Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Είχαν μαγνητισθεί από τις εξαγγελίες του δισεκατομμυριούχου πολιτικού για μειώσεις φόρων παραβλέποντας τις θέσεις του για την εξωτερική πολιτική. Εδώ που τα λέμε δεν ήταν οι μόνοι που ξεγελάσθηκαν αλλά τώρα είναι πλέον ξεκάθαρα τα πράγματα.

Ο Τραμπ λειτουργούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα ως “ασπίδα” του Τούρκου προέδρου, που αλώνιζε στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και στη Μέση Ανατολή εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι ο αμερικανικός παράγοντας έδειχνε σημάδια αποδρομής από τις “καυτές ζώνες”.

Οι σχέσεις των δύο πολιτικών αναπτύχθηκαν σε πολλά επίπεδα. Ο γαμπρός του Αμερικανού προέδρου διατηρεί εμπορικές και επιχειρηματικές σχέσεις με τον γαμπρό του Ερντογάν δίνοντας και οικογενειακό χρώμα στην προσέγγιση του Λευκού Οίκου με την Αγκυρα. Ακόμη και η επιθετική κίνηση της Τουρκίας να αγοράσει ρωσικά πυραυλικά συστήματα πέρασε χωρίς ιδιαίτερες κυρώσεις από τις ΗΠΑ λόγω ακριβώς της φιλικής προδιάθεσης του Τραμπ προς τον Ερντογάν. Σε αρκετές περιοχές διαπιστώναμε τη διαφορετική προσέγγιση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ από τον Λευκό Οίκο, ως προς την Αγκυρα, ακόμη και με δημόσιες ανακοινώσεις, ενδεικτικό του χάους που επικρατούσε στην αμερικανική πολιτική σκηνή.

Υπό το πρίσμα αυτό, δεν προκαλεί απορίες η ανάλυση του Bloomberg, σύμφωνα με την οποία, από τους ηγέτες παγκοσμίως που θα χάσουν από μία πιθανή ήττα του Τραμπ, αυτός που θα πληγεί ιδιαίτερα θα είναι ο Τούρκος πρόεδρος. Σύμφωνα με το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο, «εάν κάποιος βασίζεται περισσότερο από τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν στον Τραμπ για πολιτική προστασία, αυτός είναι ο πρόεδρος της Τουρκίας. Ο Τραμπ έχει σταθεί σχεδόν ως ο μόνος παράγοντας μεταξύ της επιβολής κυρώσεων από το Κογκρέσο των ΗΠΑ και του Τούρκου ηγέτη, σώζοντας μέχρι στιγμής τον τελευταίο. Βασικό επίδικο είναι η αγορά από πλευράς Αγκυρας του ρωσικού αμυντικού πυραυλικού συστήματος S-400, παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι κράτος – μέλος του NATO. Οι προσωπικοί τους δεσμοί έδωσαν στον Ερντογάν τη δυνατότητα να πείσει τον Τραμπ να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τις κουρδικές περιοχές στη βόρεια Συρία, ώστε η Τουρκία να στείλει εκεί δικές της δυνάμεις και να αναλάβει τον έλεγχο μιας ολόκληρης ζώνης συριακού εδάφους. Η απόφαση του Τραμπ ελήφθη χωρίς διαβούλευση με το Πεντάγωνο ή με τους συμμάχους των ΗΠΑ στη μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος στη Συρία, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και οι Κούρδοι μαχητές, τους οποίους η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες», αναφέρει σχετικά το Bloomberg.

Η ανάλυση δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα, ενδεχομένως εξηγεί και το τελευταίο παραλήρημα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ερντογάν τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις και θέλει να δημιουργήσει τετελεσμένα στο χρονικό διάστημα από τις αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου μέχρι την εγκατάσταση της νέας διοίκησης στις 20 Ιανουαρίου προσβλέποντας στο κενό εξουσίας που θα επιτρέπει ατιμωρησία στις αυθαιρεσίες του.

Ολα τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων δείχνουν νίκη του Μπάιντεν, αν και κανείς δεν μπορεί να βέβαιος όταν μπορεί σε ορισμένες κρίσιμες Πολιτείες το αποτέλεσμα να αλλάξει δίνοντας την πλειοψηφία των εκλεκτόρων στον Τραμπ. Δεν είναι το πιθανότερο σενάριο αλλά δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Επίσης δεν είναι απόλυτο ότι ο Δημοκρατικός ηγέτης θα μεταβάλει ριζικά την αμερικανική πολιτική σε σχέση με την Αγκυρα, ωστόσο είναι βέβαιο ότι δεν θα επαναληφθεί η κατάσταση χάους που επικρατούσε επί Τραμπ ακόμη και στις σχέσεις του με την Ευρώπη και η οποία λειτουργούσε υπέρ του Ερντογάν, που δρούσε ανενόχλητος.

Για αυτό χρειάζεται προσοχή μέχρι τον Ιανουάριο και επιφυλακή σε ύψιστο βαθμό.

*Ο Πάνος Αμυράς είναι διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου