Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, δεν προτίθεται να δώσει επιπλέον παράταση στην έκπτωση του 10% επί του προστίμου που λήγει σήμερα, ωστόσο μέχρι τις 9 Νοεμβρίου, οπότε και παύει η ισχύ των ευνοϊκών διατάξεων με πολλές δόσεις και χαμηλά πρόστιμα, οι πολίτες θα μπορούν να μπουν χωρίς τον πέλεκυ του 10% που θα ίσχυε μέχρι τέλος Οκτωβρίου και του 20% που θα αυξάνονταν κατά την τελευταία βδομάδα της λήξης νόμου.

Έτσι, οι ιδιοκτήτες θα καταβάλλουν το ενιαίο ειδικό πρόστιμο χωρίς επιπλέον επιβάρυνση, ενώ η κατάργηση της προσαύξησης πρόκειται να ενταχθεί σε σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Βέβαια, τα στοιχεία από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας δεν είναι και τα πλέον αισιόδοξα, αφού όπως προκύπτει από το Νόμο 4497/17 τα έσοδα είναι 257.402.089 ευρώ, με τους τρεις τελευταίους νόμους να συγκεντρώνουν συνολικά 2.315.479.545 δισ. ευρώ. Το σύνολο αυθαιρέτων που υπάρχει στη χώρα ανέρχεται στα 1.372.182, ενώ οι δηλώσεις που γίνονται κάθε μέρα υπολογίζονται περίπου στις 500, με τα νέα αυθαίρετα κτίσματα να είναι 367.055.

Αν και μηχανικοί μιλώντας στον Ελεύθερο Τύπο εκτιμούν πως η κινητικότητα θα αυξηθεί στο παρά πέντε, μέχρι στιγμής η συμμετοχή των αυθαιρετούχων στη ρύθμιση δεν ήταν η αναμενόμενη – με μερίδα του τεχνικού κόσμου να υποστηρίζει πως το ΥΠΕΝ για αυτό προέβη στην κατάργηση της προσαύξησης.

Εκτός απρόοπτου πάντως, στις 9 Νοεμβρίου ο νόμος λήγει και όσοι πολίτες δεν προχώρησαν σε καμία ενέργεια θα έρθουν αντιμέτωποι με τους ελεγκτές δόμησης – οι οποίοι έχουν πάρει το πράσινο φως των κατεδαφίσεων. Οπως έχει γίνει ήδη γνωστό, η λήξη του Νόμου 4495/17 θα σηματοδοτήσει την έναρξη της διαδικασίας κατεδάφισης όποιων αυθαιρέτων βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις και δεν έχουν δηλωθεί. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ και για τις περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων τους, το αρμόδιο για τη διαπίστωση της κατεδάφισης όργανο συντάσσει και εκδίδει πρωτόκολλο συμμόρφωσης, με το οποίο βεβαιώνεται η εκτέλεση της κατεδάφισης από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Το πρωτόκολλο κατεδάφισης κοινοποιείται στις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης για να εφαρμοστεί η διαδικασία διαγραφής προστίμων.

Μάλιστα, σε περίπτωση που κάποιος ιδιοκτήτης έχει «πειράξει» την αυθαίρετη κατασκευή (ως προς τις διαστάσεις ή το υλικό, τη θέση ή αν έχουν γίνει επεκτάσεις), τότε σε σχέση με το αρχικό πρωτόκολλο κατεδάφισης η διαδικασία εξελίσσεται χωρίς να είναι απαραίτητη η έκδοση νέου πρωτοκόλλου.

Οι μειώσεις

Εξακολουθούν να ισχύουν οι μειώσεις:

1. για ΑΜΕΑ που καταβάλλουν το 15%-20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ή 24.000 ευρώ αντίστοιχα για τη δεύτερη περίπτωση),

2. για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεκνους που καταβάλλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50% οι δεύτεροι, ανάλογα με τις περιπτώσεις, π.χ.:

– Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.

– Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ.) καταβάλλουν 50% του προστίμου.

Διευρύνονται τα κοινωνικά κριτήρια:

– σε μακροχρόνια ανέργους που καταβάλλουν το 30% του προστίμου,

– σε δικαιούχους επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης που καταβάλλουν το 20% του προστίμου.

* Σημαντική και για τις δύο ομάδες είναι η απόφαση για διετή αναστολή καταβολής των δόσεων.

Να σημειωθεί πως:

• Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες προσαρμογής: α) με βάση την απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου Αυθαίρετων Κατασκευών ή β) με βάση την απόφαση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Περιφερειακού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής ή του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για τις αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις σε διατηρητέα κτίρια, τότε το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά το κόστος των εργασιών προσαρμογής και μέχρι 50% αυτού, εξαιρούμενου του παράβολου εφόσον προσκομιστεί βεβαίωση της Επιτροπής ή των Συμβουλίων ότι οι εργασίες προσαρμογής υλοποιήθηκαν προσήκοντος.

• Εάν για την υπαγωγή αυθαίρετων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες στατικής ενίσχυσης με την εκπόνηση στατικής μελέτης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά:
α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,

β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,

γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.

– Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.

– Εκπτωση 20% προβλέπεται για όσους πληρώσουν εφάπαξ και 10% για όσους καταβάλλουν το 30% του προστίμου.

Επίσης, μειώνονται, τα πρόστιμα για:

– τα κτίσματα που δεν έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις δόμησης μικρότερες από 100 έως 500 τ.μ.,

– αυθαίρετες κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1983-1993,

– αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου και στις οποίες εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης,

– αυθαίρετα υπόγεια – εσωτερικούς εξώστες (πατάρια) – σοφίτες,

– στάσιμους οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων που δεν είναι παραλιακοί και κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα και που έχουν κατασκευασθεί πριν από το 1993,

– επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί κατά 20% η οφειλόμενη εισφορά ενός ιδιοκτήτη ακινήτου – για ακίνητα που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.

Μελέτη στατικής επάρκειας απαιτείται:

• για κάθε αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλλαγή χρήσης που έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε κτίρια κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2 (συνήθης κτίρια, κατοικίες), Σ3 και Σ4,

• κάθε ανεξάρτητη κατασκευή που είναι εξ ολοκλήρου αυθαίρετη.

• οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν υπαχθεί στο Ν. 4178/2013 και, με βάση ένα τουλάχιστον από τα υποβληθέντα Δελτία Ελέγχου Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου (ΔΕΔΟΤΑ), κατατάσσεται σε υψηλής (Υ) προτεραιότητας περαιτέρω ελέγχου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για την περίπτωση κτιρίων, τα οποία έχουν κατασκευαστεί πριν από την 1η/1/1983 αλλά η αυθαίρετη προσθήκη ή τροποποίηση ή αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί μεταγενέστερα, η μελέτη στατικής επάρκειας θα πρέπει να εκπονείται με προσομοίωση του συνόλου της κατασκευής και έλεγχο:

1. του προγενέστερου τμήματος με βάση τον αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την περίοδο αδειοδότησης ή κατασκευής του υπάρχοντος,

2. της αυθαίρετης προσθήκης ή τροποποίησης ή αλλαγής χρήσης με βάση τον αντίστοιχο αντισεισμικό κανονισμό που ίσχυε κατά την πραγματοποίησή της.

Παράβολα προστίμων

250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.

500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.

1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.

4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.

10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερο των 5.000 τ.μ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου