Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Προφανώς, ο ίδιος και το επιτελείο του πίστευαν ότι μετά την αποτυχημένη διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου, το κλείσιμο των τραπεζών και την πολιτική αστάθεια του καλοκαιριού, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να πάνε χειρότερα. Επεσαν έξω στις εκτιμήσεις και το 2016 έκλεισε με ύφεση, όταν οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης πετύχαιναν αναπτυξιακά ρεκόρ. Το ελατήριο δεν λειτούργησε για έναν απλό λόγο. Φορτώθηκε με τα μέτρα του τρίτου Μνημονίου, που σταδιακά έπεφταν στους ώμους της παραγωγικής Ελλάδας. Αυξήσεις άμεσων και έμμεσων φόρων, εκτίναξη των ασφαλιστικών εισφορών με το νόμο Κατρούγκαλου, παράλυση του τραπεζικού συστήματος με capital controls, τα οποία παρέμειναν για πάνω από τρία χρόνια, επενδυτική άπνοια.

Συνολικά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ η αύξηση του ΑΕΠ στη χώρα ήταν αναιμική, από τις μικρότερες στην ευρωζώνη.

Και η σημερινή κυβέρνηση πιστεύει στη θεωρία του ελατηρίου, ύστερα από την πανδημία που προκάλεσε συρρίκνωση της οικονομίας το 2020 κοντά στο 8,2%. Αυτή τη φορά οι εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου μπορούν να επιβεβαιωθούν, εκτός υγειονομικού απροόπτου, για τρεις βασικούς λόγους:

Πρώτον, ακολουθείται διαφορετικό μίγμα πολιτικής. Σε αντίθεση με τον Τσίπρα, ο Μητσοτάκης προχώρησε σε σημαντικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και στη μεσαία τάξη γνωρίζοντας ότι το όφελος για την οικονομία και τα δημόσια έσοδα μπορεί να αναπληρωθεί από την αύξηση της συνολικής ζήτησης. Αφαίρεσε τις επιβαρύνσεις από το ελατήριο και ταυτόχρονα δημιούργησε κίνητρα για επενδύσεις.

Δεύτερον, οι αγορές εμπιστεύονται τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Οι διεθνείς πιστοληπτικοί οίκοι έχουν αναβαθμίσει τη χώρα, ενώ τα επιτόκια δανεισμού του Δημοσίου είναι τα χαμηλότερα των τελευταίων ετών. Τράπεζες και επιχειρήσεις έχουν ανοιχτούς διαύλους με τις αγορές ενισχύοντας τη ρευστότητα στην οικονομία.

Τρίτον, έχει σχηματισθεί ένα αποταμιευτικό μαξιλάρι από τα νοικοκυριά ύψους 14 δισεκατομμυρίων εν μέσω πανδημίας. Τα κεφάλαια αυτά εν δυνάμει θα αυξήσουν την κατανάλωση, ενώ θα διοχετευθούν και από τις τράπεζες σε επενδυτικούς σκοπούς.

Ηδη οι πρώτες κινήσεις του ελατηρίου είναι εμφανείς. Η βιομηχανική παραγωγή τον Απρίλιο εκτινάχθηκε κατά 22,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, ενώ στο πρώτο τετράμηνο κατέγραψε αύξηση 8,7%. Η μεταποίηση βρίσκεται σε υψηλότερο σημείο και από το 2019 και η εξέλιξη αυτή είναι σημαντική για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Τον Απρίλιο κατακόρυφη αύξηση παρουσίασαν και οι ελληνικές εξαγωγές κατά 49,7%. Σε διάστημα τετραμήνου η άνοδος είναι της τάξης του 18%, ενώ με το άνοιγμα του τουρισμού αναμένεται θεαματική ανάκαμψη και στις «εξαγωγές υπηρεσιών», που είναι τα έσοδα από τους ξένους επισκέπτες.

Δυσκολίες υπάρχουν μπροστά, εκτός από τις εξαγωγές εκτινάχθηκαν και οι εισαγωγές διευρύνοντας το εμπορικό έλλειμμα, το στοιχείο αυτό πρέπει να προβληματίσει την κυβέρνηση, όπως επίσης και η αδυναμία ενός τμήματος των επιχειρήσεων να μπει δυναμικά στην επόμενη μέρα.

Ωστόσο, οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές, το ελατήριο χωρίς φόρους και με μία κυβέρνηση που ασκεί φιλοεπενδυτική πολιτική μπορεί να λειτουργήσει, ώστε να επιβεβαιωθεί με μία καθυστέρηση έξι ετών και η εκτίμηση του κ. Τσίπρα.

*Ο Πάνος Αμυράς είναι διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου