Η λογική λέει «καμία». Ομως, η 52χρονη Γιολάντα Ντίαθ και οι οπαδοί της έχουν διαφορετική άποψη. «Presidenta! Presidenta!» («Να τη, να τη η πρωθυπουργός» σε ελεύθερη μετάφραση) φώναζαν στις 2 Απριλίου στη Μαδρίτη οι 5.000 πολιτικοί φίλοι της υπουργού Εργασίας και αντιπροέδρου της κεντροαριστερής κυβέρνησης Σάντσεθ, Γιολάντα Ντίαθ, η οποία από πέρυσι αποφάσισε να χαράξει δική της πορεία, εκτός των Podemos, και να προτείνει έναν «τρίτο αριστερό δρόμο» στους Ισπανούς ψηφοφόρους, πέρα από εκείνον του Πέδρο Σάντσεθ και του -απόστρατου πλέον πολιτικά- ηγέτη των «Αγανακτισμένων» του 2011, Πάμπλο Ιγκλέσιας.
«Ενωθείτε»
Η συγκέντρωση στο αθλητικό κέντρο Μαγαρίνιος της Μαδρίτης ήταν στην ουσία η επίσημη ιδρυτική πράξη του κόμματος Sumar («Ενωθείτε»), που ξεκίνησε το 2022 ως ανεξάρτητη πλατφόρμα της πέραν του PSOE (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα) Αριστεράς και εξελίσσεται σε όχημα, που φιλοδοξεί να ανεβάσει την αρχηγό του ένα σκαλοπάτι παραπάνω στην κλίμακα της εξουσίας: Από αντιπρόεδρο της κυβέρνησης σε πρωθυπουργό, με ακόμη πιο φιλολαϊκό πρόγραμμα. Η ίδια, άλλωστε, δεν έκρυψε ότι θέλει να γίνει «η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ισπανίας».
Στην ουσία, η Ντίαθ διέσπασε το Podemos, που δεν τραβούσε πια μετά τη συμμετοχή του στην εξουσία, αλλά τυπικά το «προσπέρασε», προσπαθώντας να ανανεώσει με «άρωμα γυναίκας» το αριστερό αφήγημα. Ο φεμινισμός, άλλωστε, είναι στα πάνω του τελευταία στην Ισπανία, χάρις και στις κινητοποιήσεις για τους νόμους περί βιασμών και συναίνεσης («Μόνο το ναι σημαίνει ναι»).
Ριζοσπάστρια και ρεαλίστρια ταυτόχρονα, η 52χρονη δικηγόρος από τη Λα Κορούνια της Γαλικίας προτείνει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με περισσότερα δικαιώματα για τους νέους, πάταξη της ελαστικής εργασίας και ισότητα στην πράξη για τις γυναίκες και τους ΛΟΑΤΚΙ+. Ως εχέγγυα κραδαίνει τα επιτεύγματά της στο υπουργείο Εργασίας: Αύξησε τον κατώτατο μισθό κατά 47% την τελευταία πενταετία, πάνω από τα 1.000 ευρώ μικτά, αύξησε τις συντάξεις, περιόρισε τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις καταργώντας νομοθετήματα του Ραχόι και επέβαλε πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων, σε μια χώρα με έντονο πρόβλημα στέγης (που είναι ακόμη μεγαλύτερο στη γειτονική Πορτογαλία).
Χάρις σε αυτά η Γιολάντα Ντίαθ είναι σήμερα η δημοφιλέστερη πολιτικός στην Ισπανία (πάνω από τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και τον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος, «εν αναμονή» πρωθυπουργό Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό). Επόμενη εξαγγελία της είναι η καθιέρωση μικρότερης εργασιακής εβδομάδας χωρίς μείωση μισθών και ο δίκαιος ψηφιακός εκσυγχρονισμός του κράτους.
Οι Podemos και τα πυρά από Ιγκλέσιας
Λονδίνο: Εκκένωση τερματικού σταθμού στο αεροδρόμιο Gatwick [βίντεο]
Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, που έχει επιστρέψει στα ακαδημαϊκά του καθήκοντα, αλλά εξακολουθεί να ασκεί επιρροή στους Podemos, καταγγέλλει την επαμφοτερίζουσα στάση της Ντίαθ στο θέμα της παροχής ισπανικών όπλων στην Ουκρανία, καθώς και για το απροκάλυπτο φλερτ με τους Σοσιαλιστές. Η ίδια, πάντως, δεν κρύβει ότι έχει αφήσει πίσω τα ιδεαλιστικά οράματα των «Αγανακτισμένων» και τις επιθέσεις κατά της Ακροδεξιάς, της «διεφθαρμένης πολιτικής κάστας», των τραπεζών και της μοναρχίας, εστιάζοντας στην πρακτική επίλυση των προβλημάτων της κοινωνικής πλειοψηφίας. Αλλωστε, σε κάθε ευκαιρία τονίζει ότι είναι υπέρ του διαλόγου και όχι της σύγκρουσης.
Η ειρωνεία είναι ότι ο ίδιος ο Ιγκλέσιας την υπέδειξε ως διάδοχό του το 2019, αλλά εκείνη επέλεξε να αφήσει πίσω το κόμμα του και να ιδρύσει δικό της.
Κοινό ψηφοδέλτιο (;)
Ακόμη υπάρχει ασάφεια για το αν Podemos και Sumar θα κατέβουν με κοινό ψηφοδέλτιο ή χωριστά στις εκλογές του Δεκεμβρίου. Αυτό μάλλον θα κριθεί από τις επιδόσεις του κόμματος του Ιγκλέσιας -που πλέον κουμαντάρουν η γενική γραμματέας του και υπουργός Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Ιόνε Μπελάρα, και η σύζυγος του Ιγκλέσιας και υπουργός Ισότητας, Ιρένε Μοντέρο. Οι δυο τους διαφώνησαν με την Ντίαθ σχετικά με τη διεξαγωγή προκριματικών εκλογών για τους υποψηφίους Podemos-Sumar και απείχαν επιδεικτικά από τη συγκέντρωση της Μαδρίτης. Η Γιολάντα όμως τους έκανε κίνηση ματ, συσπειρώνοντας υπό την «ομπρέλα» της τις αριστερές δημάρχους Βαρκελώνης και Βαλένθιας, την Ενωμένη Αριστερά (πρώην Κομμουνιστικό Κόμμα), το μετριοπαθές αριστερό Mas Pais (Περισσότερη Χώρα), δύο οικολογικά κόμματα και σχεδόν όλα τα συμμαχικά σχήματα των Podemos στις περιφέρειες της Ισπανίας.
Ετσι, είχε την άνεση να δηλώσει ότι «δεν θα είναι καταστροφή αν κατεβούμε χωριστά από τους Podemos», με τον Ιγκλέσιας να αντιτείνει πως κάτι τέτοιο θα ήταν τραγωδία.
Προσβλέπει σε κεντροαριστερή συμμαχία
Στην πράξη, η Γιολάντα Ντίαθ, αφού πήρε τη θέση του Ιγκλέσιας, τώρα εποφθαλμιά και αυτήν του Σάντσεθ, ως κύριος πόλος μιας κεντροαριστερής συμμαχίας απέναντι στο μέτωπο Δεξιάς/Ακροδεξιάς, που φαίνεται ότι θα κερδίσει τις εκλογές στις 10 Δεκεμβρίου.
Ηδη μετά τις 2 Απριλίου οι δημοσκόποι εξετάζουν πλήθος εναλλακτικών σεναρίων. Σε ένα από αυτά το κοινό μέτωπο Podemos-Sumar συγκεντρώνει 14%-18%, ενώ σε περίπτωση χωριστής καθόδου το Sumar επιτυγχάνει μάξιμουμ 9%-12% και οι Podemos 5,5%-8%. Oι Σοσιαλιστές κινούνται στο πενιχρό 21%-24,5%, ενώ το Λαϊκό Κόμμα καλπάζει με 30%-33%, όπως και το ακροδεξιό Vox με 14%-15%. Ακόμη και στο ακραίο σενάριο κοινής καθόδου Σοσιαλιστών-Sumar, που εξέτασε η Diario10, το Λαϊκό Κόμμα θα κέρδιζε με 32,3%- 30,4% την κεντροαριστερή συμμαχία.
«Αλλαξαν όνομα επειδή δεν έχουν να πουν τίποτα καινούργιο στον λαό», ειρωνεύτηκε το Sumar ο Φεϊχό, ενώ ο αντιπρόεδρος του Vox, Xαβιέ Ορτέγκα Σμιθ, κάλεσε τους αριστερούς να «ενωθούν» (Sumar) στις Ακολουθίες του Πάσχα και σε άλλες εκκλησιαστικές τελετές, για να βρουν παρηγοριά στα προβλήματά τους.