Οι στόχοι του Τραμπ στην Ουκρανία διαφέρουν ριζικά από τους στόχους της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ωστόσο, συνεχίζουν να μην το αποδέχονται. Η στρατηγική επιδίωξη του Τραμπ είναι να εξομαλύνει τις αμερικανορωσικές σχέσεις εκτιμώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρει να απομακρύνει τη Μόσχα από την Κίνα.

Σαφέστερη απόδειξη του παραπάνω είναι η πίεση που ασκείται αποκλειστικά στην Ουκρανία, μέσω απειλών και απαράδεκτων εκβιασμών για να περιθωριοποιηθεί ο Ζελένσκι, προχωρώντας και στην αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή ο Τραμπ δεν έχει ασκήσει καμία πίεση στη Μόσχα, παρόλο που ο πόλεμος θα τελείωνε σε μία νύχτα αν ο Πούτιν απέσυρε τα στρατεύματά του από την Ουκρανία.

Πρόκειται για ένα θεμελιώδες ευρωατλαντικό ρήγμα μεταξύ των εκτιμήσεων των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων, οι οποίοι θεωρούν υπαρξιακή απειλή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αν, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι θέλουν πραγματικά να κάνουν κάτι για τη δική τους ασφάλεια, πρέπει άμεσα να προκαλέσουν γεγονότα που ο Τραμπ και ο Πούτιν δεν θα μπορούν να αγνοήσουν.

Προτεραιότητες

Δύο προτεραιότητες προκύπτουν. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να ρίξουν το βάρος στη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία για να αναπληρώσουν το κενό των ΗΠΑ και, σε περίπτωση που ο Ζελένσκι αναγκαστεί να παραιτηθεί, να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία δεν θα χειραγωγήσει τις εκλογές στην Ουκρανία. Γι’ αυτό πρέπει, άμεσα, να πράξουν τα εξής:

1 Δεν μπορούν, πλέον, να προσποιούνται ότι νοιάζονται για την Ουκρανία χωρίς να κατάσχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που υπάρχουν στις χώρες τους, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να χρηματοδοτήσουν την υπεράσπιση της Ουκρανίας. Αυτό έχει γίνει πιο επείγον μετά την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο. Αυτό είναι το είδος της στρατηγικής κίνησης που θα τραβήξει την προσοχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας.

2 Οι Ευρωπαίοι πρέπει να εκτονώσουν την αυξανόμενη ένταση μεταξύ εκείνων που θεωρούν προτεραιότητα την ενίσχυση της άμυνας στις χώρες της λεγόμενης «πρώτης γραμμής της Ε.Ε.» και εκείνων που υποστηρίζουν την ανάπτυξη μιας υπολογίσιμης ειρηνευτικής δύναμης που να εδρεύει σε κρίσιμες τοποθεσίες στην Ουκρανία. Η δήλωση του άπειρου Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζέι Ντι Βανς, σε συνέντευξή του στο «Fox News», σχετικά με μια ευρωπαϊκή δύναμη σε ενδεχόμενη ανακωχή στην Ουκρανία υπό την ηγεσία της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι ένα ακόμη μήνυμα ότι -πιθανότατα- δεν θα υπάρξει ισχυρή υποστήριξη των Αμερικανών σε ένα τέτοιο εγχείρημα.

3 Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να εξαρτώνται στρατιωτικά από τις ΗΠΑ. Ακόμη και αν οι Ευρωπαίοι καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι χωρίς αμερικανική αεροπορική κάλυψη δεν μπορούν να παράσχουν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, θα πρέπει να βοηθήσουν τη χώρα στη χάραξη ασφαλείας. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Με την εντατικοποίηση της υποστήριξής τους στον Κυβερνοχώρο, την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, την οικοδόμηση κοινών αμυντικών επιχειρήσεων μεταξύ ευρωπαϊκών και ουκρανικών εταιριών στη χώρα και τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στην Ουκρανία. Αυτό θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους να επωφεληθούν από την εμπειρία του ουκρανικού στρατού από τις μάχες με τον αντίστοιχο ρωσικό, ενώ θα αντλούσαν τεχνογνωσία από την ουκρανική αμυντική βιομηχανία.

Απάντηση

Μετά την απαράδεκτη στάση των ΗΠΑ στο Ουκρανικό, τίθεται το εξής μείζον ερώτημα: Πώς μπορούν να απαντήσουν οι Ευρωπαίοι; Με άμεση ανάπτυξη δυνάμεων στην Ουκρανία για να διασφαλίσουν την ασφάλειά της, μετατοπίζοντας την ισορροπία των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, ακόμη και χωρίς τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ.

Ο δυτικός δισταγμός και οι διαφωνίες εντός της Ε.Ε. έχουν ενθαρρύνει τη Ρωσία. Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποτύχουν να δράσουν, οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Τραμπ με τη Μόσχα θα θέσουν σε κίνδυνο την ουκρανική κυριαρχία και μακροπρόθεσμα την ασφάλεια της Ευρώπης. Η ετοιμότητα του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, να στείλει στρατεύματα έχει αναδείξει τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης.

Η συζήτηση για την ανάπτυξη μιας πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης 30.000 ατόμων υπό την ηγεσία της Ευρώπης στην Ουκρανία, για να διατηρηθεί η σταθερότητα οποιασδήποτε συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, δεν είναι αρκετή.

Η Μόσχα έχει παραβιάσει επανειλημμένα προηγούμενες συμφωνίες, όπως το Μινσκ Ι και ΙΙ, και η Δύση απέτυχε να προστατεύσει την ασφάλεια της Ουκρανίας. Και οι δύο πλευρές υπαναχώρησαν από τους όρους του Μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994, το οποίο έδωσε εγγυήσεις ασφαλείας από τη Ρωσία και τη Δύση με αντάλλαγμα το Κίεβο να εγκαταλείψει τα στρατηγικά βομβαρδιστικά και τα πυρηνικά όπλα του.

ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ

Στρατηγική αναγκαιότητα η στρατιωτική παρουσία

 Μια ισχυρή ευρωπαϊκή στρατιωτική παρουσία είναι απαραίτητη για την επιβολή οποιασδήποτε νέας κατάπαυσης του πυρός και πρέπει να είναι εξοπλισμένη με αεροπορικές, χερσαίες και θαλάσσιες δυνατότητες, μαζί με ισχυρές άμυνες ηλεκτρονικού πολέμου. Αρκετές από αυτές τις δυνατότητες θα παρέχονται κανονικά από τις ΗΠΑ, ωστόσο, δεδομένων των τρεχουσών συνθηκών, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να δημιουργήσει αυτές τις συνθήκες.

Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ειδικότερα, είναι σε καλύτερη θέση για να συνθέσουν μια «δύναμη διαβεβαίωσης» με τη μορφή μιας Δύναμης Ενισχυμένης Σταθεροποίησης στην Ουκρανία (ESF-U).

Διδάγματα από προηγούμενες αποτυχίες αναδεικνύουν, επίσης, τους κινδύνους των ανεπαρκώς εξοπλισμένων και ανεφοδιασμένων ειρηνευτικών δυνάμεων.

Ταξιαρχίες μάχης

Μια πιθανή ESF-U θα πρέπει να περιλαμβάνει πέντε τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες ταξιαρχίες μάχης, υποστηριζόμενες από μοίρες επιθετικών ελικοπτέρων, μεταγωγικών αεροσκαφών και μαχητικών αεροσκαφών. Αυτή η δύναμη θα χρησίμευε ως αποτρεπτική και θα υποστήριζε τα ουκρανικά στρατεύματα κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης γραμμής επαφής, ελαχιστοποιώντας τις άμεσες ρωσικές προκλήσεις.

Η κοινή εκστρατευτική δύναμη JEF υπό την ηγεσία της Βρετανίας είναι το πιο βιώσιμο πλαίσιο. Αποτελούμενη από 10 ευρωπαϊκά κράτη, θα μπορούσε να ανταποκριθεί γρήγορα σε κρίσεις χωρίς να απαιτείται άμεση εμπλοκή με το ΝΑΤΟ.

Η Ε.Ε. θα πρέπει, επίσης, να κινητοποιήσει τις δυνάμεις για την παροχή υποστήριξης logistics, πληροφοριών και μαχητικής υποστήριξης. Η επέκταση του EUMAM στην Ουκρανία θα σηματοδοτούσε ένα κρίσιμο βήμα για τη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης και την επιτάχυνση των χρονοδιαγραμμάτων κατάρτισης.

Η ανάπτυξη των δυτικών δυνάμεων στην Ουκρανία δεν είναι απλώς μια συμβολική κίνηση αλλά μια στρατηγική αναγκαιότητα. Η Βρετανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της πρέπει να ηγηθούν της προσπάθειας για τη διάσωση της Ουκρανίας και ό,τι θα μείνει από το μεταπολεμικό σύστημα. Η δημιουργία δικτύων κυβερνοάμυνας και η αύξηση του διαμοιρασμού των πληροφοριών θα είναι, επίσης, ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των ρωσικών εκστρατειών παραπληροφόρησης, ενώ οι μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για στρατιωτική-βιομηχανική συνεργασία θα διασφαλίσουν την ετοιμότητα για βιώσιμη ισχύ.

Ενταξη

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει, επίσης, να πιέσουν για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ή -τουλάχιστον- την ένταξη στην Ε.Ε., για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας σύμφωνα με το άρθρο 42,7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενώ αυτό το άρθρο εκτιμάται ως αδύναμο, οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να σκληρύνουν τη γλώσσα για να δώσουν στην Ουκρανία μια σχεδόν επαρκή εγγύηση ασφαλείας.

Η αποφασιστική δράση των Ευρωπαίων στην Ουκρανία όχι μόνο θα διασφαλίσει την κυριαρχία της Ευρώπης αλλά και θα επαναβεβαιώσει τη δέσμευση της Δύσης να αποτρέψει την επιθετικότητα.