Είδαμε το τσουρομάδημα ανάμεσα σε έφηβες. Εικόνες που σε φέρνουν σε αμηχανία. Δεν θα σκεφτόσουν ποτέ ότι μπορεί η μισή τάξη να δέρνει την υπόλοιπη. Ισως μια παρέα να απέκλειε την άλλη στη συναναστροφή ή στο πάρτι. Αλλά να δέρνονται αλύπητα με μπουνιές και κλοτσιές στο κεφάλι, να σέρνουν τη συνομήλική τους από τα μαλλιά με τόσο μίσος σαν αποφασισμένες να την «τελειώσουν»; Ελεος!

Ανάλογες συμπεριφορές και στους εφήβους. Στριμώχνουν μικρότερους παίρνοντας το κινητό, χρήματα ή και το ρολόι τους. Δηλαδή διαπράττουν ληστεία. Για να τα πουλήσουν; Τις περισσότερες φορές τα πατάνε, για να δείξουν στο θύμα τους ποιος έχει το πάνω χέρι. Το ζήτημα είναι ότι ακόμη κι αν πάνε τα θύματα στον γυμνασιάρχη, στον λυκειάρχη ή στην Αστυνομία, οι δράστες δεν αναγνωρίζουν ότι έκαναν ληστεία. «Πλάκα κάναμε», λένε. Δεν έχουν συνείδηση ούτε της πράξης τους ούτε τι κοστίζει στους άλλους. Μας απασχολεί ποιο θα είναι το επόμενο στάδιο;

Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για τη σωματική κακοποίηση. Είναι πιο οδυνηρή η ψυχολογική κατάσταση από τον εκφοβισμό που βιώνουν τα θύματά τους. Μία από τις έφηβες που έδειραν τη συμμαθήτριά τους ρωτήθηκε γιατί το έκαναν. «Τη δείραμε», είπε, «γιατί μας κοίταζε περίεργα». Εφευρέθηκε «θερμόμετρο» που αξιολογεί το κοίταγμα και με την ένδειξη «περίεργα» η ομάδα είναι έτοιμη να απαλλαγεί διά παντός από την… περίεργη;

Κάποιες δεκαετίας πριν, όταν ένα παιδί είχε ανάλογη παραβατική συμπεριφορά, η πρώτη ερώτηση -αστυνομικών και εκπαιδευτικών- ήταν αν οι γονείς του είναι χωρισμένοι. Θεωρούσαν ότι χωρισμένοι γονείς ίσον διαλυμένη οικογένεια. Ετσι έβγαινε η «διάγνωση» για το «χαρακτήρα» του παιδιού. Το άλλοθι αυτό σήμερα εξέπεσε. Η επιθετικότητα δεν κάνει διακρίσεις… διαζυγίου ή γάμου. Καλών, λεγομένων, οικογενειών παιδιά και «καλών σχολείων» μαθητές έχουν συλληφθεί με παραβατική συμπεριφορά.

Δεν ξέρω πώς το υπουργείο Παιδείας αντιμετωπίζει το θέμα στα σχολεία. Λύσεις εύκολες δεν υπάρχουν, ούτε συνταγές. Μία πρόταση της Παιδαγωγικής του Χάρβαρντ ήταν οι γονείς να μαζέψουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια βίας που αγόρασαν στα παιδιά τους, για να έχουν οι ίδιοι την… ησυχία τους. Η «ζωή» σ’ αυτά είναι αναλώσιμη και μετριέται με πόντους υπέρ του πιο ικανού «δολοφόνου». Ο δυνατός, ο σκληρός, ο γυμνασμένος είναι το πρότυπο του «δολοφόνου» στα Playstation. Και οι έφηβοι μοιράζονται τους ρόλους στο παιχνίδι…

Υστερόγραφο

Ισως και να μην έγραφα τα προηγούμενα, αν δεν διάβαζα ότι γονείς στην Κηφισιά περιπολούν για να προστατεύσουν τα παιδιά τους. Μεγαλύτερη ανοησία δεν έχω ακούσει. Πήραν το δίκαιο στα χέρια τους; Εκτός κι αν προσλήφθηκαν από την Αστυνομία…