Σχεδόν 80 μαθητές από δύο λύκεια στην περιοχή Cianjur, νότια της Τζακάρτας, ασθένησαν μετά την κατανάλωση των δωρεάν γευμάτων αυτή την εβδομάδα. Οι περισσότεροι έχουν ήδη πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο.

Αυτό είναι το τελευταίο περιστατικό σε μια σειρά τροφικών δηλητηριάσεων που συνδέονται με το πρόγραμμα – βασική πολιτική του Προέδρου Πραμπόβο Σουμπιάντο (Prabowo Subianto).

Οι αρχές που ερευνούν την υπόθεση θεωρούν ως πιθανή αιτία την αμέλεια στην παρασκευή των γευμάτων. Δείγματα από τον εμετό των μαθητών έχουν σταλεί για εργαστηριακή ανάλυση, ενώ η αστυνομία έχει ανακρίνει από μαγείρους μέχρι διανομείς.

Ένας 16χρονος μαθητής είπε σε τοπικά μέσα ότι το κοτόπουλο “μύριζε άσχημα”. «Ζαλίστηκα, ένιωσα ναυτία και έκανα εμετό», δήλωσε.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα δωρεάν γεύματα για μαθητές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη βελτίωση της υγείας, της σχολικής επίδοσης και της παρακολούθησης των μαθημάτων.

Όμως η εκδοχή της Ινδονησίας, με κόστος 28 δισεκατομμύρια δολάρια, εξελίσσεται στο πιο ακριβό πρόγραμμα του είδους – και έχει προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια των τροφίμων και έντονες αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες.

Το πρόγραμμα δωρεάν γευμάτων αποτέλεσε βασικό σημείο της εκστρατείας του Πραμπόβο. Το παρουσίασε ως τρόπο αντιμετώπισης της καθυστέρησης ανάπτυξης λόγω κακής διατροφής – ένα φαινόμενο που πλήττει περίπου το 20% των παιδιών κάτω των 5 ετών στη χώρα.

«Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, τα παιδιά μας θα ψηλώσουν και θα γίνουν πρωταθλητές», είπε το 2023.

Από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Οκτώβριο, ο Πραμπόβο έχει κερδίσει πόντους με παρόμοιες πολιτικές – νέα σπίτια, δωρεάν ιατρικές εξετάσεις κ.λπ. Η δημοτικότητά του έφτασε το 80% στους πρώτους 100 ημέρες.

Η πρώτη φάση του προγράμματος ξεκίνησε τον Ιανουάριο, φτάνοντας σε 550.000 μαθητές σε 26 επαρχίες.

Η Μαρία Μόνικα Βιχάρτζα, ερευνήτρια στο ISEAS-Yusof Ishak Institute, δήλωσε στο BBC ότι, αν και το πρόγραμμα είναι «καλοπροαίρετο», δεν υπάρχουν στοιχεία για «επείγουσα ανάγκη». Σύμφωνα με έρευνα του 2024, λιγότερο από 1% των νοικοκυριών έμειναν έστω και μία μέρα χωρίς φαγητό τον προηγούμενο χρόνο.

Πολλαπλά περιστατικά δηλητηρίασης

Η Μισέλ, μαθήτρια δημοτικού στην Ανατολική Νούσα Τενγκάρα, ήταν μεταξύ όσων αρρώστησαν τον Φεβρουάριο. Είπε ότι το φαγητό της προκάλεσε στομαχόπονο και ήταν «άγευστο και μπαγιάτικο». Μετά το περιστατικό, πολλοί γονείς άρχισαν να ετοιμάζουν οι ίδιοι το φαγητό των παιδιών τους.

Μετά το νέο περιστατικό στην Cianjur, οι αρχές υποσχέθηκαν να ενισχύσουν τους ελέγχους ασφάλειας τροφίμων.

«Πρέπει να βελτιώσουμε την ποιότητα», είπε ο Ντάνταν Χινταγιάνα, επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Διατροφής.

Η ερευνήτρια Ελίζα Μαρντιάν τόνισε ότι το βασικό πρόβλημα είναι η βιασύνη: «Η έλλειψη ώριμου σχεδιασμού θυσιάζει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα, επιδεινώνοντας την εικόνα του προγράμματος».

Το κόστος των 10 δισ. δολαρίων

Η κυβέρνηση έχει προβλέψει πάνω από 10 δισ. δολάρια για το πρόγραμμα φέτος.

Για σύγκριση, η Ινδία ξοδεύει 1,5 δισ. δολάρια για να ταΐζει 120 εκατομμύρια παιδιά – το μεγαλύτερο παγκοσμίως. Το αντίστοιχο πρόγραμμα της Βραζιλίας κοστίζει περίπου το ίδιο και εξυπηρετεί 40 εκατομμύρια μαθητές.

Για να καλύψει το κόστος, ο Πραμπόβο ζήτησε τη στήριξη μεγιστάνων και αποδέχθηκε οικονομική βοήθεια από την Κίνα. Παράλληλα, ανακοίνωσε περικοπές ύψους 19 δισ. δολαρίων.

Αυτό προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις – πολλά υπουργεία, συμπεριλαμβανομένου του Παιδείας, είδαν τους προϋπολογισμούς τους να μειώνονται στο μισό. Δημόσιοι υπάλληλοι περιορίστηκαν σε χρήση ανελκυστήρων, εκτυπωτών και κλιματιστικών.