«Θα δούμε πώς θα πάνε τα πράγματα, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες για να διεξαχθούν εκλογές στις 14 Μαΐου», δήλωσε ανώνυμα στο πρακτορείο Reuters ανώτερο στέλεχος του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι ήδη επίκειται η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες σε μια περιοχή «όπου ζει το 15% του τουρκικού πληθυσμού και παράγεται το 10% του ΑΕΠ». Ο συγκεκριμένος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η τελική απόφαση θα παρθεί από τον Ερντογάν και το σύμμαχό του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικής Δράσης (ΜΗΡ). Τόνισε ωστόσο, ότι είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για τις εκλογές τη στιγμή που αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των θυμάτων. Ετσι αναβίωσαν στην Αγκυρα σενάρια για μετάθεση των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στις 18 Ιουνίου, που είναι και η κανονική τους ημερομηνία. Να σημειωθεί ότι χθες ξεκίνησε στην Εθνοσυνέλευση της Αγκυρας η συζήτηση για την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης στις πληγείσες επαρχίες, την οποία στηρίζει το κυβερνητικό μπλοκ AKP-MHP, αλλά διαφωνούν το κεμαλικό CHP και το φιλοκουρδικό HDP.
Πρακτικά ο Εγκέλαδος κατέστρεψε τα σχέδια του Τούρκου προέδρου, ο οποίος βάλλεται ήδη πανταχόθεν για την κακή κατάσταση της οικονομίας και την ελλιπή ανταπόκριση του κρατικού μηχανισμού στη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή από το 1999.
«Ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία χάρις στους σεισμούς του 1999 κι από ό,τι φαίνεται θα φύγει εξαιτίας των σεισμών του 2023», έγραψε ο αυτοεξόριστος στο εξωτερικό δημοσιογράφος της «Tζουμχουριέτ», Τζαν Ντουντάρ, που έχει καταδικαστεί ερήμην σε 27 χρόνια κάθειρξη.
Στην προσπάθειά του να φιμώσει την κοινωνική οργή ο Ερντογάν έκανε το λάθος να βάλει λουκέτο την Τετάρτη στο Twitter, το οποίο επανέλαβε χθες τη λειτουργία του στην Τουρκία μπροστά στο κύμα εσωτερικής και διεθνούς κατακραυγής.
«Πώς είναι δυνατόν να μπλοκάρεις το Twitter σε μια μέρα όπου οι επικοινωνίες σώζουν ζωές;», διερωτήθηκε ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κόμματος DEVA και πρώην υπουργός Εξωτερικών, Αλί Μπαμπατζάν. Κατά τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, με την ενέργεια αυτή η κυβέρνηση δείχνει «να έχασε το μυαλό της», ενώ τον καίριο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην οργάνωση των πληγέντων και στο έργο της διάσωσης επισήμανε το HDP. H τουρκική κυβέρνηση, από την πλευρά της, δικαιολογήθηκε ότι μέσω του Twitter διακινούνταν «ύβρεις και παραπληροφόρηση», γεγονός που έθεσε υπ’ όψιν της διοίκησης του κοινωνικού μέσου.
Χθες ο Ερντογάν δήλωσε ότι δεν θα ανεχθεί όσους προσπαθούν να εκμεταλλευτούν πολιτικά την τραγωδία, επέμεινε στην ανάγκη επιβολής τρίμηνης κατάστασης ανάγκης, την οποία υπέγραψε με προεδρικό διάταγμα στέλνοντάς την για κύρωση στη Βουλή και επανέλαβε τις υποσχέσεις για βοήθημα 10.000 λιρών (500 ευρώ) στους πληγέντες, όπως και για την ανοικοδόμηση πολυώροφων κτιρίων μέσα σε ένα χρόνο.
Επανέλαβε επίσης την εξαγγελία του αντιπροέδρου, Φουάτ Οκτάι, για τη δημιουργία μιας μεγάλης «πόλης-κοντέινερ», όπου θα στεγαστούν όσοι έχασαν τα σπίτια τους. Σύμφωνα με τον Οκτάι ήδη 400.000 άστεγοι φιλοξενούνται σε κοιτώνες και κέντρα νεολαίας γειτονικών πόλεων, ενώ έχουν αποσταλεί 1 εκατομμύριο κλινοσκεπάσματα και σύντομα θα φτάσουν τα 2 εκατομμύρια.
Πρακτικά, κυβέρνηση και αντιπολίτευση στην Τουρκία έχουν εγκαινιάσει προεκλογικό αγώνα πάνω από τάφους και ερείπια, στον οποίο χρησιμοποιούν κάθε μέσον. Ο Ερντογάν έχει ρίξει στη μάχη το προσωπικό του τζετ για τη μεταφορά αστέγων, με τελευταία «επικοινωνιακή πτήση» την αποστολή στην Αγκυρα συνοδεία της συζύγου του Εμινέ, 16 βρεφών που ανασύρθηκαν από χαλάσματα στο Καχραμανμαράς και οι γονείς τους αγνοούνται. Ομως και τα στελέχη της αντιπολίτευσης δεν έχασαν χρόνο. Από το νοσοκομείο της Αντιόχειας ο Μπαμπατζάν κατήγγειλε πως η κυβέρνηση κρύβει τον πραγματικό αριθμό των νεκρών, καθώς ύστερα από λίγες ώρες ρίχνει τα αταυτοποίητα πτώματα σε ομαδικούς τάφους, χωρίς να τα καταμετρήσει. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ με εντολή του Κιλιτσντάρογλου και των δημάρχων Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου και Αγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, πλοία από τους δύο μεγαλύτερους δήμους της Τουρκίας έσβησαν τη φωτιά στο λιμάνι της Αλεξανδρέττας. Προσωπικό από την Κωνσταντινούπολη επιδιόρθωσε πρόχειρα τον κακοφτιαγμένο αεροδιάδρομο στο αεροδρόμιο του Χατάι -η άσφαλτος του οποίου διαλύθηκε με το σεισμό- προκειμένου να επαναληφθούν οι πτήσεις, ενώ ο δήμαρχος Αγκυρας έφερε τους κινητούς φούρνους με το «ψωμί του λαού» και από το πρωί της Τετάρτης μοιράζει όσο περισσότερο μπορεί στις πληγείσες περιοχές.
ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΣΤΑΣΗ
«Γιόκ» στην κυπριακή βοήθεια
«Φρένο» έβαλε η Τουρκία στην κυπριακή αποστολή διάσωσης. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου Δημήτρης Δημητρίου, η Τουρκία ειδοποίησε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας πως οι ανάγκες της έχουν για την ώρα καλυφθεί. Η αποστολή της Κύπρου που ήταν έτοιμη να αναχωρήσει για την Τουρκία αποτελείτο από 17 άτομα.
Μιλώντας στο ΡΙΚ, ο κ. Δημητρίου είπε πως η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετώπισε το θέμα καθαρά από την ανθρωποκεντρική του πλευρά και ήταν από την αρχή έτοιμη να βοηθήσει, χωρίς την παραμικρή πολιτική διάσταση.
Οπως εξήγησε «άλλο πράγμα η ανθρωπιστική βοήθεια, η οποία θα δοθεί, η ομάδα όμως της Πολιτικής Αμυνας για την ώρα δεν έχει αποσταλεί διότι κάποιες ανάγκες είχαν καλυφθεί». Σημείωσε ότι «είμαστε σε στάση αναμονής και η προσέγγισή μας στο θέμα είναι ανθρωπιστική».
Μια μέρα νωρίτερα, η Κυπριακή Δημοκρατία είχε ενημερωθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας ότι η προσφορά της για αποστολή ομάδας διάσωσης είχε γίνει αποδεκτή από την Τουρκία.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ
Ζημιά 5,5% του ΑΕΠ για την Τουρκία
Μολονότι είναι πολύ νωρίς για να αποτιμηθεί το πλήγμα στην τουρκική οικονομία, άρχισαν ήδη οι πρώτες εκτιμήσεις.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch έκανε λόγο για ζημιές που θα ξεπεράσουν τα 4 δις. δολάρια. Η ζημιά για τις ασφαλιστικές εταιρίες δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισ. δολάρια, καθώς πρόκειται για μια περιοχή της Τουρκίας με χαμηλή ασφαλιστική κάλυψη, πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την τουρκικής καταγωγής οικονομολόγο του Bloomberg, Σελβά Μπαχάρ Μπαζικί, ο λογαριασμός του Εγκέλαδου για την τουρκική οικονομία μπορεί να φτάσει το 5,5% του ΑΕΠ, το οποίο ανέρχεται σε 819 δισ δολάρια. Αυτή είναι η πιο μετριοπαθής εκτίμηση για το κόστος των υλικών καταστροφών και της ανθρωπιστικής κρίσης, δεδομένου ότι η Τουρκία αναμένεται να δεχτεί περισσότερες πληθωριστικές πιέσεις (με επίσημο πληθωρισμό κοντά στο 60%), ενώ κινδυνεύει να εκτροχιαστεί και ο προϋπολογισμός της. Σε κάθε περίπτωση ο Ερντογάν δύσκολα θα υλοποιήσει το σχέδιο προεκλογικών παροχών, που είχε κατά νου και τις εξαγγελίες για στέγαση των προσφύγων σε ξενοδοχεία στη Μερσίνα και την Αττάλεια, όπως και την ανοικοδόμηση πολυώροφων πολυκατοικιών σε ένα χρόνο.
Στο πιο πρόσφατο ανάλογο παράδειγμα, οι βιβλικές πλημμύρες στο Πακιστάν «έσβησαν» το 5%-10% του ΑΕΠ.
Υπενθυμίζεται ότι το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έκλεισε στις αρχές της εβδομάδας και το επιτόκιο του δεκαετούς δολαριακού τουρκικού ομολόγου αυξήθηκε κατά 2 μονάδες βάσης στο 9,80%.
«ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΜΝΗΣΤΙΑ»
Οργή για τα «χάρτινα» κτίρια, που κατέρρευσαν
Ο θυμός των κατοίκων της Τουρκίας αυξάνεται όσο περνούν οι μέρες, καθώς αποκαλύπτεται πως πολλά πολυώροφα κτίρια που κατέρρευσαν θάβοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στα ερείπιά τους, είχαν κατασκευαστικά προβλήματα. Το BBC επαλήθευσε με επιτόπια ρεπορτάζ πως νεόδμητα μεγάλα κτίρια κατέρρευσαν στη νότια Τουρκία από το σεισμό της Δευτέρας. Ο επίσημος απολογισμός που έδωσε η κυβέρνηση ήταν 6.500 κτίρια, όμως αναμένεται να είναι πολύ περισσότερα. Η τουρκική κυβέρνηση έχει δώσει πολλές φορές «κατασκευαστική αμνηστία» σε εργολάβους και κατασκευαστές, των οποίων τα κτίρια αποδείχθηκε ότι δεν είχαν ακολουθήσει τους αντισεισμικούς κανονισμούς (η τελευταία αμνηστία δόθηκε το 2018).
Περισσότερα από 75.000 κτίρια σε όλες τις πληγείσες από το σεισμό περιοχές έχουν λάβει αυτή την κατασκευαστική «αμνηστία», όπως τονίζει ο Πελίν Πινάρ Τζιριτλιόγλου, επικεφαλής της τουρκικής Ενωσης Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων.
Σύμφωνα με έρευνα του τουρκικού BBC, μετά από το σεισμό της Σμύρνης το 2020, αποκαλύφθηκε πως 672.000 κτίρια είχαν εκμεταλλευτεί αυτή την «κατασκευαστική αμνηστία». Η ίδια έρευνα αποκάλυψε ότι το 2018 έγινε γνωστό πως πάνω από το 50% των κτιρίων στην Τουρκία (περίπου 13 εκατομμύρια κτίρια) είχαν κατασκευαστεί παραβαίνοντας όλους τους κανονισμούς.
Προβλέψεις
Την ίδια ώρα η σκληρή πραγματικότητα των αριθμών συγκλονίζει. Η επίσημη καταγραφή των νεκρών στη Τουρκία και τη Βόρεια Συρία αναφέρει ότι περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, αλλά οι εκτιμήσεις των ειδικών είναι ανατριχιαστικές.
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας, ο οποίος είναι επικεφαλής της ελληνικής αποστολής στην Τουρκία, τόνισε στην ΕΡΤ ότι οι νεκροί από τον φονικό διπλό σεισμό μπορεί να φθάσουν τους 50.000. Η εκτίμηση του Ελληνα επιστήμονα αφορά μόνο στην Τουρκία, καθώς δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί προς το παρόν το οτιδήποτε για τη Βόρεια Συρία.
Την ίδια ώρα, Τούρκος σεισμολόγος «πάγωσε» τους πάντες με την πρόβλεψη ότι ο σεισμός της Δευτέρας μπορεί να αποδειχθεί ο χειρότερος των εποχών, με περισσότερους από 184.000 ανθρώπους να έχουν θαφτεί κάτω από τα χαλάσματα.
Ο Τούρκος σεισμολόγος – γεωφυσικός Δρ Οβγκούν Αχμέτ Ερτζάν, δεν δίστασε να μοιραστεί με τους συμπατριώτες του στο Twitter, την πρόβλεψή του: «Κάπου 184.000 άνθρωποι βρίσκονται κάτω από τα ερείπια», έγραψε, προκαλώντας ανατριχίλα σε όλο τον κόσμο.
Ροή Ειδήσεων 
