Γράφει ο Γιάννης Παπαδάτος

Υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας και ενσάρκωση της ενεργειακής της ισχύος από το 1962 ως το 1986, όταν τον έδιωξε με άσχημο τρόπο ο βασιλιάς Φαχντ, ο Αχμέτ Ζακί Γιαμανί μεσουράνησε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Αποσύρθηκε όμως νωρίς και έζησε ήσυχα ως το τέλος της ζωής του, χθες στο Λονδίνο, ενώ βάδιζε στα 91. Ο Γιαμανί συνέδεσε το όνομά του με την ίδρυση του ΟΠΕΚ και με τη χρήση του πετρελαίου ως «γεωπολιτικού-οικονομικού όπλου» απέναντι στις πρώην αποικιακές δυνάμεις της Δύσης.

Ηταν ο αρχιστράτηγος της Πρώτης Πετρελαϊκής Κρίσης του 1973, με τη μείωση της παραγωγής κατά 5% και την επιβολή εμπάργκο στις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες.

Η απόφαση εκείνη είχε ιστορικές συνέπειες για τον σημερινό πλούτο της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων κρατών του Κόλπου. Πολιτικά πάντως, η κίνηση του «σεΐχη» ήταν απάντηση των Αράβων για τη στήριξη της Δύσης προς το Ισραήλ, κατά τον περίφημο πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, με Αίγυπτο και Συρία.

Το 1975 ο Γιαμανί έμεινε για λίγο όμηρος του διαβόητου τρομοκράτη Κάρλος στη σύνοδο του ΟΠΕΚ στη Βιέννη και έκτοτε κυκλοφορούσε μόνο με σωματοφύλακες.

Ηταν η εποχή που είχε πρωτοστατήσει στην εθνικοποίηση της Αrabian American Oil και μετέπειτα Aramco, πετραδιού του στέμματος και βασικής πηγής εσόδων του ουαχαμπιτικού βασιλείου.

Ο Γιαμανί γεννήθηκε σε οικογένεια ουλεμάδων το 1930, αλλά υιοθέτησε εντελώς δυτικό τρόπο ζωής.

Σπούδασε στη Νέα Υόρκη και το Χάρβαρντ, προτιμούσε τα καλοραμμένα κοστούμια από τις κελεμπίες και δεν έδωσε τροφή για προσωπικά σκάνδαλα. Χαράς ευαγγέλια για τις δύο (διαδοχικές, όχι ταυτόχρονες!) συζύγους του και τα πάμπολλα παιδιά και εγγόνια του.

Από την έντυπη έκδοση