Ηδη η Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας έχει έτοιμο το νομοσχέδιο που θα καταθέσει και με το οποίο αλλάζει η πρακτική δεκαετιών και προσαρμόζεται σε διεθνή πρότυπα.

Οπως έγινε γνωστό, ο χρόνος απόδοσης ιθαγένειας από τα πέντε ή τα έξι χρόνια μειώνεται σε λιγότερο από 20 μήνες, επιλύοντας ένα τεράστιο πρόβλημα που απασχολεί αυτή την περίοδο περισσότερα από 55.000 άτομα.

Ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να παρακολουθεί την πορεία του αιτήματός του ηλεκτρονικά, ενώ την ερχόμενη εβδομάδα θα υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Απλούστευσης Διαδικτυακών και Ψηφιακών Συστημάτων ώστε να υλοποιηθεί το γενικότερο σχέδιο για την αντικειμενική εφαρμογή των διατάξεων απόδοσης της ιθαγένειας.

Με το νομοσχέδιο καταργείται το προηγούμενο καθεστώς μέσα στο οποίο λειτουργούσαν διάφορες επιτροπές για τις οποίες δεν ίσχυε ενιαίος τρόπος εξέτασης όσων κατέθεταν αίτημα απόκτησης της ιθαγένειας.

Το υπουργείο Εσωτερικών πριν από ένα χρόνο παρέλαβε εκκρεμότητες της τάξεως των 55.000 αιτημάτων. Η κατάσταση γινόταν ακόμη πιο δύσκολη αν λάβουμε υπόψη ότι η διαδικασία εξέτασης πραγματοποιούνταν από μια σχετικά ολιγάριθμη διοικητική δομή. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χρονίζουν οι υποθέσεις, καθώς αυτή τη στιγμή υπάρχουν υπηρεσίες που επεξεργάζονται στο τελικό τους στάδιο αιτήματα που έχουν υποβληθεί το 2014 ή το 2015! Το χειρότερο είναι ότι οι επιτροπές αποτελούνταν από διάφορα μέλη τα οποία δεν ήταν από το υπουργείο Εσωτερικών αλλά από διάφορες υπηρεσίες, οι οποίες από τις 7.000 αιτήσεις που κατακάθονταν μπορούσαν να εξετάσουν περίπου τις μισές. Τα δε ερωτήματα που υποβάλλονταν στους ενδιαφερόμενους διέφεραν από επιτροπή σε επιτροπή.

Καθυστερήσεις

Ολο αυτό το σύστημα απόδοσης της ιθαγένειας είχε ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην πολιτογράφηση αλλογενών αλλοδαπών, οι οποίοι, βάσει της έως τώρα νομοθεσίας, καλούνταν στο τελικό στάδιο να δώσουν συνέντευξη σε μια Επιτροπή για να διαπιστωθεί η καλή γνώση και χρήση της γλώσσας μας, αλλά και οι γνώσεις που διαθέτουν πάνω στην ελληνική ιστορία, πολιτισμό και πολιτικούς θεσμούς, εκτός των άλλων στοιχείων που πιστοποιούνται στη διάρκεια της συνέντευξης (π.χ. ο βαθμός κοινωνικής και οικονομικής ένταξης στη ζωή της χώρας του αιτούντος ή οι λόγοι για τους οποίους ζητάει να γίνει Ελληνας πολίτης).

Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 19 Επιτροπές σε όλη τη χώρα, οι οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες, αφού συνεδριάζουν το πολύ δύο φορές το μήνα. Πολλές φορές δε οι συνεδριάσεις αναβάλλονται, καθώς συμμετέχουν στελέχη από διάφορους φορείς. Αυτές οι καθυστερήσεις συμπαρασύρουν το σύνολο των αιτημάτων, αφού οι ίδιοι υπάλληλοι καλούνται να αξιολογήσουν το σύνολο των αιτημάτων.

Εκκρεμότητες

Αυτή τη στιγμή που μιλάμε εκκρεμούν πάνω από 30.000 συνεντεύξεις στις συγκεκριμένες επιτροπές.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, όπως επισημαίνεται και στο σχετικό πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η οποία εκλήθη από το υπουργείο Εσωτερικών να κάνει μια αξιολόγηση της κατάστασης, δημιουργούνται «ευνοϊκές συνθήκες» για την ανάπτυξη πελατειακών πρακτικών και εστίες αδιαφάνειας και διαφθοράς.

Ο τρόπος λειτουργίας των επιτροπών δεν ενέπνεε εμπιστοσύνη στους αιτούντες ιθαγένεια λόγω και της ανομοιογένειας των ερωτημάτων προς τους συνεντευξιαζόμενους, με αποτέλεσμα περισσότεροι από ένας στους πέντε περίπου εξετασθέντες από τις Επιτροπές που απορρίπτονταν να εκφράζουν αντιρρήσεις για την ετυμηγορία της Επιτροπής, προσφεύγοντας στο Συμβούλιο Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο μέγιστος αριθμός όσων έδιναν συνεντεύξεις έφτανε τις 4.000, ενώ τα αντίστοιχα αιτήματα που κατατίθενται κάθε έτος αγγίζουν τις 8.000.

Αντικειμενικότητα

Προκειμένου να ξεπεραστούν όλα αυτά τα προβλήματα, θα εφαρμόζεται στο εξής ένα σύστημα αντίστοιχο των πανελλαδικών εξετάσεων το οποίο θα διασφαλίζει αντικειμενικότητα και ισοτιμία, αφού όλοι θα εξετάζονται σε κοινά θέματα, αλλά και διαφάνεια, αφού η διόρθωση των γραπτών θ’ ακολουθεί τη γνωστή πρακτική των πανελλαδικών εξετάσεων για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, λαμβάνεται ειδική μέριμνα για ομάδες με ειδικά μαθησιακά χαρακτηριστικά, ώστε να διευκολυνθούν σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές στην εξέτασή τους. Οι εξετάσεις για την απόκτηση του Πιστοποιητικού Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση θα διεξάγονται σταθερά δύο φορές το χρόνο για τους αλλογενείς αλλοδαπούς. Για τους ομογενείς που δεν έχουν ιθαγένεια θα ακολουθείται άλλη διαδικασία.

Η πολιτογράφηση αλλογενών αποτελεί μια ιδιαίτερη διαδικασία που απαιτεί τη γνώση της ελληνικής γλώσσας σε επίπεδο που να εξασφαλίζει ότι ενδιαφερόμενος που θα γίνει Ελληνας πολίτης θα χειρίζεται τη γλώσσα σε βαθμό τέτοιον, που τον καθιστά ικανό να συμμετέχει αυτόνομα στα κοινωνικά και κυρίως στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Το να γίνει κάποιος Ελληνας πολίτης με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκριθεί επαρκώς σε όσα προβλέπονται από το Σύνταγμα.

Προκειμένου να αποφευχθούν «ανισότητες» θα προβλεφθεί η δημιουργία μιας Τράπεζας Θεμάτων τόσο στο αντικείμενο της ελληνικής γλώσσας όσο και στα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα. Από εκεί θα αντλούνται τα θέματα που θα τίθενται στην εξεταστική διαδικασία. Αυτή η Τράπεζα θα είναι προσβάσιμη ηλεκτρονικά στον οποιονδήποτε.

Δημιουργία Γενικής Διεύθυνσης

Για τη γρήγορη απόδοση της ιθαγένειας δημιουργείται Γενική Διεύθυνση Ιθαγένειας στο υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη εποπτεία, υποστήριξη και αξιολόγηση των Περιφερειακών Διευθύνσεων Ιθαγένειας.

Μάλιστα, ιδρύονται δύο νέες Διευθύνσεις, σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία, οι οποίες θα ασχολούνται αποκλειστικά με τις αιτήσεις κτήσης ελληνικής ιθαγένειας από τους αλλοδαπούς που έχουν γεννηθεί και φοιτήσει στη χώρα μας, καθώς και εκείνους που ήρθαν εδώ και φοίτησαν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Με τη μεταρρύθμιση αυτήν ικανοποιείται ένα πάγιο αίτημα των δεύτερης γενιάς μεταναστών η συντριπτική πλειονότητα των οποίων δεν έχει γνωρίσει άλλη πατρίδα εκτός της Ελλάδος.

Από την έντυπη έκδοση