Τα χρόνια από το 2010 μέχρι και το 2018, που ολοκληρώθηκε το τρίτο Μνημόνιο, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος απεβίωσε την Τρίτη στα 79 του χρόνια, ήταν σαφής υπέρμαχος σε όλα τα μέτρα λιτότητας που υλοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Ταυτόχρονα δήλωνε ευρωπαϊστής και υπέρμαχος μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης. Το 2010 είχε ζητήσει η Ελλάδα, έναντι των χρεών της, να συστήσει ένα Ταμείο όπου θα συγκεντρώνονταν έσοδα από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας η οποία θα παραγόταν από τον ήλιο προς τις βόρειες χώρες και τη Γερμανία. Το σχέδιο «Ηλιος», παρότι αναγγέλθηκε, έμεινε στα χαρτιά. Στη συνέχεια έβαλε στο μάτι τη δημόσια περιουσία. Σε μια υπερφίαλη πρόβλεψη τότε, οι ελληνικές Αρχές είχαν δεσμευτεί, το 2010, για αποκρατικοποιήσεις 50 δισ. ευρώ σε τρία χρόνια. Εκ των υστέρων, όπως φαίνεται, ούτε και αυτό το σχέδιο ευδοκίμησε.

Στο μυαλό του Σόιμπλε είχε καρφωθεί το να δημιουργήσει ένα Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, που θα πουλούσε όσο όσο ακίνητα δικαιώματα και κρατικές εταιρίες για να πληρώσει το χρέος. Το σχέδιο βασιζόταν στην εταιρία συμμετοχών, το πρότυπο που συστάθηκε στην Ανατολική Γερμανία, γνωστής ως Treuhandanstaldt, μέσω της οποίας συγκεντρώθηκαν όλες οι δημόσιες επιχειρήσεις και βιομηχανίες οι οποίες ξεπουλιούνταν με τίμημα ακόμη και 1 μάρκο σε επιχειρηματίες της Δυτικής Γερμανίας για να εκσυγχρονιστούν. Μάλιστα η πρόταση για την Ελλάδα ήταν να έχει την έδρα του εκτός της χώρας (είχε προταθεί ως λύση το Λουξεμβούργο), ώστε να διατηρεί την ανεξαρτησία του από πολιτικές παρεμβάσεις.

Σε πολύ βελτιωμένη έκδοση, αυτή ήταν η ιδέα για τη δημιουργία του λεγόμενου Υπερταμείου το 2016. Ο νέος αυτός φορέας κατέχει σχεδόν το σύνολο της δημόσιας περιουσίας, κινητής και ακίνητης, για 99 χρόνια. Στις βελτιώσεις του αρχικού σχεδίου, το γεγονός ότι η έδρα βρίσκεται στην Ελλάδα, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει την εποπτεία, αν και ο οργανισμός έχει ένα εποπτικό συμβούλιο διορισμένο από τους Θεσμούς. Ωστόσο, το νέο Ταμείο ανέλαβε την υποχρέωση να δίνει το 50% του τιμήματος από την αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας για τη μείωση του χρέους και το 50% για επενδύσεις. Εναντι της περιουσίας που είχε το Ταμείο, ο ESM ζήτησε και πήρε ενέχυρο 30 δισ. ευρώ έναντι του χρέους της Ελλάδας.

Η εμμονή με το Grexit

Ωστόσο, το χαρακτηριστικό του Γερμανού συντηρητικού πολιτικού, που πρέσβευε τη λιτότητα με όλη του τη δύναμη, είναι οι δύο τεκμηριωμένες προτάσεις που είχε κάνει για την προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, Τούτο έστω και αν η έξοδος από τη ζώνη του ευρώ -όπως αποφάνθηκαν οι νομικοί στις Βρυξέλλες- θα σήμαινε και την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η πρώτη πρόταση για Grexit έγινε στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 στο ξενοδοχείο «Mόνοπολ» στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Ηταν ήδη φανερό ότι το πρώτο Μνημόνιο της Ελλάδας θα χρειαζόταν συνέχεια.

Σε μια συνάντηση με πρωτοβουλία του Σόιμπλε, στο δεύτερο υπόγειο του ξενοδοχείου (είχαν διώξει ακόμη και τους αστυνομικούς), με τον τότε υπουργό Οικονομικών, Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος συνοδευόταν από τον τότε πρόεδρο του ΣΟΕ, Γιώργο Ζανιά, έριξε στο τραπέζι ένα φάκελο με το σχέδιο για το Grexit. Τόνισε μάλιστα ότι επρόκειτο για μια «γερμανική» πρόταση, υπονοώντας ότι δεν εκπροσωπεί το σύνολο των μελών του ECOFIN, που θα συνεδρίαζε ατύπως στην πολωνική πόλη.

Το σχέδιο προέβλεπε την άμεση έξοδο της χώρας από το ευρώ με παράλληλη επιβολή capital controls. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, όλες οι καταθέσεις πάνω από 3.000 θα μετατρέπονταν άμεσα από ευρώ σε δραχμές, ενώ θα επιτρεπόταν η εκταμίευση 50 ευρώ την εβδομάδα για κάθε πολίτη. Σε αφηγήσεις του εκ των υστέρων ο κ. Βενιζέλος τόνιζε ότι κάτι τέτοιο θα μετέτρεπε καταθέσεις ύψους 200 δισ. ευρώ σε «πληθωρικές» δραχμές.

Η πρόταση Σόιμπλε ήταν αρκετά λεπτομερής: Η Ελλάδα θα λάμβανε ανθρωπιστική βοήθεια σε καύσιμα, τρόφιμα και φάρμακα για να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση που ήξερε ότι θα προκαλούσε η έξοδος της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα. Επίσης η Ελλάδα θα είχε προνομιακή χρήση των κοινοτικών κονδυλίων, προκειμένου να στηρίξει την οικονομία της.

Ο κ. Βενιζέλος αρνήθηκε κατηγορηματικά τη γερμανική πρόταση χωρίς καν να ζητήσει τη γνώμη και του τότε πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου.

ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΞΟΔΟΥ

Η συνάντηση με Βαρουφάκη και το «καυτό» non paper

Η πρόταση έμεινε στο συρτάρι του πρώην υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας και περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία για να παρουσιαστεί ξανά.

Αυτό έγινε όταν ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης, είχε φτάσει στα όρια τους ομολόγους του στην ευρωζώνη αρνούμενος το νέο Μνημόνιο και διαδίδοντας ιδέες για παράλληλο νόμισμα και αιώνια ομόλογα (perpetual bonds) ως εναλλακτικές λύσεις για την Ελλάδα. Την ίδια ώρα είχαν μεταναστεύσει περίπου 55 δισ. ευρώ καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες, ενώ το Δημόσιο πληρώνονταν με τα τραπεζικά διαθέσιμα των δημόσιων οργανισμών.

Ενώ στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει η συζήτηση για δημοψήφισμα στις 11 Μαΐου του 2015 ,πριν από άλλο ένα κρίσιμο Eurogroup, ο Γιάνης Βαρουφάκης, μαζί με τον αναπληρωτή του, Γιώργο Χουλιαράκη, και τον τότε γενικό γραμματέα, Νίκο Θεοχαράκη, συναντιέται με τον Σόιμπλε και το επιτελείο του στα γραφεία της γερμανικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες. Εκεί γίνεται στον Ελληνα ΥΠΟΙΚ η δεύτερη πρόταση για μια προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

Με βάση την αφήγηση της συνάντησης στο βιβλίο του κ. Βαρουφάκη με τίτλο «Ενήλικες στο δωμάτιο», ο Ελληνας υπουργός επισημαίνει τον κίνδυνο η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη να συνταράξει στο σύνολό της την Ε.Ε., για να πάρει την απάντηση από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε:

«Μην το λες Grexit τότε», και να συνεχίσει: «Δεν είναι ανάγκη να το σκέφτεσαι ως μόνιμη έξοδο. Σκέψου το σαν time out. Οπως το καταλαβαίνω εγώ, βγαίνετε για λίγο, ανακτάτε την ανταγωνιστικότητά σας μέσω της υποτίμησης κι έτσι επανακάμπτετε πολύ γρήγορα. Και μετά από ένα χρόνο περίπου, όταν θα έχετε ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της χαμένης σας ανταγωνιστικότητας, μπορείτε να ξαναμπείτε».

Μάλιστα, σύμφωνα με την αφήγηση, ο Γερμανός αξιωματούχος, προσπαθώντας να τον πείσει να δεχθεί, υποσχέθηκε μια τεράστια βοήθεια για να στηριχθεί η Ελλάδα εκτός ευρώ. Εφτασε μάλιστα να παραδεχθεί ότι το Μνημόνιο είναι κακό για τον ελληνικό λαό και θα πρέπει να το αποφύγουμε.

Εμμέσως μάλιστα ξεκαθαρίζει στον συνομιλητή του ότι η ιδέα του Grexit είναι δική του και ότι θα προσπαθήσει να πείσει και την τότε καγκελάριο της Γερμανίας ότι είναι μια «καλή ιδέα».

Δύο μήνες αργότερα, ενώ η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε capital controls από τις 28 Ιουνίου του 2015 και οι πολίτες είχαν ψηφίσει «όχι» σε νέο Μνημόνιο με ποσοστό 61,31%, ο Σόιμπλε ξαναχτυπά…

 Το non paper

Στις 10 Ιουλίου 2015, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διαρρέει non paper που έστειλε στις χώρες της ευρωζώνης προτείνοντας την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

Στο κείμενο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι σε περίπτωση που η βιωσιμότητα του χρέους και η αξιόπιστη προοπτική εφαρμογής δεν μπορούν να διασφαλιστούν εκ των προτέρων, η Ελλάδα θα πρέπει, μέσω ταχέων διαπραγματεύσεων, να τεθεί σε ένα time out από την ευρωζώνη, με ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτή η λύση θα συνοδεύεται από στήριξη για την Ελλάδα ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. και για τους Ελληνες πολίτες, με ενίσχυση της ανάπτυξης, ανθρωπιστική και τεχνική βοήθεια στα επόμενα χρόνια. Θα συνοδευόταν επίσης από την ενίσχυση της διακυβέρνησης της νομισματικής ένωσης.

Πολύ αργότερα, το 2022, σε συνέντευξή του δήλωσε ότι έχει τη συνείδησή του ήσυχη σε ό,τι αφορά τους χειρισμούς του στην ελληνική κρίση. Στην ίδια συνέντευξη τόνιζε ότι η Ελλάδα έγινε μέλος της ευρωζώνης με λάθος προϋποθέσεις. «Στην Ελλάδα είπαν μετά ότι οι υπαίτιοι της κρίσης είναι στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Με αυτό πρέπει να ζήσει κανείς. Στην πραγματικότητα, πάντα ήθελα να βοηθήσω την Ελλάδα – και έχουμε βοηθήσει πολύ την Ελλάδα. Εχω καθαρή τη συνείδησή μου και πιστεύω ότι πολλοί στην Ελλάδα το έχουν αντιληφθεί», τόνιζε χαρακτηριστικά.

Ειδήσεις σήμερα

Βασίλης Καρράς: Το παρασκήνιο της σχέσης του με τον Πασχάλη Τερζή – Διαψεύδει κατηγορηματικά την «παρεξήγηση» η σύζυγος του Τερζή

Κορονοϊός: Σκέψεις για επιστροφή της μάσκας στις μονάδες υγείας

Οδηγός κινηματογράφου: Αυτές είναι οι νέες ταινίες που βγαίνουν στις αίθουσες [τρέιλερ]

Θεσσαλονίκη: Αυτός είναι ο αστυνομικός που σκότωσε ο Νορβηγός μέσα σε μπυραρία – Ακαριαίος ο θάνατος του 32χρονου [βίντεο]