Σε άλλες παρόμοιες ομιλίες του από το 2012 ξεκαθάριζε τη στάση της Αγκυρας για την απομάκρυνση του προέδρου της Συρίας. Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται τεράστια αλλαγή στις θέσεις του Τούρκου προέδρου σχετικά με το μέλλον της Συρίας. Ο Ερντογάν δεν αναφέρει το όνομα του Ασαντ, απλώς μιλά για την «κεντρική κυβέρνηση της Συρίας», συγκλίνοντας όλο και περισσότερο στις θέσεις της Ρωσίας για τη μεταπολεμική Συρία. «Από το σφαγέα Ασαντ τώρα θα φτάσουμε στον κύριο Ασαντ», σχολιάζει ο αρθρογράφος Χακάν Ακσάι στην ιστοσελίδα Τ24.

Εν μέσω κλίματος διαλλακτικότητας, οι ηγέτες της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας συναντήθηκαν στο Σότσι για να συζητήσουν το μέλλον της Συρίας. Η τριμερής σύνοδος στο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας έγινε με φόντο τη μεγάλη αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων στο χώρο της Μέσης Ανατολής: ο Βλαντιμίρ Πούτιν προβάλλεται πλέον ως ο κατεξοχήν κερδισμένος της αναμέτρησης στη Συρία μετά τη συντριβή του ISIS, ενώ η Τουρκία στρέφει την πλάτη στις ΗΠΑ και συνδιαλέγεται με το Κρεμλίνο και τους Ιρανούς, διαπραγματευόμενη το μέλλον των Κούρδων.
Το πλεονέκτημα στις συνομιλίες το έχουν η Μόσχα και το Ιράν που μαζί με τον Ασαντ ελέγχουν πια το 90% των εδαφών της Συρίας. Τα υπόλοιπα εδάφη ελέγχονται από τους Κούρδους και ένα μικρό μέρος από μέλη της αντιπολίτευσης.

Ο Ερντογάν πήγε στο Σότσι αφού προηγουμένως άνοιξε τον εναέριο χώρο της Τουρκίας σε ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη. «Ο πρώτος που εκμεταλλεύτηκε αυτή την κίνηση ήταν ο πρόεδρος της Συρίας που συναντήθηκε με τον Πούτιν» αναφέρει ο πολιτικός αναλυτής Ερτουγρούλ Οζκιοκ στη «Ηurriyet».

Η Τουρκία έχει απομακρυνθεί από τα όνειρα της κατάληψης της Δαμασκού που περιέγραφε ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας Αχμέτ Νταβούτογλου. Αυτό που ενδιαφέρει ξεκάθαρα την Αγκυρα τώρα είναι το τι θα συμβεί με τους Κούρδους της Συρίας που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος των συνόρων με την Τουρκία.
Ο Ερντογάν έχει εκφράσει τη μεγάλη σημασία της περιοχής Αφρίν για τη χώρα του, καθώς εφάπτεται των τουρκικών συνόρων. Οπως έχει δηλώσει, «η περιοχή θα πρέπει να εκκαθαριστεί από τις τρομοκρατικές οργανώσεις PYD και ΥPG» (το κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ενωσης και την ένοπλη πτέρυγά του, τις Μονάδες Λαϊκής Προστασίας). Η Τουρκία θεωρεί πως αυτές οι δυο οργανώσεις είναι παρακλάδια του PKK.

Η Ρωσία με το Ιράν και ακολούθως η Τουρκία έχουν αυτοαναγορευτεί σε «εγγυήτριες» της εκεχειρίας στη Συρία, καθώς αυξάνουν τις διαβουλεύσεις και τις ζυμώσεις εν όψει των ενδοσυριακών διαπραγματεύσεων που αναμένεται να αρχίσουν σύντομα στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Η Τουρκία διαχώρισε σαφώς τη θέση της από τη διεθνή Σύνοδο, καθώς προσκλήθηκαν σε αυτή και οι Κούρδοι της Συρίας. Στο Σότσι ο Ερντογάν εξέφρασε τη διαφωνία του για την παρουσία των Κούρδων, όμως η Τεχεράνη και η Μόσχα δεν έδειξαν σημάδια κατανόησης. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόβ δήλωσε πως «οι συνομιλίες πρέπει να έχουν έναν χαρακτήρα που θα περιλαμβάνουν όλους».

O  Ερντογάν… στρογγυλεύει τη ρητορική του για το θέμα της παραμονής του Ασαντ  στην εξουσία.

Ο Ερντογάν αναμένεται βέβαια, να επιμείνει στο κουρδικό, καθώς σε πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο πλησιάζει τη Μόσχα. Η Αγκυρα έχει ανακοινώσει πως εντός του 2019 θα φτάσουν στην Τουρκία οι συστοιχίες ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 ενώ σε λίγες εβδομάδες ξεκινά η κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Ακουγιου από τη ρωσική εταιρία Rosatom. Επίσης, σε λίγους μήνες θα ολοκληρωθεί και ο δεύτερος υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει τη Ρωσία με την Τουρκία (Τurkish Stream).

Μεγαλώνει η απόσταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Αγκυρας

Οι ΗΠΑ απουσιάζουν εντελώς από τις διεργασίες για το μέλλον της Συρίας. Παρά τη βοήθεια προς τους Κούρδους με στόχο την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, η Ουάσιγκτον δεν δείχνει διάθεση έντονης παρέμβασης, αφήνοντας το «παιχνίδι» στο Κρεμλίνο. «Γιατί έρχονται στη Βόρεια Συρία φορτηγά φορτωμένα με όπλα;» δήλωσε ο Ερντογάν, προσθέτοντας πως υπάρχουν διαφορετικά κίνητρα πίσω από αυτό και πως η Τουρκία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα.

Η απόσταση που χωρίζει την Αγκυρα από την Ουάσιγκτον μεγαλώνει. Μπορεί οι ΗΠΑ να μην αντιδρούν έντονα στη ρητορική του Τούρκου προέδρου, ωστόσο, η υπόθεση με τον 34χρονο Τουρκοϊρανό επιχειρηματία Ριζά Ζαράμπ, ο οποίος κρατείται από τις αμερικανικές αρχές και θα δικαστεί στις 4 Δεκεμβρίου, θεωρείται η «απάντηση» του Λευκού Οίκου. Ο Ζαράμπ, επιχειρηματίας με στενή σχέση με την οικογένεια Ερντογάν, είναι ο άσος στο μανίκι των αμερικανικών αρχών. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο NBC, συνεργάζεται με τις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ και άρχισε να ομολογεί τις παράνομες δραστηριότητές του που αφορούν στην παράκαμψη του εμπάργκο προς το Ιράν μέσω της Τουρκίας σε συνεργασία με Τούρκους αξιωματούχους και τράπεζες.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έστειλε διάβημα για να ενημερωθεί από τις ΗΠΑ σχετικά με το σημείο που βρίσκεται ο Ζαράμπ και ζήτησε εξηγήσεις για την κατάσταση της υγείας του. Παράλληλα, η εισαγγελία της Αγκυρας ξεκίνησε έρευνα εναντίον των Αμερικανών εισαγγελέων που ασχολούνται με την υπόθεση αυτή!

Ο Ζαράμπ και άλλα πρόσωπα, ανάμεσά τους και ο πρώην αντιπρόεδρος της τουρκικής τράπεζας Ηalkbank, Μεχμέτ Χακάν Αττίλα, ο οποίος επίσης κρατείται σε αμερικανικές φυλακές, κατηγορούνται για συνωμοσία με σκοπό τη διαχείριση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων για λογαριασμό της κυβέρνησης του Ιράν, προκειμένου να βοηθήσουν την Τεχεράνη να παρακάμψει τις εις βάρος της διεθνείς κυρώσεις.

Το 2013 ο Ζαράμπ και ανώτερα στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης είχαν κατηγορηθεί για εμπλοκή τους στη μεταφορά μεγάλων χρηματικών ποσών που ανήκαν στο Ιράν, μέσω περίπλοκων αγοραπωλησιών και λαθρεμπορίου χρυσού. Τέσσερις υπουργοί της τουρκικής κυβέρνησης είχαν παραιτηθεί επειδή είχαν δεχθεί ρουσφέτι από τον επιχειρηματία.

Ο Ερντογάν καταγγέλλει πως στα δικόγραφα της υπόθεσης συμπεριέλαβαν αναφορές για τον ίδιο και τη σύζυγό του και μίλησε για «συνωμοσία εναντίον του», ενώ ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε πως «δεν πέτυχε η απόπειρα πραξικοπήματος και τώρα με τη δίκη (του Ζαράμπ) και με τη βοήθεια των μελών της τρομοκρατικής οργάνωσης του Γκιουλέν προσπαθούν να κάνουν το ίδιο»!

MANΩΛΗΣ ΚΩΣΤΙΔΗΣ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής