Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης «γυρίζει» σελίδα, με στόχο να καταστεί ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό campus. Ο Αρχων Εξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και διοικητής του Αγίου Ορους Αθανάσιος Μαρτίνος ανέλαβε να χρηματοδοτήσει τόσο την υλοποίηση της σχετικής μελέτης όσο και την εφαρμογή της. Ο Αθανάσιος και η Μαρίνα Μαρτίνου ανέθεσαν τη συνολική διαχείριση του έργου στη γνωστή εταιρία της Θεσσαλονίκης «Πενέλης Σύμβουλοι Μηχανικοί» με διεθνώς αναγνωρισμένο έργο, ενώ τις μελέτες έχει αναλάβει το τουρκικό γραφείο «Tabanlioglou Architects» με μεγάλη εμπειρία σε συγκεκριμένα projects.

Ο «Ε.Τ.» παρουσιάζει την πρόταση αποκατάστασης και αναβάθμισης της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, την οποία ενέκρινε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και αναμένεται βάσει αυτής να ξεκινήσουν οι μελέτες. Αν όλα πάνε καλά, θα έχουν ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο, ενώ τα απαραίτητα έργα –συνολικού προϋπολογισμού περίπου 15 εκατομμυρίων ευρώ– θα έχουν περατωθεί το 2024.

«Στόχος της πρότασης είναι να παρουσιαστούν οι βασικοί άξονες για τη δομική και λειτουργική αποκατάσταση και αναβάθμιση του συγκροτήματος της Σχολής ώστε να καταστεί ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό campus που να περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, κοιτώνες διαμονής, αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσες σεμιναρίων και αμφιθέατρο για διεθνή συνέδρια αλλά πιθανόν και summer courses ξένων πανεπιστημίων που έχουν θεολογικά τμήματα. Η πρόταση εξετάζει δύο σενάρια: α) διαμόρφωση των χώρων της Σχολής χωρίς τη σοφίτα και β) διαμόρφωση των χώρων της Σχολής συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής της σοφίτας σε δωμάτια φιλοξενίας», εξήγησε στον «Ε.Τ.» ο δρ. Γρηγόρης Πενέλης.

Στις δυσκολίες να διατηρήσουν για τόσα πολλά χρόνια σε καλή κατάσταση τόσο την Ιερά Θεολογική Σχολή όσο και την Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας, αναφέρθηκε με δήλωσή του στον «Ε.Τ.» ο έφορος της Ιεράς Μονής (η οποία φιλοξενεί τη Σχολή) μητροπολίτης Μύρων, Χρυσόστομος. Χαρακτήρισε «θεόσταλτο» τον κ. Μαρτίνο, ο οποίος μέσα στην απελπισία τους στάθηκε «σανίδα σωτηρίας».

Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης είναι ένα τριώροφο κτίριο, το οποίο χτίστηκε στην παρούσα μορφή του το 1896. Αναπτύσσεται σε 8.800 τετραγωνικά μέτρα, σε σχήμα «Π» και στο κέντρο του αιθρίου βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδος. Σήμερα στο κατώγειο βρίσκονται η τραπεζαρία και η βιβλιοθήκη, στο ισόγειο οι αίθουσες διδασκαλίας και τελετών, στον πρώτο όροφο το Πατριαρχικό διαμέρισμα και οι κοιτώνες και ο δεύτερος όροφος είναι ημιτελής. Το 2012 το ΑΠΘ ανέλαβε την εκπόνηση προμελέτης αποκατάστασης του κτιρίου, ως δωρεά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, η οποία μπορεί να θεωρηθεί πλήρης στο σκέλος των αποτυπώσεων και της τεκμηρίωσης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκπόνηση των επομένων σταδίων μελέτης, δηλαδή της οριστικής, της μελέτης εφαρμογής και τα τεύχη δημοπράτησης.

Η πρόταση αντιμετωπίζει το κτίριο ως διατηρητέο τονίζοντας ότι δεν πρέπει να διαταραχθεί η μορφή του. Επίσης, αναφέρει ότι δεν έχει σοβαρά προβλήματα παθολογίας, συνεπώς δεν απαιτεί σοβαρές δομικές παρεμβάσεις, πρέπει να εκσυγχρονιστεί από οικοδομικής και ηλεκτρομηχανολογικής υποδομής και να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό κέντρο με δυνατότητες διοργάνωσης διεθνών συνεδρίων αλλά και σύγχρονης φιλοξενίας, ενώ κατά τη διάρκεια των μελετών θα διερευνηθεί η δυνατότητα κατασκευής αμφιθεάτρου.

INFO

Κύριος του Εργου: Οικουμενικό Πατριαρχείο

Χορηγός: Αθανάσιος & Μαρίνα Μαρτίνου

Μελετητές: Tabanlioglou Architects

Διαχείριση Εργου: Πενέλης Σύμβουλοι Μηχανικοί

ΠΟΙΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΑΠΘ

Το νέο κτιριολογικό και η πορεία του έργου

Η πρόταση για το νέο κτιριολογικό, η οποία βασίζεται στην προμελέτη του ΑΠΘ, περιλαμβάνει τις παρακάτω χρήσεις:

• Βιβλιοθήκη σπάνιων βιβλίων (προ του 1930) με ελεγχόμενες συνθήκες περιβάλλοντος και έλεγχο πρόσβασης
• Σύγχρονη βιβλιοθήκη με σύγχρονες εκδόσεις και Η/Υ για πρόσβαση σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά
• Αίθουσα τελετών ως έχει σήμερα
• Σύγχρονες αίθουσες διδασκαλίας και σεμιναρίων με πολυμέσα
• Κοιτώνες σπουδαστών-φοιτητών με δύο κρεβάτια ανά δωμάτιο και λουτρό ανά δωμάτιο
• Δωμάτια καθηγητών με δύο κρεβάτια ανά δωμάτιο και λουτρό ανά δωμάτιο
• Δωμάτια φιλοξενίας με υποδομή ξενοδοχείου
• Πατριαρχικό διαμέρισμα
• Τραπεζαρία

Αναλυτικότερα, για τα δωμάτια φιλοξενίας προτείνεται η μετατροπή των υφιστάμενων κοιτώνων με πολλά κρεβάτια σε δωμάτια φοιτητικής εστίας με δύο μονά κρεβάτια ανά δωμάτιο, θέση εργασίας και λουτρό. Για τα δωμάτια των καθηγητών καθώς και των φιλοξενουμένων προτείνεται να είναι διαμορφωμένα ως δωμάτια ξενοδοχείου με δικό τους λουτρό. Να έχουν δύο κρεβάτια έτσι ώστε εάν υπάρχει ανάγκη χώρου να μπορούν να στεγάζονται δύο καθηγητές ανά δωμάτιο.

Οπως προαναφέρθηκε, εξετάζεται το ενδεχόμενο να διαμορφωθούν στη σοφίτα δωμάτια αυτόνομα με λουτρό. Θεωρείται σκόπιμο να διατηρηθούν οι τοίχοι από άοπλη φέρουσα πλινθοδομή εμφανείς καθώς και τα ζευκτά της στέγης, δηλαδή να έχει πιο «βιομηχανικό» χαρακτήρα. Η υφιστάμενη στέγη θα μετατραπεί έτσι ώστε να διαμορφωθούν στη σοφίτα μπαλκόνια.

Σε ό,τι αφορά τη βιβλιοθήκη και δεδομένου ότι θα τοποθετηθεί στο κατώγειο, όπου βρίσκεται και σήμερα, θα πρέπει να γίνει συγκεκριμένη παρέμβαση για την αποτροπή της ανερχόμενης υγρασίας. Για τον σκοπό αυτό, πλέον των επισκευών, προτείνεται η κατασκευή εξωτερικού και εσωτερικού στραγγιστηρίου περιμετρικά καθώς και διπλό πλωτό δάπεδο επί μεμβράνης αποστράγγισης. Επιπλέον θα πρέπει να τοποθετηθεί σύστημα κλιματισμού-αερισμού για την εγκατάσταση πλήρους συστήματος ελέγχου περιβάλλοντος.

Παράλληλα, οι αίθουσες διδασκαλίας θα εκσυγχρονιστούν με ατομικά θρανία και πλήρη εξοπλισμό με πολυμέσα όπως ηλεκτρονικούς πίνακες, προβολείς κ.λπ. Αντίστοιχα αίθουσες θα μετατραπούν σε χώρο φιλοξενίας σεμιναρίων και μικρών συνεδρίων. Επιπλέον, το κτίριο πρέπει να έχει όλες τις άδειες λειτουργίας. Για τον σκοπό αυτό θα προβλεφθούν όλα τα μέτρα πυροπροστασίας και πυρόσβεσης που απαιτεί το τουρκικό κράτος.

Ενα σύγχρονο εκπαιδευτικό ίδρυμα πρέπει να έχει αμφιθέατρο. Εκεί λαμβάνουν χώρα οι βασικές εκδηλώσεις όσο και οι βασικές εργασίες διεθνών και μεγάλων συνεδρίων. Η πρόταση του ΑΠΘ περιλαμβάνει την ιδέα διαμόρφωσης ενός αμφιθεάτρου 350 ατόμων στον περίβολο στη θέση του μαγειρείου. Αν και η πρόταση για υπόσκαφο, οι αρχιτεκτονικές απεικονίσεις δείχνουν μεγάλο μέρος να είναι εμφανές και να επηρεάζει την όψη της Σχολής. Η πρόταση που κατατέθηκε προς μελέτη προτείνει να διερευνηθεί αρχιτεκτονικά και αδειοδοτικά η δυνατότητα κατασκευής υπογείου αμφιθεάτρου που να μην επηρεάσει την υφιστάμενη όψη.

Η βασική διαδικασία υλοποίησης του έργου που προτείνεται, κατά τρόπο ανάλογο με αυτό της Σχολής Γαλατά αλλά και του Αγ. Γεωργίου στο Κάιρο, είναι:

–      Εκπόνηση μελέτης

–      Εξασφάλιση αδειών από όλες τις υπηρεσίες (Συμβούλιο Μνημείων, Δημοτική Αρχή, οικοδομικές, πυροπροστασίας)

–      Διενέργεια διαγωνισμού για την κατασκευή.

Να σημειωθεί ότι το ζεύγος Αθανάσιος και Μαρίνα Μαρτίνου έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση ανακαίνισης της Αστικής Σχολής Γαλατά και του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τένεδο.

«Λουκέτο» από τους Τούρκους το 1971

Ηταν η κύρια Θεολογική Σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου πριν κλειστεί από τις τουρκικές αρχές το 1971 εξαιτίας νόμου που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πολλοί Ορθόδοξοι θεολόγοι, ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες φοίτησαν στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, συμπεριλαμβανομένου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι φοιτητές στη Χάλκη περιλάμβαναν όχι μόνο γηγενείς Ελληνες, αλλά και Ορθόδοξους Χριστιανούς από όλο τον κόσμο, προσδίδοντας στη Σχολή διεθνή χαρακτήρα. Τον Οκτώβριο του 1998 το Κογκρέσο των ΗΠΑ υποστήριξε την επαναλειτουργία της Χάλκης. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αναφέρει το ζήτημα στις διαπραγματεύσεις για την τουρκική ένταξη στους κόλπους της. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον επισκέφτηκε τη Χάλκη στην επίσκεψή του στην Τουρκία το 1999 και ζήτησε από τον τότε Τούρκο πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ να επιτρέψει την επαναλειτουργία της Σχολής.

Ο Αρχων Εξαρχος, Θανάσης Μαρτίνος

Γεννήθηκε το 1950. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Μαρτίνος, ο οποίος αποτέλεσε τον μεγαλύτερο αντικέρ στη μεταπολεμική Αθήνα. Η μητέρα του, Αθηνά, καταγόταν από την Κεφαλλονιά και την Ελευσίνα και ως γόνος εφοπλιστικής οικογένειας αποφάσισε το 1960 να αναμειχθεί προσωπικά με τη ναυτιλία. Με τα κέρδη από την γκαλερί και τα έργα τέχνης αγόρασαν το πρώτο πλοίο. Το 1971 η Αθηνά Μαρτίνου μαζί με τους γιους της -Θανάση, Ντίνο και Ανδρέα- ιδρύει την εταιρεία Thenamaris Ships Management. Δύο δεκαετίες αργότερα ο Θανάσης Μαρτίνος αποχωρεί από την εταιρεία για να δημιουργήσει την Eastern Mediterranean Maritime (EastMed). Εχει παντρευτεί τη Μαρίνα Μαρτίνου, η οποία κατάγεται από την ορεινή Αμπλιανή Ευρυτανίας και έχουν αποκτήσει δύο κόρες, τη Γεωργία που ασχολείται με την πολιτική, και τη Μαρίνα. Ο Αθανάσιος Μαρτίνος έχει κάνει αμέτρητες δωρεές και τον Σεπτέμβριο του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης του ανέθεσε τα καθήκοντα του διοικητή του Αγίου Ορους.

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ

• Ο Αιμιλιανός Λαζαρίδης, Μητροπολίτης Γρεβενών με σημαντική δράση για τον Ελληνισμό της Μακεδονίας που μαρτύρησε το 1911.
• Ο άγιος Προκόπιος, Μητροπολίτης Ικονίου που μαρτύρησε στη Μικρά Ασία το 1923.
• Ο άγιος Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης, που μαρτύρησε στη Σμύρνη το 1922.
• Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’ Αθηνών & Πάσης Ελλάδος, Χατζησταύρου (1880-1968).
• Ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο οποίος σπούδασε στη Σχολή το έτος 1872-73.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου