Χθες, Παγκόσμια Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου, σκέφτηκα να γράψω για την αιχμηρή δήλωση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες: «Η ελευθερία του Τύπου δέχεται επίθεση από άκρου εις άκρον της υφηλίου».

Ή για τη νέα… κεραμίδα των «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα», που κατατάσσει την Ελλάδα 107η στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθεροτυπίας, πίσω, μεταξύ άλλων, από το Μαλάουι, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, την Αϊτή και την Γκαμπόν.

Ή, έστω, για την επέλαση στους εγκεφαλικούς μας νευρώνες της παραπληροφόρησης, της προπαγάνδας, των deep fake γραπτών και οπτικών κατασκευών της τεχνητής νοημοσύνης.

Ωσπου διάβασα στον «Guardian» την εμπειρία του Βρετανού συναδέλφου Νταν Χέις.

Και συμφώνησα ότι ο μεγαλύτερος εχθρός της ελευθεροτυπίας δεν είναι οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί Ανατολής και Δύσης, ούτε οι στρατιές των πολιτικών τρολ.

Είναι η ροπή της ανθρώπινης φύσης προς την ελαφρότητα. Αλλως πως τη φτήνια του λαμπερού, την αγάπη του επιφανειακού, τη ραχάτικη αντιμετώπιση της επικαιρότητας, που εξοικονομεί μεν φαιά κύτταρα, αλλά τορπιλίζει την ουσιώδη ενημέρωση και την κριτική σκέψη.

Διηγείται ο Χέις: «Κάποια στιγμή, η παρουσιάστρια του BBC, Λουίζ Μίντσιν, αποκάλυψε ότι προτιμά μαρμελάδα αντί για κέτσαπ στο πρωινό της σάντουιτς. Σίγουρα ασυνήθιστο, αλλά το λες είδηση; Μάλλον όχι. Οταν η ιστορία άρχισε να αναπαράγεται στα σάιτ και στα social media, μου ζήτησαν να κάνω ένα κομμάτι για την εφημερίδα που εργαζόμουν, τη «Star» του Σέφιλντ. Απογοητεύτηκα βαθιά. Ομως τα παλιά μου αφεντικά δεν έφταιγαν. Ζούσαν σε ένα περιβάλλον όπου το “κλικάρισμα” στο Ιντερνετ ήταν το παν. Οι ανταγωνιστές μας ανέβαζαν ήδη την ιστορία και υπήρχε πίεση να τους μιμηθούμε. Ομως αυτού του είδους η δημοσιογραφία είναι κούρσα προς τον πάτο».

Ο Ντάνι Χέις, μαζί με άλλους συναδέλφους, ίδρυσε τη συνδρομητική πλατφόρμα Sheffield Tribune κι έπαψε να γράφει ιστορίες για τις διατροφικές συνήθειες τηλεπαρουσιαστών. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν μεγαλύτερη από ό,τι περίμενε.