Η Χίλαρι Κλίντον, υποψήφια των Δημοκρατικών, βρίσκεται αντιμέτωπη με τον Ντόναλντ Τραμπ, τον δισεκατομμυριούχο που διεκδικεί την προεδρία της χώρας εκ μέρους των Ρεπουμπλικανών.
Ουσιαστικά οι εκλογές ξεκινούν στις 13:00 με 14:00 στις αχανείς ΗΠΑ με τις διαφορετικές ζώνες ώρες, όταν και θα ανοίξουν οι κάλπες στις περισσότερες πολιτείες για να προσέλθουν πάνω από 120 εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες.
Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 04:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης, όταν κλείσουν οι κάλπες και στις τελευταίες πολιτείες της Αϊόβα και της Βόρειας Ντακότα.
Οι πολιτείες που θα κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν έχουν παράδοση υπέρ του ενός ή του άλλου κόμματος, αλλά αλλάζουν χέρια ανάλογα με την πολιτική συγκυρία-πραγματικότητα-υποψήφιο.
Οι πλέον κρίσιμες στην εκλογή του 2016 είναι το Κολοράντο, η Φλόριντα, η Αϊόβα, το Μίσιγκαν, η Νεβάδα, το Νιου Χάμσάιρ, η Βόρειος Καρολίνα, το Οχάιο, η Πενσιλβάνια, η Βιρτζίνια και το Ουισκόνσιν.
Η Φλόριντα θεωρείται αποφασιστικής σημασίας. Αν ο Τραμπ χάσει, ουσιαστικά οι πιθανότητές του είναι πολύ περιορισμένες. Αν η Χίλαρι χάσει ίσως σωθεί με νίκη σε κάπου αλλού. Υπενθυμίζεται ότι η Φλόριντα ήταν η πολιτεία που έδωσε τη νίκη στον Τζορτζ Μπους το 2000 απέναντι στον Αλ Γκορ.
Καθώς Χίλαρι και Τραμπ οργώνουν τα «swing states» -πολιτείες οι οποίες στις τέσσερις προηγούμενες εκλογές έχουν ψηφίσει οι μισές τους Δημοκρατικούς και οι άλλες μισές τους Ρεπουμπλικάνους, όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν ότι η υποψήφια των Δημοκρατικών διατηρεί σχετικά μικρό, αλλά σταθερό προβάδισμα έναντι του Αμερικανού μεγιστάνα.
Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, οι υποστηρικτές του Τραμπ είναι κατά κύριο λόγο λευκοί άνδρες, χωρίς πανεπιστημιακή εκπαίδευση και ηλικιωμένοι.
Η Κλίντον έχει με το μέρος της τους Αφροαμερικανούς, τους νέους και τους λευκούς με πανεπιστημιακή εκπαίδευση.
Οι κάλπες κλείνουν τα ξημερώματα της Τετάρτης (ώρα Ελλάδος) και περίπου μέχρι τις 8 το πρωί (ώρα Ελλάδος) ο νικητής θα είναι γνωστός, εκτός και αν υπάρχουν πολύ μικρές διαφορές στις επονομαζόμενες «swing states». Τότε η αγωνία παρατείνεται.
Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα να χάσει ο Τραμπ και να μην αναγνωρίσει το αποτέλεσμα, όπως -τουλάχιστον- λέει.
Η «μάχη» για τον Λευκό Οίκο: Ποιος θα λάβει τον μαγικό αριθμό των εκλεκτόρων 270;
Κόκκινο – Οι πολιτείες που ψηφίζουν σταθερά Ρεπουμπλικάνους
Πορτοκαλί – Οι πολιτείες στις οποίες έχουν προβάδισμα οι Ρεπουμπλικάνοι
Γαλάζιο – Οι πολιτείες που έχουν προβάδισμα οι Δημοκρατικοί
Μπλε – Οι πολιτείες που ψηφίζουν σταθερά Δημοκρατικούς
Κίτρινο- Οι πολιτείες τις οποίες διεκδικούν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι
*Οι αμφισβητούμενες πολιτείες απεικονίζεται με διαγώνιες γραμμές
Οι εκλέκτορες κάνουν τη διαφορά
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εκλέγεται έμμεσα από τον λαό μέσω των εκλεκτόρων: συνολικά είναι 538 και κατανέμονται στις Πολιτείες ανάλογα με τις έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά και βάσει της απογραφής του 2010. Το σύστημα προβλέπει ότι όποιος κερδίσει στην πολιτεία την λαϊκή ψήφο παίρνει όλους τους εκλέκτορες με εξαίρεση το Μέιν και τη Νεμπράσκα, όπου κατανέμονται αναλογικά.
Για την είσοδο στον Λευκό Οίκο απαιτούνται συνολικά 270 εκλέκτορες. Και αν ένας από τους δύο μείνει στους 269; Αν και δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα, στην περίπτωση αυτή ο πρόεδρος θα εκλεγεί από το Κογκρέσο, το οποίο, ως γνωστόν, ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω και τους μεγέθους τους, έχουν διαφορά ώρας από την Ανατολική έως τη Δυτική Ακτή. Αυτό σημαίνει ότι οι κάλπες δεν κλείνουν την ίδια ώρα ούτε φυσικά όσοι ψήφισαν περιμένουν τους άλλους που δεν έχουν ψηφίσει.
Επισημαίνεται ακόμη πως την 8η Νοεμβρίου, σε ορισμένες αμερικανικές πολιτείες μπορεί να στηθούν και έξι κάλπες.
Οι πολίτες εκλέγουν πρόεδρο, ανανεώνουν το 1/3 της Γερουσίας (σήμερα οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία με 54 έναντι 46) και τη Βουλή των Αντιπροσώπων που σήμερα ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι (247 έναντι 188).
Σε 12 πολιτείες θα εκλεγούν επίσης κυβερνήτες ή και τοπικές αρχές ή θα κληθούν οι πολίτες να απαντήσουν σε τοπικά δημοψηφίσματα.
Αξίζει να επισημάνουμε -για την Ιστορία- πως δεν υπάρχουν μόνο η Χίλαρι και ο Τραμπ αλλά και άλλοι υποψήφιοι, όπως ο Γκάρι Τζόνσον του «Libertarian Party», η Τζιλ Στέιν των Πρασίνων, ο Ντάρελ Κασλ του «Constitution Party» και ο ανεξάρτητος Έβαν ΜακΜάλιν.
Σύμφωνα με το CΝΝ και επιφανείς οικονομικούς αναλυτές, η Χίλαρι Κλίντον βρίσκεται μία ανάσα από τον Λευκό Οίκο.
Κατάλογος με τις πολιτείες των ΗΠΑ που πρόσκειται στους Δημοκρατικούς – Ρεπουμπλικάνους
Oι παραδοσιακές πολιτείες που πρόσκεινται στους Ρεπουμπλικάνους
Αλαμπάμα (9), Αλάσκα (3), Αρκάνσας (6), Άινταχο , (4),Ιντιάνα (11),Κάνσας (6),Κενάκι,(8), Λουιζιάνα (8), Μισισίπι (6), Μισούρι (10) , Μοντάνα (3), Νεμπράσκα (4), Βόρεια Ντακότα (3), Οκλαχόμα (7), Νότια Καρολίνα (9), Νότια Ντακότα (3), Τενεσί (11), Τέξας (38), Δυτική Βιρτζίνια, (5), Γουαιόμινγκ (3)
ΣΥΝΟΛΟ 157
Πολιτείες στις οποίες έχουν προβάδισμα οι Ρεπουμπλικάνοι
Τζόρτζια (16), Αιόβα (6), Μέιν (1), Οχάιο (18), Γιούτα (6)
ΣΥΝΟΛΟ 47
Πολιτείες τις οποίες διεκδικούν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι
Αριζόνα (11),Φλόριντα (29), Νεβάδα (6),Νεμπράσκα (1), Νιου Χαμσάιρ (4), Βόρεια Καρολίνα (15)
ΣΥΝΟΛΟ 66
Πολιτείες όπου έχουν το προβάδισμα οι Δημοκρατικοί
Κολοράντο (9), Μίσιγκαν (16), Πενσιλβάνια (20), Βιρτζίνια (13), Ουισκόνσιν (10)
ΣΥΝΟΛΟ 68
Πολιτείες που παραδοσιακά πρόσκεινται στους Δημοκρατικούς
Καλιφόρνια (55), Κονέκτικατ,Ντελαγουέρ (3), DC (3), Χαβάη (4), Ιλινόις (20), Μέιν (3), Μέριλαντ (10), Μασαχουσέτη (11), Νιου Τζέρσει (14), Νέα Υόρκη (29), Όρεγκον (7), Ροντ Άιλαντ (4), Βερμόντ (3), Ουάσινγκτον (12), Μινεσότα (10), Νιου Μέξικο (5) ΣΥΝΟΛΟ 200
Το πρώτο αποτέλεσμα
Ήδη στο στο Ντίξβιλ Νοτς, ένα χωριό στο Νιου Χαμσάιρ, περίπου 30 χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα των ΗΠΑ με τον Καναδά, το οποίο κατά παράδοση ψηφίζει 24 ώρες πριν από την υπόλοιπη Αμερική, ψήφισαν λίγο μετά τα μεσάνυχτα στις ΗΠΑ ψηφοφόροι ενεργοποιώντας τη διαδικασία των προεδρικών εκλογών.
Οι ψηφοφόροι συγκεντρώνονται τα μεσάνυχτα στην αίθουσα εκδηλώσεων ενός συγκροτήματος χειμερινών σπορ πριν ανοίξουν επίσημα οι κάλπες και ψηφίζουν πρώτοι από όλους τους συμπατριώτες τους στις ΗΠΑ. Η καταμέτρηση γίνεται απευθείας, όπως και η ανακοίνωση του αποτελέσματος, ώστε το μικρό χωριό να κατακτήσει την πρώτη θέση σε μία άτυπη κόντρα που διατηρεί με τα γύρω χωριά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που μετέδωσε ο Guardian, νικήτρια της αναμέτρησης στο απομακρυσμένο χωριό ήταν η Χίλαρι Κλίντον με 4 ψήφους. Δεύτερος ήρθε ο Ντόναλντ Τραμπ με 2 ψήφους και ακολούθησαν ο Γκάρι Τζόνσον και ο Μιτ Ρόμνεϊ με μία ψήφο (το ψηφοδέλτιο ακυρώθηκε διότι έφερε χειρόγραφο το όνομα του Μιτ Ρόμνεϊ, του προεδρικού υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών που ηττήθηκε στο 2012 από τον Μπαράκ Ομπάμα).
Το δεύτερο αποτέλεσμα ανακοινώθηκε στο Millsfield του Νιου Χαμσάιρ, όπου ο Τραμπ συγκέντρωσε 16 ψήφους έναντι 4 της αντιπάλου του, και το τρίτο αποτέλεσμα ανακοινώθηκε στο Hart’s Location, όπου η υποψήφια των Δημοκρατικών πήρε 17 ψήφους έναντι 13 του Τραμπ.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις
Η υποψήφια των δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον έχει περίπου 90% πιθανότητα να κερδίσει στη μάχη για τον Λευκό Οίκο με τον Ντόναλντ Τραμπ των ρεπουμπλικανών, σύμφωνα με την τελευταία από μια ανάλυση μιας σειράς δημοσκοπήσεων που διεξήγαγε η εταιρεία Ipsos για το πρακτορείο Reuters, γνωστή ως States of the Nation project.
Οι πιθανότητες νίκης της είναι περίπου ίδιες με αυτές της περασμένης εβδομάδας, ενώ για να ηττηθεί από τον Τραμπ σήμερα θα χρειαστεί ένας απίθανος συνδυασμός λευκών, μαύρων και ισπανόφωνων ψηφοφόρων σε έξι ή επτά πολιτείες, σύμφωνα με την ανάλυση που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες.
Η πρώην υπουργός Εξωτερικών προηγούνταν του Τραμπ με 45% προς 42% σε πρόθεση ψήφου, ενώ αναμένεται να κερδίσει 303 ψήφους στο κολέγιο των εκλεκτόρων, σε αντίθεση με τους 235 του Τραμπ, από τους 270 που απαιτούνται για να κερδίσει τις εκλογές, αποκαλύπτει η ανάλυση.
Ρεκόρ συμμετοχής στην πρώιμη ψηφοφορία
Αριθμός ρεκόρ Αμερικανών έχει ψηφίσει στην πρώιμη ψηφοφορία των εκλογών στις ΗΠΑ, ενώ η παρατηρούμενη υψηλή κινητοποίηση της κοινότητας των ισπανόφωνων μπορεί να είναι ενθαρρυντικό στοιχείο για τη Χίλαρι Κλίντον.
Τουλάχιστον 46,27 εκατομμύρια ψηφοφόροι έχουν ήδη ψηφίσει, με επιστολική ψήφο ή στα εκλογικά τμήματα, σύμφωνα με στοιχεία του Associated Press, ξεπερνώντας τα επίπεδα του 2012. Επίπεδα ρεκόρ συμμετοχής έχουν καταγραφεί σε 28 πολιτείες και στην Περιφέρεια της Κολούμπια, ενώ εκατομμύρια ψήφοι δεν έχουν ακόμη καταμετρηθεί.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του AP, η συμμετοχή στην πρώιμη ψηφοφορία μπορεί να ξεπεράσει τα 50 εκατομμύρια, που αντιστοιχεί στο 40% των ψηφοδελτίων της ψηφοφορίας. Τέσσερα χρόνια πριν, 46,22 εκατομμύρια ψηφοφόροι είχαν συμμετάσχει στην πρώιμη ψηφοφορία, που αντιστοιχούν στο 35% του συνόλου των ψηφοδελτίων.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν μείωση της συμμετοχής των μαύρων ψηφοφόρων στη Βόρεια Καρολίνα, έπειτα από τα ιστορικά επίπεδα που σημειώθηκαν στην συμμετοχή της μαύρης κοινότητας που ψήφισε τον Μπαράκ Ομπάμα το 2008 και το 2012. Ομως η ενίσχυση της συμμετοχής της ισπανόφωνης κοινότητας , που συνήθως ψηφίζει το Δημοκρατικό Κόμμα, είναι ενθαρρυντική εξέλιξη για τη Χίλαρι Κλίντον. Για να κερδίσει τις εκλογές, ο Ντόναλντ Τραμπ πρέπει να νικήσει και στην Φλόριντα και στη Βόρεια Καρολίνα.
Η συμμετοχή των Ισπανόφωνων αυξάνεται επίσης στη Νεβάντα και το Κολοράντο, όπου οι Δημοκρατικοί βρίσκονται κάτω ή κοντά στα ποσοστά τους του 2012. Ο Τραμπ προηγείται στο Οχάιο και την Αϊόβα, αλλά αυτό δεν του αρκεί , εάν η ψήφος των ισπανόφωνων δώσει στη Χίλαρι Κλίντον τη νίκη σε άλλες πολιτείες.
Το επιτελείο του Τραμπ παραδέχεται ότι δεν μπορεί να νικήσει χωρίς τη Φλόριντα και τη Βόρεια Καρολίνα
Στη Φλόριντα, αριθμός ρεκόρ 6,4 εκατομμυρίων ψηφοδελτίων έχουν ήδη κατατεθεί, δηλαδή περισσότερο από τα τρία τέταρτα των αν αναμενόμενων. Οι Δημοκρατικοί προηγούνται με 39,9-38,5%. Το 2008 και το 2012 είχαν ελαφρά υψηλότερα ποσοστά και ο Ομπάμπα κέρδισε οριακά τη Φλόριντα.
Αν και η συμμετοχή των μαύρων ψηφοφόρων είναι χαμηλότερη, οι ψήφοι των ισπανόφωνων έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε περισσότερες από 976.000. Το ένα τρίτο από αυτούς δεν ψήφισαν το 2012, σύμφωνα με την ανάλυση του Ντάνιελ Σμιθ του Πανεπιστημίου της Φλόριντα. Αυτό είναι βοηθητικό για την Κλίντον.
Στη Βόρεια Καρολίνα, περισσότερα από τα δύο τρίτα των αναμενόμενων ψήφων έχουν ήδη πέσει στις κάλπες. Οι Δημοκρατικοί προηγούνται στην πρώιμη ψηφοφορία με 42%, έναντι 32% για τον Τραμπ. Στις δημοσκοπήσεις, οι Ρεπουμπλικάνοι εξασφαλίζουν υψηλότερα ποσοστά από την επίδοση του Μιτ Ρόμνεϊ το 2012, όταν ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος κέρδισε οριακά τη Βόρεια Καρολίνα.
Σύμφωνα με τον Σκοτ Τραντερ, του Optimus, το αποτέλεσμα μπορεί να εξαρτηθεί από τους ανένταχτους ψηφοφόρους ή εκείνους που δεν έχουν σταθερή εκλογική συμπεριφορά.
Δεν είναι σαφές εάν ο Τραμπ μπορεί να εξασφαλίσει το 90% της ρεπουμπλικανικής ψήφου στη Βόρεια Καρολίνα.
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Για την είσοδο στον Λευκό Οίκο απαιτούνται 270, δηλαδή οι μισοί του 538 + 1.
Λόγω του περίπλοκου -και τρελού αυτού συστήματος- ένας υποψήφιος μπορεί να πάει μηδέν εκλέκτορες σε 39 πολιτείες και την Ουάσιγκτον και όμως να κερδίσει την προεδρία.
Eχει χάσει ποτέ κανείς τη λαϊκή ψήφο και όμως κατάφερε να εκλεγεί προέδρος;
Ρωτήστε τον Αλ Γκορ. Αν και πήρε περισσότερες ψήφους πανεθνικά, έχασε τις εκλογές απ’ τον Τζορτζ Μπους τον νε;oτερο…
Τι θα συμβεί σε περίπτωση ισοπαλίας στον αριθμό των εκλεκτόρων;
Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά σπάνια και συνέβη μόλις δύο φορές. Σε περίπτωση ισοπαλίας το ένα σώμα του κογκρέσου, η Βουλή, θα εκλέξει τον πρόεδρο. Ενώ το άλλο, η Γερουσία, θα εκλέξει τον αντιπρόεδρο. Αν μοιραστούν φέτος οι εκλέκτορες κι οι Ρεπουμπλικανοί διατηρήσουν τον έλεγχο της Βουλής, αλλά οι Δημοκρατικοί ανακτήσουν τη Γερουσία, τότε μπορεί να δούμε πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ και αντιπρόεδρο τον Τιμ Κέην – τι πιο κατάλληλο φινάλε σε μια θεότρελη κούρσα προς τον Λευκό Οίκο;
Τι είναι αυτές οι λεγόμενες «αμφίρροπες πολιτείες» (swing states);
Οι περισσότερες πολιτείες είτε είναι «μπλε», δηλαδή παραδοσιακά ψηφίζουν τον υποψήφιο των Δημοκρατικών ή «κόκκινες», δηλαδή στηρίζουν τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο. Ορισμένες, όμως, πολιτείες αλλάζουν χέρια σαν εκκρεμές ανάλογα με τον υποψήφιο ή την πολιτική συγκυρία. Φέτος οι πιο κρίσιμες θεωρούνται το Οχάιο, η Πενσυλβάνια, η Άιοβα, το Μίσιγκαν, το Κολοράντο, η Νεβάδα, το Νιου Χαμσάιρ, η Βόρειος Καρολίνα, το Ουισκόνσιν, η Βιρτζίναι και η πλέον αμφίρροπη απ’ όλες, δηλαδή η Φλόριντα: το 2008 και το 2012 ψήφισε Ομπάμα, ενώ το 2000 και το 2004 είχε ψηφίσει Μπους. Οι δύο φετινοί μονομάχοι σχεδόν ισοψηφούν στις δημοσκοπήσεις στη Φλόριντα. Αν χάσει ο Τραμπ, τότε περιορίζονται πολύ οι πιθανότητες εκλογής του. Ενώ η Χίλαρι μπορεί να σωθεί με νίκη σε κάπου αλλού.
Τι άλλο ψηφίζουν οι Αμερικανοί (εκτός από πρόεδρο);
Οι πολίτες εκλέγουν τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (όπου σήμερα πλειοψηφούν οι Ρεπουμμπλικανοί με 247 έναντι 188) και το 1/3 των μελών της Γερουσίας (που ελέγχουν σήμερα οι Ρεπουμπλικανοί με 247 έδρες έναντι 188)
Οι πολίτες εκλέγουν πρόεδρο, ανανεώνουν το 1/3 της Γερουσίας (σήμερα οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία με 54 έναντι 46) και τη Βουλή των Αντιπροσώπων που σήμερα ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι (247 έναντι 188), αλλά μπορεί να κατακτήσουν οι Δημοκρατικοί αν καταφέρουν να πάρουν μερικές έδρες.
Επίσης οκτώ πολιτείες ψηφίζουν για τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας, τέσσερις πολιτείες αποφασίσουν για την αύξηση του κατώτατου μισθού και μόνον στην Καλιφόρνια θα περιλαμβάνεται μια πρόταση -η λεγόμενη Proposition 60- για την υποχρεωτική χρήση προφυλακτικών και άλλων προστατευτικών μέτρων από τους πρωταγωνιστές ταινιών ερωτικού περιεχομένου.
Τελευταία ερώτηση: Ποιος θα νικήσει;
Ιδού το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Η γενική εκτίμηση είναι ότι εξαρτάται από τη Χίλαρι Κλίντον αν θα κερδίσει ή θα χάσει τις εκλογές. Αλλά αυτό στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις δημοσκοπήσεις. Κι όπως αποδείχθηκε στο πρόσφατο παρελθόν απ’ το διεθνές περιβάλλον (βλ. π.χ. Brexit), οι σφυγμομετρήσεις πέφτουν έξω. Οπότε, θα πρέπει να κάνουμε λίγη (ας ελπίσουμε) υπομονή για να μάθουμε σε ποια πλευρά θα γείρει τελικά η πλάστιγγα…