Εκτός από τη διασφάλιση των αποθεμάτων αυτών των τρομακτικών όπλων, η Δύση πρέπει να ενθαρρύνει το νέο καθεστώς της Συρίας να εκπληρώσει με διαφάνεια τις δεσμεύσεις της χώρας στη συμφωνία αφοπλισμού των χημικών όπλων και να επικυρώσει τη Σύμβαση για τα Βιολογικά Οπλα. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να εμποδίσουν το κρίσιμο προσωπικό και τις βάσεις δεδομένων που σχετίζονται με τα προγράμματα όπλων μαζικής καταστροφής (WMD) της Συρίας να πέσουν στα χέρια εχθρικών παραγόντων.
Επείγον πρόβλημα
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, μια κοινή επίθεση διαφόρων ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης ανέτρεψε τη δικτατορία του Ασαντ, τερματίζοντας την 54χρονη άθλια και καταστροφική διακυβέρνηση της χώρας. Ομως, ενώ το καθεστώς Ασαντ έχει ανατραπεί, το πρόγραμμα των ΟΜΚ (Οπλα Μαζικής Καταστροφής) παραμένει επείγον πρόβλημα για τη διεθνή κοινότητα. Το 2013, όταν η Συρία προσχώρησε στη Σύμβαση για τα Χημικά Οπλα (CWC) και συμφώνησε να αφοπλίσει το πρόγραμμά της για χημικά όπλα, το καθεστώς Ασαντ φέρεται να δήλωσε 1.300 τόνους παραγόντων και πρόδρομων ουσιών χημικού πολέμου, καθώς και 1.230 απλήρωτα πυρομαχικά παράδοσης, σε 41 διαφορετικές τοποθεσίες.
Ωστόσο, αποχαρακτηρισμένα δεδομένα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και πρόσφατες εκτιμήσεις στρατιωτικών πληροφοριών υποδεικνύουν ότι οι προσπάθειες χημικού πολέμου της Συρίας είναι πιο εκτεταμένες από ό,τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Υπατος Εκπρόσωπος για θέματα αφοπλισμού προειδοποίησε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι τα άλυτα ζητήματα σχετικά με την εξάλειψη του προγράμματος χημικών όπλων της Συρίας είναι «εξαιρετικά ανησυχητικά».
Ταϊβάν: 55χρονη παρασύρθηκε από τρένο ενώ έβγαζε... selfie - Γλίτωσε από θαύμα αλλά προκάλεσε καθυστερήσεις
Στην ειδική έκθεσή του για το 2024, ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW) σημείωσε ότι το καθεστώς Ασαντ μπορεί να κατέχει αδήλωτα αποθέματα χημικών όπλων. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς ο Συριακός Αραβικός Στρατός του Ασαντ χρησιμοποίησε θανατηφόρους παράγοντες εναντίον του ίδιου του λαού του, ακόμη και μετά τη δέσμευσή του να αφοπλίσει το 2013 -συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης με αέριο Sarin στις 4 Απριλίου 2017 στην πόλη Khan Shaykhun και της χρήσης χημικών όπλων στις 7 Απριλίου 2018 στην πόλη Ντούμα.
Ως απάντηση σε αυτές τις παραβιάσεις, η Ουάσιγκτον, και αργότερα ένας συνασπισμός των ΗΠΑ, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, έπληξαν τα κέντρα παραγωγής χημικών όπλων της Συρίας και άλλους σχετικούς στρατιωτικούς στόχους. Η ανάγκη για παρόμοια διεθνή συνεργασία ώστε να αντιμετωπιστεί η απειλή των όπλων μαζικής καταστροφής της Συρίας παραμένει επιτακτική, καθώς ο Ασαντ έχει καταφύγει στη Μόσχα.
Τα τρία στοιχεία
Τρία είναι τα στοιχεία που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στη Δύση: τα αποθέματα νευροπαραλυτικού παράγοντα VX, η άγνωστη ικανότητα βιολογικών όπλων και η πρόσφατη παραγωγή παραγώγων δηλητηρίου φιδιού.
- Νευροπαραλυτικός παράγοντας VX: Το VX είναι ίσως το πιο επικίνδυνο χημικό όπλο. Διαταράσσει γρήγορα τα σήματα που στέλνει ο εγκέφαλος στα ζωτικά όργανα και ακόμη και η περιορισμένη έκθεση μπορεί να σκοτώσει ένα άτομο μέσα σε λίγα λεπτά. Μπορεί να διαδοθεί μέσω αεροζόλ ή να διασκορπιστεί σε τρόφιμα και νερό. Σύμφωνα με ειδικούς, η Συρία διαθέτει σημαντική ποσότητα VX. Επιθεωρητές όπλων εντόπισαν επίσης αδήλωτα ίχνη του νευροπαραλυτικού παράγοντα στη χώρα.
- Τεχνογνωσία και έρευνα βιολογικών όπλων: Η Συρία υπέγραψε αλλά δεν επικύρωσε ποτέ τη Σύμβαση για τα Βιολογικά Οπλα. Το 2014, ο τότε διευθυντής της CIA Τζέιμς Κλάπερ εκτίμησε ότι το πρόγραμμα βιολογικών όπλων της Συρίας μπορεί να έχει αποκτήσει περιορισμένη ικανότητα παραγωγής βιολογικών παραγόντων. Επιβεβαίωσε επίσης ότι η Συρία είχε συνεργαστεί με τη Βόρεια Κορέα σε όπλα μαζικής καταστροφής. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δύο χώρες ενδέχεται να απέκτησαν στελέχη ευλογιάς από το ξέσπασμα της Γιουγκοσλαβίας το 1972 και να τα τροποποίησαν.
- Παράγωγα δηλητηρίου φιδιών: Το Κέντρο Επιστημονικών Μελετών και Ερευνών της Συρίας (CERS) έχει ερευνήσει βιολογικά όπλα που βασίζονται στο δηλητήριο φιδιών, όπως της ινδικής κόμπρας. Το δηλητήριο αυτό περιέχει ισχυρές μετασυναπτικές νευροτοξίνες και καρδιοτοξίνες, οι οποίες μπορούν να οπλιστούν.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία εξαπέλυσε σειρά επιθέσεων εναντίον συριακών στρατιωτικών βάσεων που θεωρούνται ύποπτες για την αποθήκευση χημικών όπλων. Παρά την πτώση της δικτατορίας του Ασαντ, τα όπλα του καθεστώτος εξακολουθούν να αποτελούν απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια. Η Δύση πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση, περιορίζοντας όσο το δυνατόν περισσότερο το χάος που κατατρώει τη Συρία.