Ο οκτάκις δισεκατομμυριοστός άνθρωπος στον κόσμο γεννήθηκε τη 15η Νοεμβρίου και έκτοτε ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται. Τα προβλήματα που προκύπτουν από το δημογραφικό, τη γήρανση του πληθυσμού και τον χαμηλό ρυθμό γεννήσεων δεν λύθηκαν, όμως, ως διά μαγείας την ημερομηνία-ορόσημο. Οι κυβερνήσεις των δυτικών χωρών αναζητούν λύσεις, ώστε να διατηρήσουν ζωντανές τις οικονομίες τους, εν μέσω των αλλαγών στα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των πολιτών τους, την ώρα που οι αναλυτές εκτιμούν πως βραχυπρόθεσμα θα υπάρξει τεράστιο κενό στην αγορά εργασίας.
Για τον Καναδά, τα… μαθηματικά δεν βγαίνουν, αφού από την αγορά εργασίας αποχωρεί σταδιακά η γενιά των λεγόμενων «baby boomers» (άτομα 56-64 ετών). Ηδη η μετανάστευση αντιπροσωπεύει σχεδόν το σύνολο της αύξησης του εργατικού δυναμικού της χώρας και μέχρι το 2032 αναμένεται να αποτελεί το σύνολο της αύξησης του πληθυσμού της. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι μέχρι το 2025 ελπίζει να φέρει 500.000 νέους μετανάστες ετησίως, δηλαδή περίπου 25% περισσότερους από το 2021.
Προβληματισμός
Αν και οι παρατηρητές συμφωνούν πως ο Καναδάς αποτελεί, ίσως, μία από τις λίγες χώρες που θα μπορούσαν να διαχειριστούν τέτοιο μεταναστευτικό κύμα, ο Τζέφρι Κάμερον, πολιτικός επιστήμονας του βρετανικού Πανεπιστημίου ΜακΜάστερ, τονίζει στο BBC ότι «η επιτυχία ενός τέτοιου σχεδίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υποστήριξη που θα έχει από τον τοπικό πληθυσμό». Ιστορικά, στη χώρα καταγράφεται μεγάλη υποστήριξη των πολιτών στην υποδοχή των μεταναστών, ωστόσο ο σχεδιασμός της κυβέρνησης -«ακραίος», λένε πολλοί- έχει προκαλέσει προβληματισμό και ήδη οι κυβερνήτες επαρχιών θέτουν τα όριά τους.
Πρόσφατη έρευνα (από τη «Leger» και την Ενωση Καναδικών Ερευνών) έδειξε ότι τρεις στους τέσσερις Καναδούς ανησυχούν για τις επιπτώσεις του σχεδίου στο στεγαστικό και σε κοινωνικές υπηρεσίες. Ο κυβερνήτης του Κεμπέκ, Φρανσουά Λεγκό, προέβαλε τον σκεπτικό ότι με την εγκατάσταση περισσότερων μεταναστών θα εξασθενήσει η γαλλοφωνία στην περιοχή. Διεμήνυσε, δε, ότι δεν δέχεται πάνω από 50.000 μετανάστες τον χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι το Κεμπέκ, όπου ζει το 23% του συνολικού πληθυσμού του Καναδά, θα υποδέχεται μόλις το 10% των μεταναστών που θα εισρέουν στη χώρα κάθε χρόνο.
ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΗΠΑ
«Αγκάθια» το δημογραφικό και η έλλειψη ειδικευμένων εργατών
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το Λουξεμβούργο έχει το υψηλότερο ποσοστό μεταναστευτικού πληθυσμού και συγκεκριμένα 49%, ενώ ακολουθεί η Ελβετία με 30%. Στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 16%, στη Βρετανία 14% και την Ελλάδα 12,5%. Δεν είναι μόνο ο Καναδάς που θέτει τη συστηματοποιημένη μετανάστευση στις επίσημες πολιτικές του. «Η μετανάστευση είναι η βαλβίδα ασφαλείας που έχουμε για την αύξηση του πληθυσμού στις ΗΠΑ», δηλώνει στον «Guardian» ο δημογράφος Γουίλιαμ Φρέι του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς.
Το «μοντέλο» της υποδοχής μεταναστών για την κάλυψη θέσεων εργασίας δεν αποτελεί ρεαλιστικό σενάριο για τη Βρετανία, σύμφωνα με τους ειδικούς, παρότι είναι αντιμέτωπη με αντίστοιχα προβλήματα. Ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος, Κιρ Στάρμερ, σημείωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «τα φθηνά εργατικά χέρια πρέπει να σταματήσουν» και η χώρα «να ανεξαρτητοποιηθεί από τη μετανάστευση».
Παραδέχτηκε, πάντως, ότι υπάρχουν ανάγκες από εργαζομένους του εξωτερικού με συγκεκριμένες δεξιότητες. Οι αρμόδιες Αρχές προβλέπουν μείωση της εισροής μεταναστών στη χώρα, όπου μετά το 2026 ο αριθμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί στους 205.000 ετησίως.
Το «καμπανάκι» του κινδύνου έχει χτυπήσει εδώ και καιρό, αφού η έλλειψη ειδικευμένων εργατών έχει αρχίσει να κυριαρχεί. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών για την Απασχόληση (ΙΑΒ) της Γερμανίας, έως το 2035 η αγορά εργασίας θα χάσει 7 εκατομμύρια εργαζομένους. Επί του παρόντος, υπάρχουν ήδη 1,9 εκατομμύρια κενές θέσεις -αύξηση 66% από πέρυσι. Το Ινστιτούτο προτάσσει ως λύσεις του προβλήματος να δοθούν κίνητρα για την αποτροπή πρόωρης σύνταξης, να ενισχυθεί η επαγγελματική ανάπτυξη των γυναικών, να προσελκυστούν και να ενσωματωθούν οι μετανάστες, να μειωθεί περαιτέρω η ανεργία και να αυξηθεί το ποσοστό γεννήσεων.
Οι νέοι φεύγουν από τη Λετονία
Την ώρα που ο Καναδάς αναζητά μετανάστες για να μπορέσει να διατηρήσει την οικονομία του σε ρυθμούς ανάπτυξης, η Λετονία προσπαθεί να προσελκύσει τους νέους, ώστε να μη μεταναστεύσουν και… εξαφανιστεί η χώρα της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο πληθυσμός της Λετονίας (1,9 εκατομμύρια) είναι 30% λιγότερος από το 1990 και αναμένεται να συρρικνωθεί σχεδόν 23% έως το 2050. «Είναι υπαρξιακό ζήτημα. Δεν θα παραμείνουμε Λετονία χωρίς αρκετούς Λετονούς», δήλωσε στον «Guardian» ο κυβερνητικός σύμβουλος δημογραφικού, Ιμάντς Παραντνιέκς. Οι νέοι φεύγουν για χώρες με περισσότερες ευκαιρίες και χρήματα, η υπογεννητικότητα βρίσκεται στο… κόκκινο και ολόκληρες περιοχές ερημώνουν. Οι ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό, η πίεση στο συνταξιοδοτικό, καθώς και σε τομείς Υγείας και Πρόνοιας, αποτελούν θέματα ήδη ορατά και έως το 2030 εκτιμάται ότι θα είναι κρίσιμης σημασίας.