«Πριν αρχίσει να κηρύσσει τον Λόγο Του Θεού, ο Ιησούς εργάζεται ως απλός ξυλουργός και μάλιστα κατασκευάζει σταυρούς για λογαριασμό των Ρωμαίων. Την ψυχή του όμως βασανίζει μια εσωτερική μάχη: είναι αρκετά δυνατός για να αναλάβει το πραγματικό του καθήκον; Μπορεί να απαρνηθεί τους πειρασμούς και τις χαρές της εγκόσμιας ζωής για να ακολουθήσει το θεϊκό του πεπρωμένο; Με την προτροπή του Ιούδα, ο Ιησούς εγκαταλείπει το επάγγελμά του και φεύγει για την έρημο ως ασκητής, για να έρθει αντιμέτωπος με τους εσωτερικούς του δαίμονες», αναφέρεται στην περιγραφή της ταινίας.

Η προβολή έγινε το 1988 και, όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρχαν πολλές ομάδες που ξεσηκώθηκαν. Κύκλοι Καθολικών την ανακήρυξαν ως «ηθικά προσβλητική και αιρετική», ενώ Χριστιανοί άρχισαν να απαγορεύουν την προβολή της στους κινηματογράφους. Ο Μάρτιν Σκορσέζε, σκηνοθέτης της κινηματογραφικής προσαρμογής του 1988, διατύπωσε ότι ο Καζαντζάκης δεν αμφέβαλλε για τη θεϊκή φύση του Ιησού, σημειώνοντας πως: «Η ομορφιά της ιδέας του Καζαντζάκη είναι ότι ο Ιησούς πρέπει να ανέχεται όλα όσα περνάμε, όλες τις αμφιβολίες και τους φόβους και τον θυμό. Με έκανε να νιώθω πως αμαρτάνει — αλλά δεν αμαρτάνει, είναι απλώς άνθρωπος, όσο και θεϊκός. Και πρέπει να αντιμετωπίσει όλη αυτή τη διπλή, τριπλή ενοχή στο σταυρό».

«Ο Τελευταίος Πειρασμός» και η προβολή στην Ελλάδα

Από την πρώτη στιγμή, η Ιερά Σύνοδος ζήτησε την απαγόρευση της προβολής της ταινίας, όμως η τότε κυβέρνηση αρνήθηκε κι έτσι στις 13 Οκτωβρίου έφτασε η ημέρα της πρεμιέρας. Πλήθος πιστών είχε ξεχυθεί από νωρίς στους δρόμους φωνάζοντας χριστιανικά συνθήματα και αποδοκιμάζοντας τους ανθρώπους που είχαν επιλέξει να δουν την ταινία, ενώ δεν σταμάτησαν στα λόγια και αποφάσισαν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές στους 7 κινηματογράφους που τελικά θα την προέβαλαν. Συνολικά, «Ο Τελευταίος Πειρασμός» είχε κόψει 165.000 εισιτήρια μέχρι και τον Νοέμβριο του 1988, όταν το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας, Τμήμα Ασφαλιστικών Μέτρων πήρε την απόφαση να σταματήσουν οι προβολές της ταινίας στους κινηματογράφους και απαγόρευσε και τη διάθεση με οποιονδήποτε τρόπο.

Κεντρική ιδέα Καζαντζάκη

Στον πρόλογο του μυθιστορήματος, ο Καζαντζάκης υποστηρίζει ότι αντιμετωπίζοντας και νικώντας όλες τις αδυναμίες του ανθρώπου, ο Ιησούς αγωνίστηκε να κάνει το θέλημα του Θεού χωρίς να ενδώσει ποτέ στους πειρασμούς της σάρκας. Το μυθιστόρημα προωθεί το επιχείρημα ότι αν ο Ιησούς είχε υποκύψει σε οποιονδήποτε τέτοιο πειρασμό, ειδικά στην ευκαιρία να σωθεί από τον σταυρό, η ζωή του δεν θα είχε μεγαλύτερη σημασία από αυτή οποιουδήποτε άλλου φιλοσόφου. Ο κριτικός Ι. Α. Ρίτσαρντς έχει δηλώσει πως το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη προσπαθεί να διεκδικήσει εκ νέου τις αξίες του πρώιμου χριστιανισμού, όπως η αγάπη, η αδελφοσύνη, η ταπεινοφροσύνη και η απάρνηση του εαυτού. Σύμφωνα με τον αγγλικό μεταφραστή του βιβλίου, Peter A. Bien, η ψυχολογία του «Τελευταίου Πειρασμού» βασίζεται στην ιδέα ότι κάθε άτομο, συμπεριλαμβανομένου του Ιησού, είναι από τη φύση του κακό, καλό, βίαιο και στοργικό. Ένα ψυχολογικά υγιές άτομο δεν αγνοεί, ούτε θάβει το κακό μέσα του. Αντιθέτως, το διοχετεύει στην υπηρεσία του καλού.

Οι κριτικές για το βιβλίο 

Τον Φεβρουάριο του 1955, η Ιερά Σύνοδος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αθήνα επιχείρησε να απαγορεύσει όλα τα βιβλία του Καζαντζάκη στην Ελλάδα, με το επιχείρημα πως ο «Τελευταίος Πειρασμός» «περιέχει κακές συκοφαντίες κατά του Θεοειδούς προσώπου του Ιησού Χριστού… προερχόμενο από την έμπνευση των θεωριών του Φρόιντ και του ιστορικού υλισμού. Διαστρέφει και βλάπτει τη διάκριση του Ευαγγελίου και τη θεανθρώπινη φιγούρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού με τρόπο χονδρό, χυδαίο και βλάσφημο».

Το 1963, ένας Ρωμαιοκαθολικός ιερέας στο Άσλαντ του Ουισκόνσιν, απαγόρευσε σε έναν από τους ενορίτες του να επιστρέψει ένα αντίγραφο της βιβλιοθήκης του «Τελευταίου Πειρασμού», υποστηρίζοντας «ότι θα ήταν ένα θανάσιμο αμάρτημα να το κάνει διαθέσιμο σε άλλους». Το 1964, μια συντηρητική ομάδα με την ονομασία Citizens Group for Clean Books απαίτησε να αφαιρεθεί το μυθιστόρημα από τις δημόσιες βιβλιοθήκες στην Αρκέιντια της Καλιφόρνια, με τη βάση ότι ήταν «βλάσφημο, άσεμνο και δυσφημιστικό». Ως αποτέλεσμα, το βιβλίο έγινε «Διαθέσιμο σε περιορισμένη βάση σε άτομα άνω των 18 ετών». Επίσης, το βιβλίο απαγορεύτηκε στη Σιγκαπούρη το 1988.

Ειδήσεις Σήμερα

Ενδοκαναλικός πόλεμος στον ΑΝΤ1 – Ο Γιώργος Λιάγκας τα «χώνει» στους Weekenders

Ο Μάρκος του «Ευτυχισμένοι μαζί» περνά την πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του – Η εμπλοκή σε κύκλωμα, η ζωή και η απομόνωση

Χωρισμένη στα 4 σημεία του πλανήτη η οικογένεια Ντε Γκρες – Πού απαθανατίστηκε η Άννα Μαρία

Μεγάλη Τετάρτη και το σπίτι μοσχομυρίζει από κουλούρια