Η αγορά αυτοκινήτου σημειώνει άλμα, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς χάνουν έδαφος, η Αττική Οδός πλησιάζει τις διελεύσεις του 2009 και οι αισιόδοξοι μιλούν για επιστροφή στην κανονικότητα. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η τιμή της βενζίνης, που σε γενικά πλαίσια έχει διατηρηθεί περίπου στο 1,588 ευρώ.

Η κίνηση στους δρόμους της Αθήνας όσο και σε άλλες περιοχές της χώρας οφείλεται σε πολλούς παράγοντες κατά τους ειδικούς. Πέρα από το γεγονός ότι οι οδηγοί επαναχρησιμοποιούν τα οχήματά τους, η απαξίωση στην οποία έχουν περιέλθει τα τελευταία χρόνια τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς -με λιγότερα λεωφορεία και πιο αραιά δρομολόγια στη σταθερή τροχιά- αποτελεί έναν από τους κυριότερους λόγους. Οπως περιγράφουν μάλιστα χρήστες του οδικού δικτύου στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, τα ΜΜΜ συχνά «εγκαταλείπονται» καθώς η μετακίνηση έχει μετατραπεί σε ταλαιπωρία. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε πως το 2011 ο ΟΑΣΑ είχε ετησίως 732.372 επιβιβάσεις, ενώ το 2017 αυτές ανέρχονταν στις 613.827. Μάλιστα, στο μεταξύ διάστημα, οι χρήστες μειώνονταν κατά Μ.Ο. 10-20 χιλ. ετησίως.

Από το 2010 όμως και έως το 2018, τα έτη δηλαδή της κρίσης, η αγορά αυτοκινήτου είχε σημαντική πτώση, καθώς οι οδηγοί κατέθεταν πινακίδες και τα ακινητοποιούσαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Συγκεκριμένα, στο 8μηνο του ’19 ταξινομήθηκαν 86.873 καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα, έναντι 79.154 την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 9,8%. Οπως εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο συγκοινωνιολόγος-πολιτικός μηχανικός Θοδωρής Μαυρογιώργης, παρατηρείται ήδη σημαντική χρήση των οχημάτων τόσο στη χώρα όσο και στην Ευρώπη, με τα στοιχεία να δείχνουν πως αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, το 2030 θα σημειωθεί αύξηση της ετήσιας επιβατικής κίνησης κατά 50%.

Ετερο πρόβλημα που δυναμιτίζει το μίγμα του κυκλοφοριακού κομφούζιου είναι η κακή νοοτροπία αρκετών οδηγών που δεν τηρούν τον ΚΟΚ και παρκάρουν σε σημεία όπου δεν επιτρέπεται, χρησιμοποιούν λεωφορειογραμμές, αλλά και το ότι επιλέγουν να πάρουν το όχημά τους για αποστάσεις μικρότερες του ενός χιλιομέτρου. Σύμφωνα με τον κ. Μαυρογιώργη, η παράνομη στάθμευση επιβαρύνει την κυκλοφορία κατά 30%, ενώ το παρκάρισμα σε διασταυρώσεις μειώνει την κυκλοφορία κατά 45%. Ολα αυτά, μάλιστα, την ώρα που ένα αυτοκίνητο χρησιμοποιείται μόλις τις 2 από τις 24 ώρες της ημέρας, καταλαμβάνοντας το 80% του δημόσιου χώρου.

Για την ιστορία, ο κ. Μαυρογιώργης μας υπενθυμίζει πως το 1914 κυκλοφορούσαν στη χώρα 266 οχήματα, το 1965 έφτασαν τα 96.149 και το 1977 ξεπέρασαν το 1,2 εκατ. Το 1995 προστέθηκαν άλλα τόσα, δηλαδή 2.171.201. Το άλμα στην αγορά αυτοκινήτου συνεχίστηκε και την επόμενη δεκαετία, αφού το 2005 ανέρχονταν σε 4.269.569 και πέντε χρόνια αργότερα τα οχήματα στην χώρα ήταν 5.183. 313. Μετά ήρθε η κρίση.

Τι είναι το φαινόμενο των «κυκλοφοριακών συμφορήσεων-φάντασμα»

Οι παραπάνω βέβαια είναι μόνο μερικοί από τους λόγους που οι οδηγοί αναμένουν στο τιμόνι για ώρα. Ενας δεύτερος τρόπος σχηματισμού ουρών κατά μήκος αυτοκινητοδρόμων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Κηφισό που δεν έχει φανάρια, είναι το φαινόμενο των αποκαλούμενων «κυκλοφοριακών συμφορήσεων-φάντασμα» (phantom traffic jams). Τα αίτια τέτοιων συμφορήσεων δεν σχετίζονται με την εκδήλωση κάποιου έκτακτου συμβάντος, αλλά αποκλειστικά στην οδηγική συμπεριφορά.

Τι συμβαίνει όμως; Σε περιόδους αυξημένης κυκλοφορίας, κατά τις οποίες όμως δεν έχει ξεπεραστεί η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού, ένα όχημα Α, για τυχαίους λόγους (π.χ. μια στιγμή αφαίρεσης της προσοχής του οδηγού), μπορεί να επιβραδύνει ελαφρώς με αποτέλεσμα το όχημα που το ακολουθεί (Β) να πλησιάσει σε απόσταση μικρότερη από την επιθυμητή. Ως αποτέλεσμα, ο οδηγός του οχήματος Β αντιδρά φρενάροντας ελαφρώς προκειμένου να επαναφέρει την απόσταση από όχημα Α στο επιθυμητό. Το φρενάρισμα του οχήματος Β θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της απόστασης με το όχημα που το ακολουθεί (Γ), προκαλώντας έτσι ένα ακόμα φρενάρισμα από το επόμενο όχημα (Δ) και ούτω καθεξής. Κάθε μία από τις παραπάνω επιβραδύνσεις είναι ελαφρώς εντονότερη από την προηγούμενη (δημιουργώντας κατ’ ουσίαν ένα μηχανισμό μεγέθυνσης του αρχικού «ασήμαντου» συμβάντος) με τελικό αποτέλεσμα τη στάση κάποιου οχήματος ανάντη της ροής των οχημάτων.

Οι υποδομές στην πρωτεύουσα δεν «χωρούν» άλλα οχήματα – Τι λένε οι συγκοινωνιολόγοι

Το κλίμα αισιοδοξίας εξαιτίας της στροφής στην οικονομία έχει κάνει τους Ελληνες να χρησιμοποιούν περισσότερο το όχημά τους, ενώ οι συγκοινωνιολόγοι εκτιμούν πως οι υποδομές στην πρωτεύουσα δεν «χωρούν» άλλα οχήματα. Στο ερώτημα αν η κατασκευή νέων δρόμων βελτίωναν την κατάσταση, απαντούν αρνητικά, υποστηρίζοντας πως απλά θα μετακυλιστεί ο φόρτος και δημιουργηθεί άμεσα και εκεί κορεσμός. Οπως εξηγούν, η κίνηση στην Αθήνα θα ήταν ηπιότερη αν υπήρχε αστυνόμευση σε σημεία που κατά τις ώρες αιχμής «πνίγονται».

Στο… κόκκινο

Η Τροχαία, πάντως, ανανεώνει αρκετές φορές την ημέρα τα Δελτία Κυκλοφορίας. Στο… κόκκινο, λοιπόν, σύμφωνα με τη Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας, βρίσκονται από τις 07.45 που ξεκινάει η αύξηση της έντασης της κυκλοφορίας με κορύφωση στις 09.00 και σταδιακή χαλάρωση μέχρι τις 10.15 οι εξής δρόμοι: Κηφισός ποταμός – κάθοδος από τη Νέα Φιλαδέλφεια, Κηφισός ποταμός – άνοδος από τη Λ. Καβάλας, Κηφισίας – κάθοδος από Μαρούσι, Καποδιστρίου – Παλαιολόγου προς Χαλάνδρι, Αγίας Παρασκευής και Παλαιολόγου προς Λ. Κηφισίας, Μεσογείων – κάθοδος από μετρό Νομισματοκοπείου, Συγγρού – άνοδος από Καλλιρρόης, Κατεχάκη – κάθοδος από την Αττική Οδό, Ηλιουπόλεως από το μετρό του Αγίου Δημητρίου προς κέντρο, άνοδος Αλεξάνδρας τμηματικά, Ελ. Βενιζέλου από πλατεία Ηλιούπολης στην άνοδο και μέχρι τον Καρέα και Βεΐκου προς κέντρο.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής