτικά όσο και τα μη δημοτικά καταφύγια. Κάθε καταφύγιο διατηρεί, προφανώς, την υποχρέωσή του να έχει κατάλληλες εγκαταστάσεις και συμβεβλημένο κτηνίατρο, ενώ πρέπει να διαθέτει και το απαραίτητο προσωπικό για την καθαριότητα και φροντίδα των ζώων, με 8ωρη, τουλάχιστον παρουσία ημερησίως. Ορίζονται υποχρεωτικά ώρες επισκέψεων στα καταφύγια, καθημερινές και Σαββατοκύριακα, ώστε να είναι προσβάσιμα από όλους, όπως επίσης και η υποχρέωση τήρησης ενημερωμένης ιστοσελίδας, με όλες τις πληροφορίες για τα ζώα που φιλοξενούνται σε αυτά. Παράλληλα, το υπομητρώο καταφυγίων εξασφαλίζει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία όλων όσοι λειτουργούν καταφύγια (συμπεριλαμβανομένων των δήμων).

10. Αν βρει ένα αδέσποτο ζώο (πχ μια γάτα) στον δρόμο ένας φιλόζωος μπορεί να το κρατήσει προσωρινά ή μόνιμα; Τι ακριβώς είναι ο θεσμός του αναδόχου;
Βεβαίως και μπορεί να το κρατήσει είτε προσωρινά (ως ανάδοχος) είτε μόνιμα (ως ιδιοκτήτης μετά από υιοθεσία), ενημερώνοντας, όμως, πρώτα, μέσω του δήμου του ή της φιλοζωικής ή του συμβεβλημένου με αυτούς κτηνιάτρου το ΕΜΖΣ.  Όπως, επίσης, μπορεί να οριστεί ανάδοχος ενός ζώου που δεν μπορεί να φιλοξενηθεί σε καταφύγιο και να το φροντίζει μέχρι την υιοθεσία του. Ο ανάδοχος είναι μια σημαντική καινοτομία του νέου νόμου η οποία αποσκοπεί στην καλύτερη διαβίωση του ζώου συντροφιάς μέχρι την υιοθεσία του. Επισημαίνεται ότι και οι ανάδοχοι δικαιούνται την παροχή ζωοτροφής και φαρμάκων από τους δήμους.

11. Και με τα δεσποζόμενα ζώα τι γίνεται; Θα πρέπει όλοι να τα στειρώσουμε; Ακόμα και τον σκύλο, ο οποίος είναι σε ελεγχόμενο χώρο;
Έχει διαπιστωθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός αδέσποτων ζώων προέρχεται από ανεπιθύμητες (κυρίως) γέννες δεσποζόμενων ζώων. Είναι υποχρέωση του ιδιοκτήτη – κηδεμόνα δεσποζόμενου ζώου να μεριμνά για τη σήμανση και τη στείρωσή του. Ωστόσο, το Σ/Ν παρέχει μία εναλλακτική: τη δυνατότητα, ο ιδιοκτήτης να μην στειρώνει το ζώο συντροφιάς και να επιλέξει -αφού έχει προχωρήσει στην υποχρεωτική «σήμανση» του ζώου- να αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού στο εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς, που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι ακόμα και εάν εγκαταλειφθεί ένα μη σημασμένο ζώο συντροφιάς, θα είναι εύκολο να βρεθεί ο γεννήτοράς του και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος θα έχει όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.

12. Τι επιδιώκει η Κυβέρνηση με το σχέδιο νόμου; 
Η Κυβέρνηση αποβλέπει στη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων, φιλοζωικών οργανώσεων και πολιτών, για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ζώων συντροφιάς και την προστασία των αδέσποτων ζώων. Διαμορφώνεται μια νέα φιλοσοφία, ώστε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες υποδομές και διαδικασίες σε σύντομο χρονικό διάστημα και μεσοπρόθεσμα  να γίνει η αξιολόγηση της πορείας του.
Επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά οι δήμοι μπορούν να δώσουν κίνητρα για τη στείρωση, τα οποία μπορούν να είναι μείωση οικιακών δημοτικών τελών για τους συνεπείς ιδιοκτήτες ζώων αλλά και παροχή voucher για στείρωση σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

13. Μήπως με τις υιοθεσίες εντός και εκτός Ελλάδας νομιμοποιείται το παράνομο εμπόριο ζώων;
Η Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς διασφαλίζει την πλήρη διαφάνεια. Ρητά αναφέρεται δε ότι για υιοθεσίες πλην των εξόδων διατροφής και ιατροφαρμακευτικής κάλυψης (και αυτό εφόσον το επιθυμεί ο δήμος ή η φιλοζωική) απαγορεύεται η καταβολή οποιαδήποτε αντιτίμου.
Ειδικά για τις υιοθεσίες στο εξωτερικό, η ενωσιακή νομοθεσία καθορίζει ρητά τις υποχρεώσεις κάθε κράτους μέλους. Με  τις διαδικασίες που καθιερώνονται, διασφαλίζεται η συμμόρφωση της χώρας μας με αυτές.
Τέλος, είναι σημαντική η καθιέρωση του υπομητρώου εκτροφέων, όπου καταχωρούνται τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι ερασιτέχνες εκτροφείς, αποκλείοντας όσους επιτήδειους προβαίνουν σε παράνομο εμπόριο ζώων συντροφιάς.

14. Τι ποινές έχει κάποιος που  παρατάει σε έναν κάδο απορριμμάτων νεογέννητο ζώο συντροφιάς ή θανατώνει κουτάβι ή γατάκι;
Το νέο σχέδιο νόμου αποσαφηνίζει τον ορισμό της κακοποίησης του ζώου, αναφέροντας αναλυτικά χαρακτηριστικές περιπτώσεις, προς αποφυγή κάθε αμφιβολίας. Το άρθρο 24 προβλέπει ότι ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ιδίως με δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, απαγχονισμό, πνιγμό/πνιγμονή, πρόκληση εγκαύματος, θερμοπληξία, ηλεκτροπληξία, κρυοπαγήματα, σύνθλιψη, ακρωτηριασμό (μη θεραπευτικό), πυροβολισμό (πρόκληση τραύματος ή/και θάνατος ζώου), ο εκούσιος τραυματισμός (βαριά, επικίνδυνη σωματική βλάβη), οι μάχες μεταξύ ζώων, η κτηνοβασία και η σεξουαλική κακοποίηση ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη είναι σοβαρές παραβάσεις κακουργηματικού χαρακτήρα και έχουν, εκτός από ποινικές, και σοβαρές διοικητικές κυρώσεις. Άλλωστε αυτή η κυβέρνηση έκανε κακούργημα τον βασανισμό του ζώου (νόμος 4745/2020). Οι επαπειλούμενες ποινές για τη θανάτωση είναι κάθειρξη έως 10 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 50.000 ευρώ, ενώ παράλληλα, προβλέπεται και διοικητική κύρωση, δηλαδή πρόστιμο από 30.000 έως 50.000 ευρώ ανά ζώο και περιστατικό.
Επίσης, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως ο δραστικός περιορισμός της φυσιολογικής κίνησής του, οι μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, η μη προβλεπόμενη εργασία για το είδος του ζώου, η μη σύννομη αναπαραγωγή, ο εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη, θεωρούνται κακοποίηση και τιμωρούνται, όπως και η εγκατάλειψη, με φυλάκιση από 1 έως 5 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 18.000 ευρώ, ενώ, παράλληλα, προβλέπεται και διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 έως 15.000 ευρώ για κάθε ζώο, ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματος.
Παράλληλα, για να περιοριστεί το φαινόμενο εγκατάλειψης ζώων συντροφιάς, θεσπίζεται ειδική διαδικασία για όποιον ιδιοκτήτη θέλει να παραδώσει το ζώο συντροφιάς του, με υποχρεωτική προηγούμενη ανάρτηση αγγελίας στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων, σε συνεργασία με τον οικείο Δήμο.

15. Και αυτοί που βάζουν φόλες; Τι ποινές έχουν;
Η δηλητηρίαση του ζώου εντάσσεται στις κακουργηματικού χαρακτήρα παραβάσεις και επιφέρει ποινή κάθειρξης έως 10 έτη και χρηματική ποινή που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως 50.000 ευρώ, ενώ παράλληλα, επιφέρει και διοικητική κύρωση, δηλαδή πρόστιμο από 30.000 έως 50.000 ευρώ ανά ζώο και περιστατικό.

16. Τι ακριβώς είναι το μητρώο παραβατών;
Η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε φαινόμενα κακοποίησης ζώων δεν εξαντλείται στην αυστηροποίηση των κυρώσεων. Εισάγουμε μία ακόμη δικλείδα ασφαλείας προκειμένου να κρατήσουμε μακριά από τα ζώα ανθρώπους αποδεδειγμένα επικίνδυνους.  Το μητρώο παραβατών. Όποιος έχει καταδικαστεί από τη δικαιοσύνη για κακοποίηση ζώου συντροφιάς δεν μπορεί να οριστεί ως ιδιοκτήτης ή ανάδοχος ζώου συντροφιάς για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δέκα (10) ετών. Παράλληλα, για το ίδιο χρονικό διάστημα, δεν μπορεί να απασχολείται, εθελοντικά ή με αμοιβή, σε αντικείμενο σχετικό με ζώα.

17. Τι άλλες καινοτομίες υπάρχουν στο νομοσχέδιο;
Μερικές επιπλέον καινοτομίες που εισάγει το νομοσχέδιο αυτό, οι οποίες αποσκοπούν στο να συμβάλουν στην ενίσχυση της κουλτούρας φιλοζωίας μας και στη βελτίωση της ευζωίας των ζώων, είναι οι εξής:

•    Αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη για τη διαμεσολάβηση σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας.
•    Εκπαίδευση των σωμάτων ασφαλείας σχετικά με τη φιλοζωία και την ευζωία των ζώων.
•    Ψηφιακή εφαρμογή και ιστοσελίδα υποδοχής καταγγελιών για κακοποίηση ζώων. Οι καταγγελίες αυτές τίθενται υπόψη των ελεγκτικών αρχών.
•    Ρητή πρόβλεψη ίδρυσης και λειτουργίας περιφραγμένων πάρκων σκύλων από τους δήμους.
•    Πρόβλεψη λειτουργίας κοιμητηρίων και νεκροταφείων σκύλων και από τους δήμους.

Ακολουθούν και οι 12 άξονες γύρω από τους οποίους αρθρώνεται το νομοσχέδιο:

1.    Οι “Πέντε Ελευθερίες των Ζώων”: Περιλαμβάνονται πλέον ρητά στον νόμο οι 5 διεθνώς αναγνωρισμένες ελευθερίες των ζώων.
2.    Η Ελλάδα αποκτά Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς: Δεσποζόμενα και αδέσποτα, ζώα προς υιοθεσία, φιλοζωικά σωματεία και οργανώσεις, κτηνίατροι, εκτροφείς, καταφύγια και η Δημόσια Διοίκηση, για πρώτη φορά, σε μια ενιαία επίσημη πλατφόρμα συνεργασίας.
3.    Ηλεκτρονικό βιβλιάριο: Τα ζώα συντροφιάς αποκτούν ψηφιακό φάκελο υγείας μέσω του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς.
4.    Υπεύθυνη ιδιοκτησία: Περιγράφονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς.
5.    Κατοχυρώνεται ο θεσμός του ερασιτέχνη εκτροφέα.
6.    Ιδρύεται εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι ακόμα και εάν εγκαταλειφθεί ένα μη σημασμένο ζώο συντροφιάς, θα είναι εύκολο να βρεθεί ο γεννήτοράς του και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος θα έχει όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Παράλληλα, σε επόμενο χρόνο, θα μπορεί να δώσει στους επιστήμονες όλο το αναγκαίο υλικό, ώστε να πραγματοποιούν έρευνες τόσο σε σχέση με τις ασθένειες των ζώων, όσο και σε σχέση με τη μελέτη κληρονομικών ασθενειών.
7.    Διευρύνεται ο κατάλογος των πράξεων που περιλαμβάνονται ρητά στη διάταξη περί κακοποίησης, εισάγονται πρόστιμα για τις νέες παραβάσεις και αυστηροποιούνται τα υπάρχοντα πρόστιμα για σημαντικές παραβάσεις.
8.    Πρόγραμμα «Άργος» – πόροι & υποχρεώσεις δήμων: Ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων από κάθε δήμο. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε τους αναγκαίους πόρους και τις διαδικασίες για την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος.
9.    Στήριξη και κίνητρα στους πολίτες – ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς: Θέσπιση κινήτρων από τους δήμους, ώστε οι πολίτες – ιδιοκτήτες ζώων να φροντίζουν καλύτερα τα κατοικίδιά τους.
10.    Πλαίσιο Εποπτείας: Θεσπίζεται ένα συνεκτικό και αντιπροσωπευτικό πλαίσιο εποπτείας, με τη συμμετοχή επιστημόνων, εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του Συνηγόρου του Πολίτη και των φιλοζωικών οργανώσεων.
11.    Βελτίωση της Εκπαίδευσης & Ενημέρωσης για την προστασία των ζώων συντροφιάς: Εκπαιδευτικά προγράμματα και ενημερωτικές δράσεις σε τοπικές και εκπαιδευτικές κοινότητες.
12.    Ψηφιακή Εφαρμογή και Ιστοσελίδα Καταγγελιών: Ανάπτυξη ψηφιακής εφαρμογής και ιστοσελίδας καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ζώων και κάθε παράβαση του νομικού πλαισίου για την προστασία των ζώων συντροφιάς.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Κορονοϊός: «Πράσινο» φως για εμβολιασμούς παιδιών και από ιδιώτες παιδιάτρους
• Μίκης Θεοδωράκης: Τέλος στο θρίλερ με την κηδεία – Θα τελεστεί όπως επιθυμούσε ο ίδιος
• Υποχρεωτικός εμβολιασμός: «Παράθυρο» επέκτασης σε εκπαιδευτικούς και ιερείς – Τι είπε ο Οικονόμου
• Κορονοϊός: Στη… δίνη της Δέλτα νέοι και παιδιά – Τέσσερις ασθενείς 18 – 39 ετών πέθαναν σε μια εβδομάδα
• Κορονοϊός: Πόσο αυξήθηκαν νοσηλείες και διασωληνώσεις τις τελευταίες 30 ημέρες [πίνακες]
• Συντάξεις: Κλείδωσαν αναδρομικά από 500 ως 3.400 ευρώ για 400.000 συνταξιούχους [πίνακες]