Στις 10 Απριλίου, ο Αλεξέι Γιάκοβλεφ, κορυφαίος αξιωματούχος του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, επιβεβαίωσε σε δημοσιογράφους ότι το υπουργείο έχει καταρτίσει σχέδιο με τα προαπαιτούμενα για τις ξένες εταιρίες που θα ήθελαν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, αφού μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 εκατοντάδες από αυτές εγκατέλειψαν την τοπική δράση τους ή υπέστησαν κατάσχεση.

Σύμφωνα με διαρροές που δημοσιεύονται σε διάφορα ρωσικά και δυτικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι εταιρίες πρέπει να πληρούν τα εξής κριτήρια: πρέπει να λάβουν έγκριση από ειδική κυβερνητική υποεπιτροπή, να μην παρέχουν καμία υποστήριξη στην Ουκρανία ή να μη χαρακτηρίζονται ως εχθρικοί πράκτορες από τις ρωσικές Αρχές, να μην έχουν εκκρεμότητες όσον αφορά την καταβολή μισθών, φόρων ή άλλων οφειλών, να δεσμευτούν για την τοπική παραγωγή και τη μεταφορά τεχνολογίας και να δημιουργήσουν κοινοπραξίες με Ρώσους εταίρους.

Το Κρεμλίνο έχει υποσχεθεί να παρουσιάσει σύντομα τα επίσημα κριτήρια, καθώς κορυφαίοι Ρώσοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, έχουν συζητήσει το ενδεχόμενο να επιτρέψουν σε δυτικές εταιρίες την επιστροφή τους στη χώρα. Σε μια κίνηση που φάνηκε να σηματοδοτεί τη δυνατότητα μιας τέτοιας μετάβασης, ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα στις 26 Μαρτίου για την επιστροφή της ρωσικής μονάδας της ιταλικής αγροβιομηχανικής εταιρίας Ariston Holding, η οποία είχε προηγουμένως τεθεί υπό κρατικό έλεγχο.

Οι ενέργειες της Ρωσίας υποδηλώνουν ότι προσδοκά ανακούφιση από τις κυρώσεις, προσφέροντας επιχειρηματικές ευκαιρίες ως πιθανό κίνητρο, ιδίως σε αμερικανικές επιχειρήσεις. Καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκει να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και να έρθει πιο κοντά στη Ρωσία, ο ίδιος και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν κάνει πολλές δηλώσεις που σηματοδοτούν ότι είναι έτοιμοι να αμβλύνουν τις κυρώσεις.

Μέχρι στιγμής η Ουάσιγκτον έχει ασκήσει πολύ μεγαλύτερη πίεση στο Κίεβο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να μη δείχνει διατεθειμένος να πιέσει σοβαρά τον Πούτιν. Προς τούτο, οι κινήσεις της Ρωσίας δείχνουν ότι πιστεύει πως κάποια μορφή ελάφρυνσης των κυρώσεων, τουλάχιστον από τις ΗΠΑ, είναι τελικά πιθανή. Εν αναμονή αυτού, η Μόσχα κάνει κινήσεις για να αρχίσει να προετοιμάζει το έδαφος για την επιστροφή δυτικών επιχειρήσεων. Ενώ οι κυρώσεις από άλλες χώρες -ιδιαίτερα στην Ευρώπη- είναι πιθανό να παραμείνουν, μια ευρεία χαλάρωση των δυτικών μέτρων θα αποτελέσει πιθανότατα μέρος κάποιας μελλοντικής ειρηνευτικής διευθέτησης.

Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο προβάλλει, επίσης, την προοπτική επιχειρηματικών ευκαιριών ως μια μορφή ανταλλάγματος, με τον Πούτιν και άλλους κορυφαίους Ρώσους αξιωματούχους να υποδηλώνουν επανειλημμένα ότι οι αμερικανικές (και άλλες) επιχειρήσεις θα επωφεληθούν οικονομικά από την επανείσοδό τους στη Ρωσία. Σε συνέντευξή του στο Fox News στις 24 Απριλίου, ο Αμερικανός απεσταλμένος, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος είχε συναντηθεί με τον Πούτιν λίγες ημέρες νωρίτερα, δήλωσε ότι υπάρχουν «κάποιες πολύ ελκυστικές εμπορικές ευκαιρίες», ενώ φέρεται να έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για κοινές ευκαιρίες εξόρυξης σπάνιων γαιών στη Ρωσία.

Ενώ ορισμένες δυτικές επιχειρήσεις, που είναι πιο ελαστικές σε κινδύνους ή/και είναι σε θέση να αποφύγουν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις, μπορεί να αναζωογονήσουν τις ρωσικές επιχειρήσεις, τα σοβαρά εμπόδια στην επανείσοδο και οι παρατεταμένοι κίνδυνοι συμμόρφωσης και φήμης περί αξιοπιστίας (λόγω της δραστηριότητάς τους στη Ρωσία) θα αποτρέψουν πιθανότατα τις περισσότερες δυτικές επιχειρήσεις από το να επιστρέψουν στο άμεσο μέλλον. Παρά τις οικονομικές αντιξοότητες που αντιμετωπίζει, η Ρωσία διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες καταναλωτικές αγορές του κόσμου, άφθονους φυσικούς πόρους και μυριάδες επενδυτικές ευκαιρίες που, πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, την είχαν καταστήσει ελκυστική για πολλές δυτικές επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, με τη Ρωσία να ανοίγει την πόρτα και τις αυξανόμενες προσδοκίες για αποκλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, ορισμένες ξένες επιχειρήσεις ενδέχεται να αρχίσουν να επανεκκινούν περιορισμένα τις δραστηριότητές τους. Αυτό έχει ήδη παρατηρηθεί με πολλούς νοτιοκορεατικούς ομίλους, συμπεριλαμβανομένης της LG Electronics, η οποία δοκίμασε την επανεκκίνηση ενός εργοστασίου παραγωγής συσκευών στη Ρωσία.

Η Ariston σχεδιάζει, επίσης, την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων της τώρα που ανέκτησε τον έλεγχο της ρωσικής θυγατρικής της. Αλλες επιχειρήσεις που είναι πιο ανεκτικές στον κίνδυνο και σε θέση να εξάγουν αγαθά ή υπηρεσίες χωρίς την ανάγκη να πραγματοποιήσουν σημαντικές, μακροπρόθεσμες κεφαλαιακές επενδύσεις στη Ρωσία είναι πιο πιθανό να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους. Παρ’ όλα αυτά, αυτές είναι μάλλον η εξαίρεση παρά ο κανόνας. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο γεγονός ότι, εάν οι ρωσικοί όροι επανεισόδου μοιάζουν με τα όσα έχουν διαρρεύσει, πολλές δυτικές εταιρίες είναι πιθανό να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τα εμπόδια για την επιστροφή υπερτερούν κατά πολύ σε σχέση με τα οφέλη. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, επειδή οι δυτικές εταιρίες θα πρέπει, επίσης, να σταθμίσουν τους παρατεταμένους κινδύνους κυρώσεων.

Ακόμα και αν οι ΗΠΑ παράσχουν κάποια μορφή ανακούφισης από τις κυρώσεις, η Ε.Ε. και άλλοι ισχυροί υποστηρικτές της Ουκρανίας, όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς, είναι απίθανο να κάνουν γρήγορα το ίδιο, πράγμα που σημαίνει ότι οι δυτικές εταιρίες θα μπορούσαν εύκολα να πέσουν θύμα των περιορισμών τους για όσο διάστημα ισχύουν. Τέλος, ειδικά για τις επώνυμες εταιρίες που απευθύνονται στον καταναλωτή, η επανείσοδος στη Ρωσία θα συνεπαγόταν σημαντικούς κινδύνους για τη φήμη τους, οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν αντιδράσεις στις χώρες προέλευσής τους, προσθέτοντας έναν ακόμη περιορισμό.