«Για τα πρότυπα των μικρών ελληνικών νησιών, η Γαύδος είναι μικροσκοπική. Σε έναν πληθυσμό κάτω των 70 ατόμων, υπάρχουν μόνο δύο οικογένειες με τέσσερα παιδιά. Οι υπόλοιποι ‘είναι όλοι ηλικιωμένοι που ζουν κυρίως μόνοι’, εξηγεί η δήμαρχος της, Λίλιαν Στεφανάκη.

Είναι ένας μικρόκοσμος που στα βάθη του χειμώνα τον εξυπηρετούν ένα μόνο σχολείο, ένας φούρνος, δύο μίνι μάρκετ και τέσσερις ταβέρνες καφενεία. Το απομακρυσμένο νησί – που χωρίζεται από τις ακτές της Κρήτης από συχνά απρόβλεπτα νερά στο Λιβυκό Πέλαγος – παρακολουθεί ο Ευσέβιος Δασκαλάκης, ο οποίος για μεγάλο μέρος του χρόνου είναι ο μοναδικός αστυνομικός του», γράφει το άρθρο του Guardian.

‘Pushed to the limit’: the tiny Greek island in people smugglers’ sights https://t.co/dd5rjNgiY8

— Guardian US (@GuardianUS) March 27, 2024

«Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο είχαμε 150 άτομα που έφτασαν από τη Λιβύη σε τρία γεμάτα σκάφη», λέει η Στεφανάκη. «Μας πιέζουν στα όριά μας γιατί, πρώτον, δεν υπάρχει υποδομή για να τους στεγάσει στη Γαύδο».

Συνεχίζοντας, το άρθρο του Guardian αναφέρει: «Στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, που είναι πιο κοντά στην Αφρική παρά στην Αθήνα, το νησί των 29 τ.χλμ. έχει αναδειχθεί ως το πιο πρόσφατο σημείο εστίασης για τους λαθρέμπορους που θέλουν να φέρουν ανθρώπους στη δύση. Από τους 9.502 άνδρες, γυναίκες και παιδιά που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα από τον Ιανουάριο, περίπου 1.186 Αιγύπτιοι, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί έφτασαν με πλοία που έχουν φτάσει ‘στην περιοχή’ της Κρήτης και της Γαύδου, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Κατά το ίδιο τρίμηνο πέρυσι σημειώθηκαν ‘μηδενικές αφίξεις’ σε κανένα από τα νησιά, γεγονός που έχει προκαλέσει φόβους για μια νέα οδό λαθρεμπορίας που αναδύεται στη Μεσόγειο».

«Ήταν απίστευτο. Πάνω από 800 ψυχές σε λίγους μήνες έφτασαν στην ακτή μας στην Τρυπητή», λέει ο Δασκαλάκης, αναφερόμενος στο βραχώδες ακρωτήρι στο νοτιότερο σημείο του νησιού. «Είναι κυρίως νέοι άνδρες, που φτάνουν με βάρκες που μεταφέρουν τέσσερις φορές τη χωρητικότητά τους μετά από πάνω από μιάμιση μέρα στη θάλασσα». Συχνά, λέει, ήταν εξουθενωμένοι αφού έκαναν το επικίνδυνο ταξίδι 180 χιλιομέτρων από το λιμάνι του Τομπρούκ στην ανατολική ακτή της Λιβύης.

«Το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να καλούν τον αριθμό έκτακτης ανάγκης, το 112, όταν με ειδοποιεί το κεντρικό γραφείο. Δεν υπάρχει δρόμος, οπότε πρέπει να περπατήσω εκεί αν οι θάλασσες είναι πολύ ταραγμένες. Ήταν κάτι πολύ. Συνήθως είναι τουρίστες που βλέπεις στην Τρυπητή γιατί είναι το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης και τους αρέσει να φωτογραφίζονται στην καρέκλα [ένα γλυπτό] εκεί».

Μέχρι τις 17 Μαρτίου, όταν η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ με την Αίγυπτο για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών, τα σκάφη έρχονταν πυκνά και γρήγορα. «Θα ήταν μία ή δύο κάθε δύο ή τρεις μέρες», λέει ο Δασκαλάκης. «Αλλά από τότε που ο [Έλληνας] πρωθυπουργός και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες πήγαν στο Κάιρο για να υπογράψουν τη συμφωνία, υπήρξε μια αισθητή ηρεμία. Είναι μια ανακούφιση, αλλά τότε κανείς δεν ξέρει πόσο ακριβώς θα διαρκέσει».

Ο αριθμός των ατόμων που έφτασαν στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου αυξήθηκε κατά 187%, σύμφωνα με αξιωματούχους.
«Καμία χώρα ή τοπική κοινότητα δεν πρέπει να μένει μόνη της για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της διαχείρισης των ροών», λέει η Στέλλα Νάνου, εκπρόσωπος του παραρτήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα. «Οι αριθμοί που βλέπουμε εξακολουθούν να είναι διαχειρίσιμοι, αλλά χρειάζεται γρήγορος συντονισμός, ετοιμότητα και υποστήριξη από τις ελληνικές κεντρικές αρχές και την ΕΕ».

Ο υπουργός Μετανάστευσης της Ελλάδας, Δημήτρης Καιρίδης, θα επισκεφθεί τη Γαύδο αυτό το Σαββατοκύριακο με στόχο να διασφαλίσει ότι το νησί δεν θα γίνει αυτό που αποκάλεσε ‘καυτό σημείο παράτυπης μετανάστευσης’. Ενώ στο παρελθόν τα σκάφη μεταναστών από τη Λιβύη είχαν σταματήσει στην Ελλάδα μόνο «από προεπιλογή», ​​ήταν σαφές ότι η προσέγγιση είχε αλλάξει με τη χώρα να έχει γίνει προορισμός, είπε στον Guardian.

«Αν δεν σταματήσει, θα πρέπει όλοι να προετοιμαστούμε για μια ακόμα τραγωδία παρόμοια με αυτή της Πύλου», λέει. «Αυτό που βλέπουμε είναι εγκληματικά δίκτυα λαθρέμπορων να βάζουν όλο και περισσότερους από αυτούς τους άτυχους ανθρώπους σε μη αξιόπλοα πλοία που δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείψουν τις ακτές της Λιβύης».